"Từ máy thâu thanh cô nàng hát nhanh, trọn kiếp thương anh lính trẻ xa nhà; tôi là người đi lính miền xa, nhưng giữa rừng già tôi có thấy gì đâu… nhưng giữ rừng già tôi có thấy gì đâu." Sáu Mù hát hai lần trước khi kết thúc bản nhạc và lần nào y cũng nhắm mắt lại thiệt chật. Bẫy què khoái chí cười sằng sặc, bỏ đờn xuống bàn:
- Bản này mà mày ca "tới" hơn bản Xuân nẩy con không về, mà đều mày đừng có nhắm mắt lại ở khúc "nhưng giữ rừng già tôi có thấy gì đâu…"
- Sao vậy ?
- Mày đui, mắt toàn trồng trắng không hà, mày mở ra hay nhắm lại thì cũng "có thấy gì đâu". Mày có nhắm mắt lại mất công và làm tao mắc cười chết mẹ.
- Ờ.
Sáu mù ờ rất yếu và mặt thoáng trầm ngầm. Y bị tật nguyền đã mười năm mà vết thương - đôi lúc - tưởng chừng như vẫn chưa kéo da non. Một va chạm nhẹ vẫn có thể gây ra cái cảm giác đau đớùn khó chịu. Bảy què đang cười bỗng khựng. Nhìn mặt bạn nó biết liền là mình vừa giễu dở nên vội bàng biện bạch, khỏa lấp :
- Cũng như tao vậy, mày thấy có khi nào tao ca bản "đường còn dài nhưng chân cứng đá mềm" mà hồi tụi mình học ở Vương Mộng Hồng đâu. Còn có một giò mà cứ ắc ê đếm nhịp "một, hai, ba, bốn; một, hai, ba, bốn" hoài coi nó kỳ thấy mẹ !
- Vậy bữa nào rảnh mày dợt cho tao bài Người Nghệ sĩ Mù đi. Bản đó tao hát mà không hay tao làm con mày.
- Bản đó hát làm sao cà ? Bảy què băn khoăn đưa tay lướt nhanh trên phím đàn mò nốt.
- Tự nhiên tao cũng quên mất tiêu. Tao nhớ là hồi đó mình hay nghe ở cái quán cà phê gì ngoài Đà Nẵng đó. Lúc mới vô đầu in tuồng có tiếng đờn, rồi tiếng tiền cắc thẩy vô lon nghe keng, keng…
- Thôi tao nhớ rồi,. Bản này của Hoàng Thi Thơ, Hùng Cường ca chớ đâu. Rồi Bảy Què lấy giọng vô luôn: "Ai dùng chân nơi đây buông lòng theo câu cạ Tôi ngồi trong bóng tối nghe đời đi ra xa… "
- Nó đó…
- Mà không được đâu…
- Sao vậy ?
- Mày chơi bản đó nghe giống như hai thằng mình đi ăn xin vậy. Tụi mình đâu có đi hát dạo kiếm ăn. Mình có trách nhiệm đi hát nhạc mình cho dồng bào thưởng thức mà, phải không ?
- Ờ
Lần này Sáu Mù " ờ" mạnh hơn nhiều và nghiêng đầu nở một nụ cười rạng rỡ. Y luôn luôn thấy thích thú, phấn khởi khi nghe Bảy Què nhắc đến chuyện " trách nhiệm " của hai thằng.
Sáu Mù không nói ra được những điều mình biết và mình nghỉ trong lòng rành mạch như Bảy Què. Y khoái nghe bạn nhắc đi nhắc lại " nhiệm vụ " và " ý nghiả " này nọ. Có bữa cao hứng Bảy Quẻ còn nói lung tung về tác dụng của chiến tranh tâm lý, tác dụng của nhạc trong tâm hồn quần chúng…
Sáu Mù thiết tha được nghe cũng như Bảy Què khát khao được nói. Cả hai không bỏ lỡ cơ hội nào để bồi đắp niềm tin về cái ý nghiã xa xôi, mơ hồ nhưng cao đẹp cho phần đời thân tàn ma dại còn lại của hai thằng.
Thường ngày hai thằng ngồi lên ngoài chợ trời. Bảy Què bầy đồ nghề trên một cái bàn xếp chỉ lớn bằng bề mặt hai cuốn tập và cái bảng nhỏ cạnh bên: "Vô Mực Ruột Viết Bic và Sửa Hộp Quẹt Zippo Giá Rẻ". Sáu Mù thì không làm được chuyện này. Y vừa ngồi thổi sáo vừa. Cái nghề này kiếm ăn không khá. Sáu Mù sống lây lất được là nhờ sự đắp đổi của bạn. Điều này vẫn thương làm cho y buồn và mang nhiều mặc cảm. Bảy Què cứ phải an ủi hoài hoài :
- Mày kiếm tiền không nhiều được bằng tao nhưng mày có dịp thổi sáo cả ngày. Cái lợi là mình làm cho những người khách qua đường được nghe tới nghe lui bản Lòng Mẹ, Con Thuyền Không Bến…
Lợi làm sao ? Bảy Què đã nói cả trăm lần như vậy rồi mà lần nào Sáu Mù cũng ráng hỏi lại.
- … thì đụ mẹ người ta nghe mấy bản nhạc đó thấy đã tai hơn là nghe mấy bản nhạc chướng tai của tụi nó. Từ đó người ta nhớ thời cũ và càng chán cái thời chó đẻ này. Làm được như vậy là kể như tụi mình đang chiến đấu rồi. Cái này kêu bằng chiến tranh tâm lý mà Sáu.
Thiệt ra cái kêu bằng "Chiến Tranh Tâm Lý" này không phải là ý kiến của Bảy Qù. Y chỉ lập lại những điều mà anh Hai hay nói cho tụi nó nghe thôi. Hai thằng quen anh Hai lâu rồi. Bữa đó, chợ trời bị bố ráp, rượt bắt một trận tơi bời. Bảy Què mất hết đồ nghề, mất luôn cây nạng. Sáu Mù cũng quờ quạng sao đó để mất luôn hết lưng vốn của mình, hai chục cái ống sáo. Sáu Mù cõng bạn chạy mà mệt muốn đứt hơi. May mắn gặp được anh Hai. Aûnh bỏ hai thằng lên xe chở tuốt về xóm. Từ đó anh Hai trở thành người anh kết nghĩa và ân nhân của hai thằng. Sáng, anh bốc hai thằng bỏ lên xe chở ra chợ. Chiều, anh cho hai thằng về. Lâu lâu còn có bữa anh "vớt" hai thằng về sớm hơn giờ đã định, đưa ra đường Hàm Nghi uống rum Lebon và nhậu củ kiệu với hột vịt bắp thảo.
Anh Hai không bị đui, cũng không bị què. Anh chỉ bị chột mắt thôi. Cái kính đen gắn liền trên gương mặt làm ảnh coi càng thêm dễ nể. Anh Hai không bao giờ nói cho Bảy Què và Sáu Mù nghe về dỉ vãng của mình. Thường ảnh hay trầm ngâm và buồn. Lâu lâu anh Hai mới nhỏ giọng, nghiêm trang nói chuyện với hai thằng với giọng nói rất chân tình và thuyết phục. Từ anh Hai mới ra cái chuyện chiến tranh tâm lý: " Cuộc chiến của mình vẫn đang âm thầm tiếp diễn trên mọi mặt trận. Hai em phải thấy, tụi nó chiếm được thành mà không chiếm được lòng người thì chưa dể được là thắng; hiện tại tụi nó không những đã làm mất lòng người mà còn mất luôn cả lòng sĩ tốt của nó nữa. Chung cuộc tụi nó sẽ thuạ Vấn đề của anh em mình bây giờ là phải chiến đấu, đóng góp toàn lực trong khả năng riêng của từng thằng đẻ rút ngắn con đường đưa đến chiến thắng càng sớm càng tốt…"
Đã nhất là anh Hai làm cho Sáu Mù và Bảy Què thấy rằng tụi nó không phải là kẻ tàn tật đứng bên lề cuộc đời. Tụi nó vẫn có thừa khả năng, không những chỉ để sinh tồn mà còn để chiến đấu chống lại kẻ thù chung của dân tộc. Từ đó, mỗi buổi chiều trở về nhà thay vì chỉ nằm hát nghêu ngao chơi cho đỡ buồn thì Sáu Mù và Bảy Què tập dượt nhạc ráo riết. Mỗi tuần hai thằng được bà con vỗ tay tán thưởng, chia sẻ với niềm tin chung mãnh liệt của tất cả mọi người: cuộc chiến vẫn cứ đang tiếp diễn.
Lúc anh Hai tới thì Bảy Què và Sáu Mù đang cãi cọ về bản Sài Gòn Vĩnh Biệt. Sáu Mù thích chơi bản đó nhưng bị Bảy Què chê:
- Người ta chán nghe hát tới hát lui "Sài Gòn ơi anh xin hứa rằng anh trở về" rồi! Nghe láu cá chết mẹ. Có thấy ai về đâu nào?
- Nhưng mà - Sáu Mù nhỏ nhẹ - bà con vẫn cứ mong chớ đau có chán. Có mình ênh mày không thích rồi mày nghỉ ai cũng như mày đâu có dược.
Anh Hai can thiệp:
- Thôi trễ rồi nha hai đứa. Thì cứ để cho thằng Sáu nó ca; bản nào bà con vỗ tay nhiều thì hát tiếp không thì tuần sau bỏ.
Bốc hai thằng lên xe, đạp ra khỏi con hẻm rồi anh Hai mới hỏi:
- Chiều nay tụi mày tính "hành quân" ở đâu đây ?
- Cho tụi em xuống trạm xe buýt ở góc Trương Công Định và Nguyễn An Ninh đi.
- Hát ở ngay đó tụi công an phường nó đá cho dập mật à.
- Đâu có, tụi em đón xe lên Tân Cảng mà. Thì cũng làm y chang như mấy lần trước vậy. Đi xe đường dài, khúc nào khách không chen chúc quá đông thì mình làm vài bản. Lần quần chiều nay mà tụi em chơi chừng hai chục bài là coi như tạm đủ đẻ trả nợ núi sông rồi.
- Được - anh Hai tán thành - kế hoạch hành quân vậy là tạm ổn. Nhớ đừng chơi "Giã Từ Vũ Khí" nhạ Cái gì mà "trả súng đạn này anh sạch nợ sông núi rồi," nghe rầu quá hà. Sáu Mù bắt liền:
- … anh chẳng còn chi, chẳng còn chi ngoài con tim héo em ơi. Xin trả lại đây, trả lại dây…
- Thôi mà sáu - Bảy Què dấm dắn - sao mày toàn thích mấy cái bản nhạc yếu xìu không vậy ?
Cụt hứng, Sáu Mù tắt đài, chống chế bâng quơ :
- Bị nó làm tao nhớ cha Thượng Sỉ Tâm, chả già rồi mà chả hay ca: "rồi anh sẽ qua thăm nhà em, với miếng cau với miếng trầu ta làm lại từ đầu," nghe thấy đã.
Tới trạm vừa kịp lúc xe đến. Anh Hai đảy Bảy Què lên trước rồi dắt Sáu Mù lên sau. Trước khi quay đi anh không quên dặn:
- Chừng bảy giờ tào chờ tụi mày ở đây nha.
Ở ngay trạm chính xe chật ních người. Bảy Què đút gọn cái nạng dưới gầm ghế, ôm sát cây đờn ghi ta để đứng trước ngực, ngồi che một khoảng nhỏ vừa đủ cho Sáu Mù dựa lưng vào thành xe và bó chặt hai đầu gối. Xe ngừng ở trạm Nguyễn du rồi Pasteur. Người xuống nhiều hơn người lên. Sàn xe bắt đầu có khoảng trống đủ rộng có thể di chuyển dễ dàng. Bảy Què đẩy bạn lết ra giữa đường đi và bắt đầu dạo đờn nhè nhè làm cho mọi người chú ý. Theo đúng chương trình hai thằng sẽ mở đầu bằng bản Trên Đầu Súng:
Người nghe không những chỉ chú ý mà còn hơi sửng sốt. Hát dạo trên xe buýt không phải là một hiện tượng xa lạ nhưng nộ lệ, cùm gông… thì quả thực lạ tai và đã tai! Nhắm thấy có bộ được, Bảy Què và Sáu Mù tiếp luôn bản Cờ Bay:
Cờ bay, cờ bay oai hùng trên tổ quốc thân yêu thề chiếm lại nay mai bằng máu.
Cờ bay, cờ bay tung trời ta về với quê hương dang ngóng đợi quân ta tiến về… Đón nhau về anh đưa em về Gio Linh, Cam Lộ, Đông Hà. Sach bóng thù, đồng ta xanh với nắng mới, vang câu hát tự do.
Bản nhạc chấm dứt nhưng không ai vỗ taỵ Bảy Què ngước nhìn lên và bắt gặp một hai người đang lấy tay chùi nước mắt. Y xúc động đến bối rối và cũng muốn khóc theo luôn. Y vừa đờn, vừa nói thầm với chính mình nhiều lần "Nhảy Dù Cố Gắng" để ngăn cho nước mắt khỏi chẩy. Sáu Mù thì chưa cảm nhận được kịp phản ứng của thính gỉa, vẫn tiếp tục say mê ngồi hát. Chương trình tiếp nối bằng một bản nhạc đơn ca Trên Bốn Vùng Chiến Thuật:
- … Năm hai mươi mốt tuổi, tôi đi vào quân đội mà lòng chưa hề yêu ai. Người yêu tôi mới quen mà thôi…
Năm hai mươi mốt tuổi, Sáu Mù cũng đi vào quân đội. Tiểu Đoàn Chín Nhảy Dù. Và người con gái y mới quen mà thôi ở quận Thượng Đức - cách đây đã mười năm - mãi mãi vẫn còn trong tâm tưởng như một chiếc bóng đậm mầu. Lúc đơn vị đang tiến chiếm đồi 1062 thì Sáu Mù bị thương ở mắt. Y được trực thăng đưa thẳng về Tỗng Y Viện Cộng Hoà. Giữa cái lúc năm đau xót, mê man trên máy bay, Sáu Mù vẫn cứ nhớ và tiếc một điều: y đã không có dịp để nói với người ta một câu từ tạ, dù là "tạ từ trong đêm !"
Mắt Sáu Mù được giải phẫu xong đúng bốn giờ đồng hồ thì quân cộng sản kéo vào Sài Gòn. Y bị đẩy ra khỏi bệnh viện để dành cho phe thương binh thắng trận. Sáu Mù vĩnh viễn "giã từ ánh sáng " kể từ lúc đó. Cũng từ đó không có thêm một người con gái nào lọt được vào đôi mắt trắng giả của Sáu Mù nữa. Trong cái bóng đêm dài hết một đời của Sáu Mù, thỉnh thoãng vẫn lóe sáng hình ảnh của hai người đàn bà: người mẹ và người con gái tóc thề mà y chưa kịp hỏi tên ở quận Thường Đức.
Những lúc lần dò, lê la ngoài hè phố hay trên xe buýt như thế này, tự thâm tâm Sáu Mù vẫn vừa mong mỏi, vừa lo sợ một điều: bất ngờ gặp lại được me hay cố nhân trong cái phần đời bi thảm và chua xót này.
Khi bản nhạc chấm dứt thì Sáu Mù không còn thể nào ngăn được nước mắt đã lăn nhe trên đôi gò má gầy guộc đến tro xương của mình. Nhiều hành khách khác cũng khóc. Không khí trên xe trầm lắng đến nặng nề. Mọi người đều im lặng, thẫn thờ như họ đang bị thôi miên. Đứa bé bán chuối chiên cẫn trọng gói một trái chuối bự nhất, nhẹ nhàng mang đến đạt vào tay Sáu Mù. Cái cảm giác nong nóng ở tay khiến y biết ngay là có một người nào đó đã động lòng trắc ẩn và dấm dúi cho mình một phần lương thực. Sáu Mù không cảm thấy bị xúc phạm, chỉ càng tủi thân thêm. Mãi đến lúc đó nhiều người mới nhìn thật kỹ Sáu Mù và Bảy Què. Họ chợt nhận ra trước mắt mình là hai người thương binh - dù quân phục đã cũ nát, tả tơi và phù hiệu đơn vị đã bạc màu - chứ không phải là những kẽ ăn xin hát dạo như thường thấy.
Sáu Mù đã cảm nhận được hết cái không khí thương yêu chia sẻ quanh mình. Y xúc động đến run người. May mắn là sự mù lòa giúp cho y đỡ bối rối hơn là Bảy Què trong lúc này. Bảy Què phải cúi gầm mặt xuống, tránh những ánh mắt chứa chan thiện cảm của những người xung quanh. Cảm tình của thính giả làm cho Bảy Què luống cuống. Bần thần một hồi y mới lấy lại được bình tỉnh. Y bội vàng chuyển nhịp, chơi bản Hội Nghị Diên Hồng:
Toàn dân nghe chăng, sơn hà nguy biến ?
Hận thù đăng đăng, biên thùy rung chuyển…
Toàn dân Tiên Long, sơn hà nguy biến !
Hận thù đăng đăng nên hòa hay chiến ?
QUYẾT CHIẾN !
Có tiếng ho đáp bất ngờ của nhiều người trong xe. Bảy Què và Sáu Mù tưởng như có một luồng điện chạy qua tim. Không riêng gì hai thằng mà có lẽ là tất cả mọi hành khách đều xúc động mãnh liệt. Sau đó có đến hơn chục người cùng cất cao giọng hát chung với hai thằng.
Xe ngừng lai ở một vài trạm kế tiếp, không ai xuống! Lác đác chỉ có người lên. Mặc kệ cho những người mới bước lên xe ngơ ngác, Bảy Què, Sáu Mù và nhiều hành khách trên xe cứ hát. Sau khi "chiều" theo mọi người hát đi hát lại bản Hội Nghị Diên Hồng đến lần thứ ba, Bảy Què mới chuyển nhịp qua được bản mẹ Việt Nam Ơi Chúng Con Vẫn Còn Đây:
Nhưng mẹ Ơi giờ đây sao mẹ khóc ?
Hai vai gầy run rẩy nát tâm can.
Lệ hồng pha Bến Hải nước tràn dâng.
Áo nâu nghèo mẹ khóc để phơi thân.
Một đàn con giờ quên ơn ẹ dưỡng.
Súng đạn cầy tan nát luống quê hương…
Mẹ lòng đau thương xót cảnh lầm than,
xót xa nhiều phương Bắc chiếm phương Nam.
Nhưng mẹ Ơi, mẹ đừng than khóc nữa.
Vì chúng con của mẹ vẫn còn đây…
Xe đến tận Tân Cảng, trạm cuối . Bản nhạc cuối cùng cũng vừa vặn chấm dứt ở đó. Mọi người lục tục xuống xe. Họ đi qua chỗ hai thằng, không quên nhét vội vào túi tụi nó những đồng tiền lẻ. Có người lục tìm mãi túi mình rồi bối rối nhét đại vào áo Sáu Mù một bịch… thuốc rê! Hai thằng ngồi sương sùng đón nhận những câu nói "cảm ơn" nho nhỏ và những đồng tiền, những món quà rơi như mưa vào người mình. Riêng Bảy Què thì không dưng mà chợt nhớ đến cái lúc mà y ngượng ngập cúi đầu nhận vòng hao chiến thắng từ tay của em nữ sinh Trưng vương vào một buổi sáng nào đó đã xa lắc,xa lơ.
Trong đám hành khách, có hai người móc tiền, cũng không móc thuốc. Họ rút từ trong người ra khẩu K.54 dí vào ót của hai thằng. Cái cảm giác thép lạnh làm Sáu Mù điếng người. Hắn ú ớ lên tiếng hỏi :
- Làm cái gì vậy ?
- Về đồn rồi biết…
Bảy Què hốt hoảng :
- Tụi tui làm gì mà bắt chớ ?
- Làm việc cho CIA chống phá cách mạng chứ còn làm gì nữa.
Đám đông hiếu kỳ còn đang kinh ngạc tần ngần, nghe đến mấy chữ CIA liền bước nhanh xuống xe, bội bàng tản mát ra xạ Tay phải cầm súng, tay trái nắm cổ áo của Sáu Mù và Bảy Què, hai người đàn ông lực lưỡng lôi hai thằng xuống xe như lôi hai con chó !
Chuyến xe buýt cuối cùng Tân Cảng - Sài Gòn đã đổ trạm từ hồi xẩm tối nhưng anh Hai vẫn neo xe chờ Sáu Mù và Bảy Què cho đến tận khuya. Anh biết chắc hai thằng em mình "thua" rồi nhưng vẫn cứ chờ. Làm sao mà bỏ đi liền cho đặng ? ngày xưa khi còn là một hoa tiêu trực thăng anh Hai cũng đã đi đón hụt nhiều chuyến như vậy rồi. Cái cảm giác mất mác lúc mang máy bay về không giữa đêm trường bao là sau khi đón hụt những toán biệt cách không làm cho anh thấy khổ sở và bứt rứt khủng khiếp như bây giờ.
Hút đến điếu thuốc cuối cùng rồi anh Hai leo lên xe lầm lủi đạp ra hướng bờ sông. Sông Sài Gòn. Bờ sông vắng , nước đen, gió lạnh, "Sông đưa người rồi cũng mỏi mòn trông!" Anh Hai lẩm nhẩm một mình và chưa bao giờ thấy mình cô đơn như lúc ấy. Anh chợt nghỉ đến những thằng bạn đồng ngũ còn lận đận ở tận những phương trời xa xôi nào đó và tiếp tục lẩm bẩm: "tụi nó đều còn nguyên vẹn hết mà sau mười năm rồi không thấy đứa nào quay trở lại. Bộ Ở nơi xa tụi bây không biết rằng trận chiến này vẫn đang tiếp diễn sao ?"
