Tôi là đứa con thứ hai, cũng là đứa nhỏ tuổi nhất trong gia đình có bốn thành viên. Trên tôi còn có người anh tên Khương. Anh Khương lớn hơn tôi bốn tuổi. Tôi ra đời ngoài ý muốn của ba tôi. Mẹ tôi muốn có thêm đứa con gái cho đủ nếp đủ tẻ, trong khi ba tôi đã bằng lòng với những gì đã có sẵn và không muốn có sự xáo trộn nào nữa. Dạo ấy kinh tế gia đình rất khó khăn, ba mẹ tôi là công nhân viên chức lương mỗi tháng ba cọc ba đồng, chỉ riêng việc mua sữa cho anh tôi đã là gánh nặng. Một lần, mẹ tôi nói bóng gió muốn có một cô con gái, ba tôi lập tức gạt phắc đi. Ba tôi tính toán chi li, nếu có thêm một đứa con mẹ tôi phải nghỉ việc, ở nhà chăm sóc trẻ như thế vừa mất hết một khoản thu nhập, rồi lại phải tốn thêm một khoản tiền để chăm lo con cái, trong khi mọi khoản chi tiêu trong nhà đã đâu vào đấy cả rồi. Mẹ tôi vớt vát, trời sinh voi sinh cỏ lo gì. Ba tôi gắt, con người không phải con vật chỉ cần có cái ăn là đủ, còn phải chăm lo cho chúng ăn học thành người. Tạo ra những sinh linh tật nguyền là tội ác. Mẹ tôi thở dài và giấu nỗi khát khao cháy bỏng vào trong. Năm anh Khương học lớp mầm, một hôm, ba tôi hỏi mẹ đã khám vòng tránh thai theo định kỳ không, mẹ lắc đầu bảo không có thời gian. Hôm sau, ba đạp xe chở mẹ đến bệnh viên phụ sản. Trong khi mẹ vào bên trong khám, ba tôi ngồi bên ngoài hút thuốc lá. Khoảng một tiếng sau, mẹ tôi bước ra. Ba tôi hỏi, mọi việc như thế nào, mẹ gật đầu bảo tất cả đều ổn. Đã đặt vòng mới chưa. Mẹ lại gật đầu, xong xuôi cả rồi.
Tháng sau, mẹ tôi bị tắt kinh. Ba tôi lấy làm ngạc nhiên vì kinh nguyệt của mẹ tôi bao giờ cũng ổn định. Sinh nghi, ba tôi gạn hỏi mãi, mẹ mới khai thật là đã tháo vòng và không lắp vòng mới vào. Ba tôi giận dữ, kết tội mẹ tôi là lừa đảo và buộc mẹ phải đi điều hòa kinh nguyệt. Ba còn dọa sẽ ly dị nếu mẹ tôi vẫn khăng khăng giữ cái bào thai trong bụng. Mẹ tôi khóc, bảo thèm một đứa con gái. Không gái trai gì hết, đã bảo nạo là nạo. Ba hằm hằm bỏ lên gác nằm hút thuốc, đến bữa ăn cũng chẳng thèm xuống. Không khí trong nhà trở nên nặng nề, u ám. Suốt cả tuần cả hai không trao đổi với nhau câu nào. Thấy ba tôi quá quyết liệt, mẹ bèn cầu cứu đến nội. Nội tôi ở Long An sống với hai người cô. Cô Thảo ba mươi sáu tuổi, dáng người mảnh khảnh, gương mặt có nhiều nốt tàn nhang. Cô Sương ba mươi bốn, người đẫy đà phốp pháp, có giọng nói ồ ồ như ngỗng đực. Phụ nữ ở vào tuổi này mà chưa chồng coi như ế. Nghe tin dữ, nội tôi cùng hai cô lập tức lên thành phố. Bà nội xộc thẳng vào cơ quan ba tôi đang làm việc kéo về nhà để giải quyết chuyện gia đình. Cuộc họp căng thẳng kéo dài cả buổi chiều.
Nội tôi giận dữ đưa tay đập mạnh xuống bàn:
- Thằng Út, giải thích tại sao không cho vợ mày sanh con, mày nói làm sao tao nghe thuận cái lỗ tai thì thôi.
Ba tôi nhìn mọi người như tên tội phạm đứng trước hội đồng xét xử. Mẹ tôi từ đầu chỉ biết khóc và khóc. Những giọt nước mắt của mẹ đã đánh vào lòng trắc ẩn ba người phụ nữ còn lại. Ba tôi không ngờ mẹ lại dùng đến cách này.
- Con nghĩ, hai vợ chồng chỉ nên có một đứa con là đủ rồi. Cảnh nhà đang thiếu trước hụt sau, đẻ thêm con lấy gì nuôi chúng, tội nghiệp.
Cô Thảo xen vào:
- Cậu nói thế là không đúng. Nhà ta có đến năm chị em mà đứa nào cũng được nuôi nấng, dạy dỗ nên người. Chẳng phải cậu cũng là kỹ sư đó sao.
Ba tôi đang lúng túng chưa tìm ra lời giải thích hợp lý thì cô Sương lập tức tiếp lời:
- Nếu gia đình cậu khó khăn thì sau khi sinh con hãy để cho chị nuôi. Chị tuy không giàu có nhưng chắc chắn lo cho nó cơm ngày hai bữa, đến tuổi được cắp sách đến trường như bao đứa trẻ khác.
Nội tôi xuống nước nhỏ:
- Giết một đứa con dẫu còn đang trong bụng cũng là tội ác không thể tha thứ. Con không nên làm như vậy, dù sao cũng là giọt máu của mình. Người dưng nước lã còn thương nhau không hết huống chi là máu mủ tình thâm.
Ba tôi đuối lý chỉ biết cúi đầu im lặng. Kết thúc buổi họp, nội tôi đe:
- Chuyện đến đây kể như xong. Nếu thằng Út vẫn ép con Thương nạo thai thì từ nay không còn mẹ con gì nữa. Coi như tao không có đứa con này. Sao mà ác nhơn dữ vậy. Ba mày chưa biết chuyện đấy. Mày biết tính ổng rồi còn gì. Ổng mà hay tin này thế nào cũng nổi trận lôi đình, tao không cứu nổi mày đâu.
Ông nội tôi vốn là bộ đội trong thời kỳ chốngPháp. Ông về hưu với hàm đại tá. Một người đàn ông nghiêm khắc và có phần độc đoán.
Nhắc đến ông nội là ba tôi hãi. Hai người cô của tôi về trong ngày hôm ấy. Riêng bà nội ở lại chơi thêm vài ngày. Hôm tiễn nội ra bến xe, bà nội nắm lấy tay mẹ dặn đi dặn lại:
- Má về đây. Con cố giữ gìn cái thai trong bụng. Nếu chồng con còn tiếp tục ép con nạo thai thì hãy đến gặp má, má sẽ lóc thịt nó như Na Tra. Khi nào sinh con thì báo cho má biết để má sắp xếp công việc lên chăm sóc con. Má dưới quê cũng chẳng có việc gì làm để giết thời gian. Vả lại má cũng muốn là người đầu tiên nhìn thấy mặt đứa cháu nội.
Mẹ tôi bị ốm nghén, thức ăn đưa vào mồm lại nôn ra, chỉ trong vòng một tháng mẹ sụt mấy kí lô, người xanh xao gầy rộc. Ba tôi mua thuốc nam về nấu cho mẹ uống. Uống được chục thang thì khỏi bệnh. Chưa kịp vui thì mẹ lại bị sỉa, chân sưng phù lên như chân voi, đưa tay ấn vào thì có vết lõm. Đi khám, bác sỹ cho thuốc uống và trấn an mẹ đừng quá lo lắng. Sức khỏe của mẹ ngày càng xấu đi khiến ba tôi đứng ngồi không yên.
Đến tháng thứ năm thì chứng phù chân hoàn toàn biến mất, mẹ ăn được, ngủ được. Lúc này, ba tôi đã chấp nhận và, thôi, không trách cứ mẹ nữa. Để chuẩn bị cho tôi chào đời, ba tôi phải đi làm thêm vào buổi tối. Ông nhận thêm chân khuân vác ở chợ rau quả, có khi, đến nửa đêm mới về đến nhà, mệt lả. Mẹ tôi chuẩn bị sẵn cốc nước chanh cho ba giải khát. Đêm, ba đưa tay sờ lên bụng mẹ, con chưa chào đời mà ba đã vất vả như thế này đây. Đứa con bất hiếu!
Mẹ tôi vẫn đến công ty đều đặn. Mẹ làm nhân viên kế toán tổng hợp, công việc tương đối nhàn nhã. Mẹ tôi có thai đến tháng thứ sáu, thì ba tôi được cơ quan cho đi học cao học trong thời gian hai năm. Ba tôi đã từ chối cơ hội tiến thân bởi hoàn cảnh gia đình quá khó khăn. Nếu không có tôi, có lẽ, ba tôi đã tiến rất xa trong bước đường công danh của mình.
Mangthai đến tháng thứ bảy, một lần trong lúc làm việc mẹ tôi vô ý bị ngã, máu từ chỗ kín chảy ra ướt đẫm. Mọi người lập tức đưa mẹ vào bệnh viện. Và kết quả là mẹ phải sinh non. Ba tôi hay tin, tứctốc chạy vào. Vừa nhìn thấy tôi nằm loe ngoe trong tấm tả lót, ba thốt lên, bé như thế này làm sao nuôi được.
Tôi được đưa vô lồng ấp. Mẹ tôi khóc hết nước mắt. Bà nội hay tin lập tức vào bệnh viện. Bà bế tôi vào lòng, con bé này xinh lắm, lớn lên thế nào cũng trở thành hoa hậu. Trái với lo lắng của ba mẹ, bà nội luôn tỏ ra lạc quan. Cô Sương, ngày trước cũng sinh non.
Tôi lớn nhanh như thổi. Ba tháng biết lẫy, bảy tháng biết bò. Và tháng thứ mười đã bắt đầu đi chập chững. Càng lớn, tôi càng giống ba như tạc. Ba thường đặt tôi lên vai đi vòng quanh khắp xóm. Gặp ai ba cũng nói, con gái của tôi đấy, xinh không? Những lúc như thế, mẹ tôi lại có dịp trả đũa, nếu ngày trước em nghe lời anh bỏ nó đi thì bây giờ anh đâu có đứa để bế bồng, hôn hít. Ba lại cười vang, chuyện cũ mà nhắc lại mãi!
Mẹ tôi bảo tôi là đứa trẻ vô địch háo ăn, lúc nào cũng khóc vang đòi bú. Một lần ba chở mẹ và tôi đi khám bệnh. Giữa đường tôi đòi bú, khóc thét lên như lệnh vỡ, mẹ tôi phải vạch áo, ấn đầu vú vào mồm tôi ngay trên xe đạp. Nhiều năm sau đó, khi đã ý thức được thế giới xung quanh tôi cứ liên tưởng đến hình ảnh ngộ nghĩnh đó và cười một mình.
Một tuổi, mẹ cho tôi cai sữa và gửi tôi vào nhà trẻ. Nhà trẻ bên cạnh cơ quan mẹ làm việc. Tôi thường đứng bên cửa nhìn ra, nhác thấy bóng mẹ là khóc thét lên đòi bế. Dạo ấy ba tôi lên chức trưởng phòng thu nhập khấm khá, ông không phải đi làm thêm nữa. Cơ quan cho ông đi học lớp cao học buổi tối. Và mẹ tôi phải nghỉ việc để chăm sóc gia đình. Tôi chỉ ở nhà trẻ có vài tháng.
Ba tuổi tôi đi mẫu giáo. Trường mẫu giáo nằm đối diện với trạm xăng, cả ngày khói xe đen kịt. Thật bất ngờ, người đầu tiên đưa tôi đến trường lại là ba chứ không phải mẹ. Hôm ấy ba chở tôi bằng xe gắn máy. Bộ quần áo mới và chiếc khăn mặt bỏ vào chiếc cặp có dây đeo treo lủng lẳng trước xe. Ba gửi xe vào bãi rồi dẫn tôi vào sân trường mẫu giáo. Sân trường có cầu tuột, ghế xích đu, tòa lâu đài nhựa và nhiều trò chơi khác. Tôi thích quá lao vào chơi cùng những người bạn mới. Thừa lúc tôi mải mê, ba lẻn bỏ về. Đến khi tất cả vào lớp học tôi mới giật mình và ngơ ngác tìm ba. Cả ngày hôm ấy, tôi chỉ khóc và khóc, cô bảo mẫu dỗ dành mãi nhưng không thể làm tôi nín khóc.
Sang ngày hôm sau, ba lại đưa tôi đến trường. Ba vừa dừng xe, tôi lập tức níu chặt người ba và giãy nãy lên nhất định không chịu cho ba bế vào trong.
- Xem kia, con gái, các bạn đang chơi xích đu vui quá.
Đoạn ba bước đến ngồi vào chiếc ghế xích đu trống đung đưa mấy cái. Bị cuốn hút bởi những trò chơi tôi thôi không khóc nữa và lao vào cuộc chơi. Tuy nhiên thỉnh thoảng tôi lại để mắt đến ba, tôi sợ ba sẽ bỏ tôi mà đi như hôm trước. Nhưng rồi, những trò chơi hấp dẫn tôi quên ba lúc nào không hay. Và rốt cuộc là tôi lại khóc sướt mướt tìm ba.
Mãi một tuần sau, tôi mới làm quen với lớp học mẫu giáo. Tôi không khóc nữa và có thể tự ăn một mình. Cô bảo mẫu luôn mồm khen, bé Vy ngoan lắm, không khóc nhè, lại có thể ăn một mình. Các bạn hãy vỗ tay hoan hô bé Vy nhé.
Mỗi buổi tối sau khi cơm nước xong, cả nhà quây quần bên phòng khách. Ba tôi đưa nắm tay lên gần miệng, giả làm cái micrô, và cất giọng khôi hài:
- Kính thưa quý vị, ca sỹ Thảo Vy sẽ gửi đến quý vị nhạc phẩm Cháu lên ba. Mời quý vị cho một tràng pháo tay. Nào, xin mời ca sỹ Thảo Vy!
Tôi mặc chiếc váy liền thân từ lòng mẹ bước ra rồi vừa hát vừa xòe tay ra múa:
