Ngày xửa, ngày xưa... có một anh chàng nọ mặt mũi cũng dễ coi nhưng phải cái hơi ngu. Chúng ta gọi anh ta là Tâm cho tiện.

Một hôm, Tâm kết bạn với Ý là một tên du thủ du thực, đa mưu túc trí, chuyên nghề lường gạt, chôm chỉa mà sống.

Thấy Tâm chất phát dễ tin, Ý bèn dỗ ngọt, dẫn Tâm gởi đến một chốn xa xôi, chăn dê cho người để lấy tiền lập nghiệp. Tên bất lương lấy trước sáu tháng tiền công của bạn rồi ra đi với lời hứa hẹn là sẽ tìm nơi tậu nhà cửa, ruộng vườn cho Tâm. Sáu tháng sau, Ý đến vui vẻ báo tin:

- Chú Ba à! Số chú thật là may mắn. Món tiền hôm trước chú đưa cho anh chả thấm vào đâu, anh phải bù đắp thêm gấp bội và đã tậu đầy đủ cho chú cả nhà cửa ruộng vườn khang trang lắm. Anh những ước mong sao chú được về ở đó để anh lo bề gia thất cho chú, xong xuôi thì anh có chết anh cũng cam lòng... ngặt vì tiền cưới xin hơi đắt. Vậy chú cố gắng làm công thêm một năm nữa nhé!

Chàng Tâm cảm động trước lòng lo lắng của ông anh kết nghĩa, nên "y giáo phụng hành", và tên bất lương lại cuỗm thêm một năm tiền công nữa rồi ra đi.

Một năm sau, Ý lại trở về báo tin là đã lo cưới hỏi xong xuôi cho bạn. Cô vợ đảm đang hiện ở trong ngôi nhà mới mua dạo trước và hết lòng chăm sóc tài sản cho đấng phu quân.

Từ dạo đó, chàng Ý thường lai vãng đến trại dê để báo tin nhà và hối thúc Tâm lo tiền thang thuốc cho vợ, biếu gì cho ông nhạc, quà biếu bà mẹ vợ, đồ chơi cho lũ em vợ, v.v... và v.v...

Vài năm sau, Tâm lại phải làm thêm ca đêm để có tiền gởi cho ông anh kết nghĩa chăm sóc dưỡng nuôi dùm... bầy con đông đúc đủ cả gái lẫn trai.

Đàn con tưởng tượng đó một ngày một gia tăng, bổn phận làm cha làm chồng càng ngày càng nặng, rút dần mòn chàng trai khờ dại.

Một hôm, biết mình sắp kiệt sức, Tâm ngỏ lời với bạn rằng chàng muốn về nương cậy vợ con trong lúc tuổi già sức yếu... thì Ý bèn sa sầm nét mặt, giọt vắn, giọt dài, báo hung tin:

- Chú ơi! Biết nói sao bây giờ! Đêm qua một cơn hỏa hoạn đã thiêu rụi cả nhà cửa, ruộng vườn, lẫn vợ con của chú cả rồi... Cuộc đời quả thật là vô thường. Anh không biết làm gì hơn là cùng chia xẻ những cái tang đau đớn này với chú vậy!

Lời Bàn

Em thân mến, câu chuyện được ngừng lại nơi đây vì khó mà tin nổi rằng trên đời này lại có một người khờ dại như chàng Tâm.

Nhưng phần chúng ta, có lầm chăng khi chấp nhận những vọng tưởng điên đảo chợt có chợt không là bản tâm của mình, dưới sự dẫn dắt của cái tâm này. Chúng ta có đủ quê cha, họ hàng, thân quyến... và nếu thêm nữa là những thứ phụ tùng rắc rối như vợ chồng con cái... Cho đến lúc sức mòn kiệt lực... thì cuộc đời vô thường đòi lại tất cả những cái "Có" của chúng ta... Phần ta, còn trơ trọi hai bàn tay KHÔNG!

Trích: Vô Minh Từ Đâu Ra của Như Thủy, WP: Trí Đạt