Chương 1
Chương thứ nhất
Lâm Gia Nhạc tên gọi Gia Nhạc, bà nội nói là ý muốn gia đình vui vẻ, nhưng từ nhỏ đến lớn cậu vẫn không biết gia đình vui vẻ là như thế nào. Cậu cảm giác tên của mình không sai, họ cũng không khó nghe, nhưng đến khi đặt chúng cạnh nhau, thật mẹ nó rất có ý châm chọc. Lâm Gia Nhạc, không phải là nhà bên vui vẻ sao, khó trách cậu luôn nghe được tiếng cười vui vẻ từ nhà hàng xóm, lúc họ cười đùa quây quần cậu đang một mình cô đơn nghe trộm những tiếng cười ấy, giống như một con chuột nhắt trốn nơi góc nhà âm u.
Cho nên đối với tên họ của mình cậu hận đến tận xương tủy. Hai người cho cậu sinh mệnh kia chưa từng cho cậu một mái nhà, càng không có chuyện sẽ xây nên một mái ấm vui vẻ. Cậu vô cùng ghét người khác gọi họ tên mình, hoặc là gọi Tiểu Lâm, hoặc là gọi Gia Nhạc, Nhạc Nhạc, Tiểu Nhạc đều được, trăm ngàn lần đừng có gọi Lâm Gia Nhạc.
"Gia Nhạc, ngoài cửa có người tìm." Lúc bạn học gọi Lâm Gia Nhạc thì cậu đang cắm cúi luyện từ vựng tiếng Anh, thời gian thi thử sắp tới rồi, cậu muốn thi tốt một chút.
"Ai thế?" Nghe thấy tiếng gọi, cậu ngẩng đầu lên, trong lòng lại hơi giật mình "Chú Tư!"
Người đang đứng ở cửa phòng học là chú Tư hàng xóm của cậu, ống quần chú xắn cao, trên đùi còn dính vệt bùn đất, chân đi một đôi dép lê đã mòn, gương mặt tràn ngập vẻ nôn nóng hướng vào phòng học tìm bóng cậu. Lâm Gia Nhạc đứng lên đi ra ngoài, trong vô thức đã đẩy đổ không biết bao nhiêu cái bàn, bình thường chỉ có bà nội đến trường học tìm cậu, lần này lại là chú Tư vốn rất không thân thuộc, lại vội vàng như thế, trong lòng cậu dâng lên dự cảm bất an sâu sắc.
Bạn nữ vốn ngồi trước cậu kêu lên "Này này, Lâm Gia Nhạc cậu là cái quỷ gì thế, chậm một chút không được à?"
Lâm Gia Nhạc không cãi với cô ấy, chỉ riêng việc cô lôi cả họ lẫn tên cậu ra gọi, nếu là bình thường nhất định cậu sẽ sửa lại, lúc chạy đến cửa giọng nói đã có chút run rẩy không kiểm soát được "Chú Tư, sao chú lại tới đây?"
Chú Tư kéo cậu đến phía cầu thang, chỗ đó ít người qua lại hơn một chút. Chú do dự hồi lâu, cuối cùng vẫn nói ra "Nhạc Nhạc, bà cháu mất rồi."
Trong chớp mắt Lâm Gia Nhạc cảm thấy đất trời đảo điên cả rồi, cậu vươn tay khua loạn trong không khí bắt được tay vịn cầu thang, nước mắt tựa như hồng thủy, tràn ngập trong hốc mắt rồi che mờ tất cả. Cậu cắn môi đến trắng bệch, cố gắng kiềm chế không khóc thành tiếng, khóc vô cùng áp lực, vô cùng đè nén.
Chú Tư lo lắng nhìn đứa nhỏ đáng thương này, người cuối cùng còn chăm lo đến nó cuối cùng cũng nằm xuống rồi, từ này về sau lẻ loi hiu quạnh một mình. "Nhạc Nhạc, giáo viên cháu ở đâu? Chú đi xin phép giúp cháu rồi chú đưa cháu về."
Lâm Gia Nhạc chảy nước mắt, không đáp lời. Nước mắt theo hai má lưu lại trên cằm, sau đó từng giọt từng giọt rơi trên mặt đất, chẳng mấy chốc đã ướt một khoảng. Chú Tư không làm khác được đành tìm một học sinh trong lớp nhờ cậu ta dẫn đi tìm thầy giáo chủ nhiệm lớp Chu Cường xin phép, xong liền đứa Lâm Gia Nhạc về.
Lâm Gia Nhạc không phải cô nhi, cha mẹ cậu đều còn khỏe mạnh, nhưng bản thân cậu lại chẳng khác cô nhi là bao. Cha mẹ cậu ly hôn lúc cậu còn chưa được hai tuổi. Mẹ thì chẳng biết đã đi đến nơi nào, có đôi khi nghe người ta đồn đại mẹ của cậu gả cho ông chủ lớn rồi, chắc sẽ được hưởng phúc.
Cha cậu sống cũng rất tốt, nhưng lại là kiểu tốt khác. Cậu lớn đến năm mười tám tuổi, số lần gặp cha không quá mười lần, lần gần đây nhất đã là ba năm trước. Khi đó cậu học năm cuối cấp hai. Người đó không biết đánh nhau từ chỗ nào về, trên người chồng chéo vết thương, nằm nhà được hơn nửa tháng, sau đó lại biến mất không tiếng động, còn mang theo tiền mừng tuổi Lâm Gia Nhạc cất dưới gối. Đó là tiền mừng tuổi bà nội cho cậu mỗi khi đến năm mới, tiền mặt mới tinh, tổng cộng một trăm mười tệ, tất cả đều được cậu coi như bảo bối, đợi đến khi bà nội bảy mươi tuổi sẽ mua tặng bà cái gì đó. Một mình bà nội phải nuôi cậu rất vất vả, cho ăn cho mặc còn cho đi học, nhiều năm như vậy chưa từng mua cho bản thân một bộ đồ mới, nhưng đại thọ còn chưa tới, tất cả tiền đã bị cha cậu cầm đi.
Ấn tượng về cha của Lâm Gia Nhạc có lẽ chỉ có tức giận. Ông ta sinh ra cậu nhưng lại chưa từng để ý đến cậu, từ nhỏ đến lớn bên cạnh cậu chỉ có bà nội, bà cháu hai người nương tựa vào nhau mà sống. Cậu luôn suy nghĩ, đợi khi mình đỗ đại học rồi, có thể làm bà vui vẻ vẻ, đến khi mình kiếm được tiền là có thể để bà hưởng phúc, nhưng tất cả còn chưa kịp thực hiện, bà nội đã mất rồi!
Lâm Gia Nhạc ngồi trên xe nông dụng của chú Tư, trong lòng nhớ tới bà nội, bà nội đáng thương, bà nội hiền lành, bà nội tài hoa, bà nội luôn đối tốt với cậu, không còn nữa rồi. Cuối cùng nhịn không được òa khóc, tiếng nức nở át cả tiếng động ồn ào của chiếc xe. Chú Tư lái xe ở phía trước cũng không nhịn được mà rơi lệ. Hai người cứ vậy khóc suốt dọc đường.
Lâm Gia Nhạc về đến nơi đã thấy một đám người vây quanh trước của nhà, cậu chưa nhìn được di thể bà nội nhưng chân đã không vững nổi, vừa đi vừa quỳ lớn tiếng khóc "Bà ơi! Bà ơi! Cháu về rồi, Nhạc Nhạc về rồi!"
Hàng xóm thân thích vây lấy cậu, vội đỡ cậu đến bên giường bà nội. Vì con cháu chưa về, cho nên bà Lâm vẫn chưa nhập liệm, nhưng áo quần giày thọ đều đã chỉnh tề. Lâm Gia Nhạc quỳ gối bên giường khóc đến cơ hồ ngất đi, người mặc áo đen đội mũ đen này là bà nội sao? Bao nhiêu năm bà nội không mặc quần áo mới, bây giờ thì mặc rồi, nhưng cũng lại là bộ đồ mới cuối cùng.
"Gia Nhạc, bà cháu còn chưa nhắm mắt, cháu với ba cháu chưa về bà ấy còn chưa yên lòng. Giờ cháu về rồi, vuốt mắt cho bà đi." Một người lớn tuổi đứng phía sau nhắc.
Lâm Gia Nhạc quỳ, tay run rẩy sờ lên mặt bà nội, gương mặt đã lạnh băng, cậu vừa khóc vừa nghẹn ngào nói "Bà nội, Nhạc Nhạc đã về rồi, bà yên tâm, cháu sẽ sống thật tốt, bà yên tâm ngủ đi."
Sau đó bà nội Lâm thực sự khép mắt.
"Được rồi, giờ lành đã đến, đưa bà ấy nhập quan đi."
Có người lại gần đỡ Lâm Gia Nhạc tránh đi, lại có người tiến tới phía trước nâng tấm đệm của bà nội Lâm đưa về phía quan tài đặt ở giữa nhà. Lâm Gia Nhạc đuổi theo, ôm lấy quan tài gọi bà, cuối cùng vẫn bị từng chiếc đinh đóng xuống nắp quan tài tách hai thế giới với bà nội.
Bà nội là do ốm nặng mà qua đời. Cũng không phải bệnh gì nghiêm trọng, chỉ là một cơn cảm mạo bình thường, bà không để ý mấy, cứ nghĩ chịu đựng một chút sẽ khỏi, lại tiếc tiền thuốc thang, người già bảy mươi hai tuổi, bình thường cần cù vất vả làm việc, ăn được uống được, thân thể cũng không kém, thật chẳng ngờ lại bệnh như vậy rồi không dậy nổi. Những ngày sau đó Lâm Gia Nhạc vô tri vô giác nghe theo sắp xếp của mọi người tham gia tang lễ, người cô đi lấy chồng đã lâu cũng trở lại, dượng chủ trì tất cả mọi việc. Cha của cậu, cho đến tận khi chôn cất bà nội, vẫn chưa liên lạc được.
Lâm Gia Nhạc vô cùng hối hận, nếu cuối tuần cậu xin nghỉ phép về thăm bà, nhất định sẽ biết bà bệnh, có lẽ như vậy bà sẽ không qua đời. Cho nên trên tang lễ, cậu đã khóc ngất vài lần. Những người thân thích hàng xóm có ở đó đều cảm thán "Bà Lâm không có con trai hiếu thảo nhưng còn có cháu trai hiếu thảo, cũng không uổng công bà ấy mấy năm nay hi sinh chăm lo cho nó."
Lâm Gia Nhạc khoác áo tang, ba quỳ chín khấu, thực hiện trách nhiệm của hiếu tử hiền tôn, đưa tiễn bà nội lên trên núi. Chỉ có một nắm đất quê, một vòng hoa giấy, mấy cọc tiền vàng, đến cả một tấm mộ bia tử tế cũng không có, nơi này, là nơi an nghỉ cuối cùng của người thân duy nhất yêu thương mình mười mất năm qua.
Lúc bà nội qua đời thời tiết rất tốt, là giữa mùa xuân vạn vật sinh trưởng. Lâm Gia Nhạc quỳ gối trước mộ phần, nhìn đám cỏ non mới mọc, nước mắt lại chảy dài, đây là anh linh của bà sao? Bà vẫn không nỡ bỏ lại đứa cháu nhỏ chưa trưởng thành này đúng không, bà nội, cháu không muốn xa bà, sao bà không đợi cháu lớn thêm một chút chứ?
Rất nhiều năm sau, Lâm Gia Nhạc nghe được một câu hát "Nếu có một ngày, thân già của tôi không nơi nương tựa, làm ơn chôn tôi ở mùa xuân này.", cậu liền nhớ tới mùa xuân mất đi bà nội, nhớ đến bà được chôn cất ở mùa xuân, còn có nền đất quê mới xới. Cậu khi đó đã không còn nước mắt để khóc, cũng là lúc thực sự không còn nơi nương tựa.
Lâm Gia Nhạc về đến nhà, cô và dượng với mấy người thân thích còn chưa rời đi, họ đang làm nốt những thanh toán cuối cùng. Những việc này Lâm Gia Nhạc hoàn toàn không hiểu, nhờ cả vào mấy người thân đó. Cậu nhìn sân nhà lộn xộn, căn nhà trống không, trong lòng cũng trống trơn lạc lõng, người thân của cậu không còn, không còn người nhắc cậu ăn thêm cơm mặc thêm áo, không có người nào cùng bàn bạc việc nhà với cậu, sau này, tất cả mọi chuyện đều chỉ có thể dựa vào chính sức mình.
Cô và dượng gọi Gia Nhạc lên, trên nhà còn có ông chú – em trai của bà nội, họ đang bàn luận về tương lai của cậu, còn cả chuyện phân tính tiền viếng trong tang lễ. Theo tập tục của địa phương, con gái đã gả đi lấy chồng thì khi mẹ mất chỉ cần đưa một khoản tiền, chi phi còn lại trong tang lễ đều là do con trưởng lo liệu, cho nên tiền viếng sau đó đều thuộc về con trưởng. Nhưng cha của Gia Nhạc không có mặt, phí dụng trong tang lễ trừ di sản bà nội Lâm để lại, phần lớn là do cô gánh, cho nên tiền viếng cũng phải đưa cho cô. Gia Nhạc nghe, cảm thấy có lí nên gật đầu liên tục.
Cuối cùng Lâm Gia Nhạc được chia một ngàn sáu trăm tệ, cậu cầm khoản tiền thuộc về chính mình này, trong lòng lại cảm thấy mơ hồ, đây là khoản tiền lớn nhất cậu sở hữu cho tới nay, nhưng một ngàn sáu trăm tệ thì làm được gì? Có thể thể đủ dùng trong một học kì trung học, cậu đã học năm cuối, chẳng mấy chốc sẽ phải thi vào cao đẳng, sau cao đẳng sẽ là đại học, nếu thi đỗ thì học phí lấy ở đâu?
"Nhạc Nhạc, cháu cứ tiếp tục đi học, học phí với tiền sinh hoạt của cháu học kì này đóng cả rồi, học xong rồi nói." Cô nói như vậy với cậu.
Lâm Gia Nhạc gật đầu.
Ông chú mở miệng nói "Nếu Gia Nhạc thi đỗ đại học, đến lúc đó mọi người sẽ lại cùng nghĩ cách thu xếp học phí cho cháu."
Dượng trầm ngâm một lúc, chậm rãi lên tiếng "Học xong đại học mất ba năm, chính quy thì phải bốn năm. Sinh hoạt phí và học phí một năm, tiết kiệm nhất thì cũng khoảng một vạn, ba bốn năm là ba bốn vạn." Giọng điệu của dượng rất bình thản, tựa như kể lại một câu chuyện mà thôi, không hề tỏ ra là đồng ý hay không.
Trong lòng Lâm Gia Nhạc cảm thấy căng thẳng, đúng là như thế, cứ cho là sẽ đỗ đại học, vậy kiếm đâu ra tiền học? Cái người cha kia của cậu, thần long thấy đầu không thấy đuôi, ai biết đến ngày nào mới xuất hiện, cứ cho là xuất hiện đi, không chắc có tiền cho cậu đi học. Nhà của cô cũng không phải có điều kiện hay dư dả gì, cũng chỉ là gia đình nông dân bình thường, họ còn có hai đứa con một đã đến tuổi kết hôn, một cũng đang học trung học.
Lâm Gia Nhạc cắn môi, cúi đầu suy nghĩ một lúc lâu sau mới lên tiếng "Ông, cô, cháu sẽ về trường học nốt học kì này. Còn đại học, cháu không thi. Tốt nghiệp xong cháu sẽ đến Quảng Đông làm việc."
Cô của Lâm Gia Nhạc nghe được thì thở dài một tiếng rất nhẹ nhõm, tiền cô đưa cho mẹ mấy năm gần đây bà đều dùng để nuôi cho đứa cháu này ăn học, nếu nói trong lòng không oán hận là nói dối. Giờ bà mất rồi, cô không việc gì phải trợ cấp cho đứa cháu này nữa, nó sắp mười tám cũng coi như trưởng thành rồi, gia đình thế này còn học nhiều vậy rồi, chẳng ai thiếu nợ gì nó cả. Thời buổi này, người không học đại học nhiều lắm, có ai không sống nổi đâu. Mấy người chỉ học tiểu học cấp hai rồi ra ngoài làm công nhân đó, không phát tài thì cũng có thể xây nhà mới, cưới vợ sinh con. Con trai cô không phải cũng học hết cấp hai rồi đi làm công nhân đó sao.
Cô vừa định mở miệng nói đồng ý thì bị dượng kéo lại "Gia Nhạc, cháu ở trường vẫn học cho tốt, thi đại học thì cứ ghi danh đi, phí báo danh cũng đừng lo, dượng cho cháu. Bà của cháu vẫn mong cháu được đi học đại học, đừng phụ tâm nguyện của bà. Học phí các thứ thì đến lúc đó cô với dượng sẽ nghĩ cách giúp cháu."
Gia Nhạc nghe dượng nhắc tới bà, mắt lại cay, cậu lắc đầu "Cảm ơn dượng, nhiều năm qua cháu vẫn nhờ vào sự giúp đỡ của mọi người mới đến trường được, cháu đã trường thành rồi, không nên trở thành gánh nặng cho mọi người nữa." Cậu đâu có khác những đứa trẻ khác, đều mong có thể an ổn mà đi học rồi hăng hái thi đại học, nhưng là cậu không có cái vận mệnh này.
Ông chú dụi tắt điếu thuốc sắp đốt đến ngón tay, mở cặp mắt đục ngầu nhìn Gia Nhạc "Như thế cũng tốt, trước mắt cứ học xong trung học đi. Muốn đi làm thì ông tìm người cho cháu theo học kỹ thuật, thời buổi này không phải cứ học lên là có việc, huống chi nhà chúng ta thế này."
Lâm Gia Nhạc gật đầu, những tủi thân và chua xót không thể để lộ trước mặt những người thân này, không ai trong số họ nợ cậu, nếu oán cũng chỉ có thể oán hai vị thân sinh kia, nhưng giờ họ còn quan hệ gì với mình đâu?
Cô đột nhiên lên tiếng "Nhạc Nhạc, cô nghe nói mẹ cháu lấy người ở Quảng Đông giàu có lắm, cháu có muốn tìm bà ấy không?"
Lâm Gia Nhạc nghe xong trong lòng chấn động một chút. Mấy năm nay không thiếu những người thân thích hàng xóm nói này nọ về mẹ cậu, cậu chưa từng gặp bà, chỉ nghe nói cậu rất giống mẹ. Nhưng kể cả như vậy cậu vẫn không tưởng tượng nổi mẹ cậu trông thế nào, có khi vô tình nhìn hình ảnh của chính mình phản chiếu trên cửa thủy tinh, sẽ nghĩ một chút, mẹ của cậu hẳn rất xinh đẹp.
Người mẹ kia, theo lời cha cậu nói là vì ham tiền của một lão già người Hông Kông, gả cho người ta làm vợ hai, từ bỏ hai cha con họ. Lúc cha cậu nói về chuyện này có cảm giác oán hận, lời nói ra có vẻ căm tức đến nghiến răng nghiến lợi. Từ nhỏ Lâm Gia Nhạc đã chẳng có cảm tình đặc biệt gì với cha, ông ấy không giống mẹ cậu một đi không trở lại, nhưng cũng chưa bao giờ làm hết trách nhiệm của một người cha, cho nên cậu cũng không có ý oán hận gì mẹ mình. Cũng có khi từng có oán hận, nhưng cậu cũng ý thức được phẫn hận của mình chẳng ảnh hưởng gì đến người ta, cho nên không nhớ tới nữa, vì hận càng sâu, bà ta cũng không đau không ngứa, vì đó là một người xa lạ hoàn toàn không có quan hệ với mình.
Nhưng hôm nay cô lại nhắc đến chuyện để cậu đi tìm bà ấy, bà ấy sống tốt lắm, nhưng liên quan gì đến cậu? Cái lúc cậu cần bà ấy nhất thì chỉ có bà nội ở bên cạnh, nay cậu trưởng thành rồi, sắp có thể tự nuôi sống bản thân thì còn tìm bà ấy, là vì tiền sao? Vậy khác gì với việc làm của bà ấy năm xưa? Cậu có chết cũng không đi tìm.
Lâm Gia Nhạc lắc đầu "Cháu không đi. Cháu không biết bà ấy, giờ bà ấy đã là người nhà khác. Lại nói, giờ cháu trưởng thành rồi, tay làm hàm nhai vẫn đủ, không phải không thể học đại học, nhưng nhiều người không học đại học vẫn sống rất tốt cơ mà."
Gương mặt cô Lâm lộ ra nét thất vọng, mẹ của Gia Nhạc, nghe nói làm vợ hai cho một ông chủ Hồng Kông, sinh cho người ta hai đứa con, mẫu bằng tử quý, bây giờ rất là xa hoa giàu có, dì với cậu của Gia Nhạc đều nhờ vậy mà được hưởng phúc đều chạy đến Quảng Đông mở cửa hàng buôn bán. Nhưng mà người đàn bà này cũng thật nhẫn tâm, cũng là con đó, mười mấy năm lại chẳng hề quan tâm thằng bé, làm sao có thể vô tình đến thế chứ?