Thư Viện 4 Phương

Năm 1872, ngôi nhà mang biển số 7 đường Saville là nơi cư ngụ của Phileas Fogg, một trong những hội viên lập dị và lỗi lạc nhất thuộc câu lạc bộ Cải cách của thành phố Luân Đôn. Người ta không biết nhiều về nhân vật kín đáo và lặng lẽ này. Ông gia nhập câu lạc bộ Cải cách theo sự giới thiệu của Ngân hàng Anh em Baring, nơi ông có một tài khoản tín dụng công khai. Có tiếng là một người rất mực hào hoa phong nhã, ông Phileas Fogg lại thật giàu có. Nhưng làm sao ông làm nên cơ nghiệp thì những người thông thạo tình hình nhất cũng không biết được.

Ông có đi đây đi đó không? Có thể lắm bởi thỉnh thoảng, chỉ bằng vài lời, ông vẫn nêu lên rất đúng lúc những tin tức lan truyền trong câu lạc bộ về chuyện những khách du lịch mất tích hoặc lạc đường, nhưng điều chắc chắn là từ nhiều năm nay ông không rời Luân Đôn. Trò tiêu khiển độc nhất của ông là đọc báo và chơi bài uýt.

Phileas Fogg sống một mình trong ngôi nhà ở đường Saville, với một người giúp việc. Ông dùng bữa tại Câu lạc bộ vào giờ giấc xác định nghiêm ngặt, luôn luôn tại đúng cái bàn ăn đó, và rất trịnh trọng. Tại nhà, ông đòi hỏi người giúp việc phải tuyệt đối đúng giờ. Hôm đó, ngày 2 tháng mười, Phileas Fogg đã đuổi cổ người giúp việc vì anh ta phạm phải lỗi lầm là mang cho ông nước cạo râu ở nhiệt độ tám mươi bốn thay vì tám mươi sáu, do đó ông đang đợi người thay thế. Anh ta phải trình diện ông giữa mười một giờ và mười một giờ rưỡi.

Con người hào hoa phong nhã đó đang ngồi trong một chiếc ghế bành đợi người ta gõ cửa.

Một người đàn ông tuổi trạc ba mươi bước vào và cúi chào.

- Anh là người Pháp và anh tên John phải không? - Phileas Fogg hỏi.

- Jean, nếu ông vui lòng thưa ông, - người mới tới đáp. - Jean Passepartout, một biệt danh được chứng thật bằng khả năng xoay sở của tôi ở mọi nơi và mọi lúc. Tôi nghĩ mình là một con người trung thực, thưa ông, nhưng nói gì thì nói,.tôi đã qua nhiều nghề. Đặc biệt tôi đã từng là người hát rong, người biểu diễn ngựa trong gánh xiếc, nhưng từ năm năm nay, tôi làm bồi phòng tại Anh. Nhưng giờ đây không có việc làm và được biết rằng ông là con người tĩnh tại nhất của Vương quốc Anh, tôi đến đây với hi vọng được sống một cuộc sống yên bình và quên đi cả cái tên Passepartout kia.

- Passepartout nghe hợp với tôi lắm. - Ông Fogg trả lời. - Tôi có nhiều thông tin tốt về anh.

Đồng hồ anh mấy giờ rồi?

- Dạ, mười một giờ hai mươi hai phút, -Passepartout vừa nói vừa rút từ cái túi con ở lưng quần của mình một chiếc đồng hồ quả quít to tướng bằng bạc.

- Anh trễ bốn phút đấy. - Con người hào hoa phong nhã nói.- Kể từ ngày thứ tư này, 2 tháng mười 1872, anh phục vụ tôi theo những điều kiện mà anh đã biết.

Nói xong, Phileas Fogg đứng dậy, lấy mũ và đi ra. Passepartout ở lại một mình trong ngôi nhà. Suốt cuộc nói chuyện, chàng trai đã cẩn thận dò xét người chủ mới của mình. Ông hẳn phải ở độ tuổi bốn mươi, với một khuôn mặt sang và đẹp, ông có mái tóc h vàng và râu mép. Trầm lặng và điềm tĩnh, đó là mẫu đàn ông không chê vào đâu được, không bao giờ gấp gáp và luôn luôn đúng mực, không tự cho phép mình có một cử chỉ thừa nào.

Passepartout có một diện mạo đáng mến với một cái đầu tròn trịa, tốt lành mà người ta vẫn thích được nhìn ngắm trên đôi vai một người bạn. Anh cũng có một hệ thống cơ bắp chắc khỏe và một mái tóc nâu không theo nếp.

Còn lại một mình, chàng trai bắt đầu xem xét ngôi nhà mà anh thấy sạch sẽ, ngăn nắp, không hoa mỹ, được soi sáng và sưởi ấm bằng khí đốt. Anh thích gian phòng dành cho anh, ở tầng hai. Phía trên chiếc đồng hồ quả lắc, trên lò sưởi, một bản chỉ dẫn ghi rõ chi tiết chương trình phục dịch của anh: trà và bánh mì nướng vào tám giờ hai mươi ba phút, nước cho việc cạo râu vào chín giờ ba mươi bảy phút, sửa sang đầu tóc vào mười giờ kém hai mươi, v.v...

Còn quần áo của ông chủ thì được sắp đặt rất tươm tất. Từng cái quần, cái áo choàng, cái áo gi lê đều mang một số thứ tự ghi lại trong một cuốn sổ chỉ rõ ngày nào mặc quần áo nào.

Tóm lại, ngôi nhà cho thấy một sự sung túc vượt trội..- Ngôi nhà này là phần việc của mình đây, Passepartout nhủ thầm. - Ông Fogg là một con người thích quanh quẩn trong nhà, một cái máy đúng nghĩa, và mình phục vụ không chút khó chịu.

Khi Phileas Fogg tới Câu lạc bộ Cải cách, ông đi ngay vào phòng ăn. Tại đấy, ông ngồi vào chiếc bàn quen thuộc nơi bộ đồ ăn của ông đang đợi ông. Bữa ăn trưa của ông gồm một món khai vị, một món cá hảo hạng, một món bò nướng tô điểm bằng nấm, một chiếc bánh ngọt nhân mứt đại hoàng và một miếng phôma, kèm theo mấy tách trà hảo hạng, được chọn riêng cho Câu lạc bộ.

Mười hai giờ bốn mươi bảy phút, con người hào hoa phong nhã đứng dậy và đi về phía phòng khách lớn nơi một người giúp việc trao cho ông tờ Thời báo, chưa rọc. Ông đọc tờ báo ngày này tới ba giờ bốn mươi lăm, và tiếp đến, đọc tờ Lá Cờ tới giờ ăn tối. Bữa ăn tối diễn ra trong những điều kiện như bữa ăn trưa, thêm "món nước xốt Hoàng gia Anh". Sau đó ông đọc tờ Thời sự buổi sáng, và ít phút sau, nhiều hội viên Câu lạc bộ Cải cách bước vào phòng khách. Đó là những người bạn chơi bài quen thuộc của ông Fogg, say mê bài uýt như ông: Kỹ sư Andrew Stuart, các ông giám đốc ngân hàng John Sullivan và Samuel Fallentin, nhà sản xuất rượu bia Thomas Flarra-gan và Gauthier Ralph, một trong các ủy viên điều hành Ngân hàng Anh quốc, tất cả các nhân vật này đều giàu có và được mọi người kính trọng. Ngay lúc ấy, các ông bắt đầu bàn về vụ trộm một số tiền là năm mươi lăm ngàn bảng, vừa mới xảy ra tại Ngân hàng Anh quốc.

- Tôi hi vọng chúng ta sẽ tóm được tác giả vụ trộm thôi. - John Sullivan nói.

- Nhiều thanh tra cảnh sát đã được điều tới khắp các cảng chính. - Gaultier Ralph đáp.

- Người ta có đặc điểm nhận dạng của tên trộm không? - Một người nào đó hỏi.

- Tờ Thời sự buổi sáng đoán chắc rằng đó là một con người hào hoa phong nhã. - Phileas Fogg đáp, đầu nhô lên khỏi mớ báo chất đống quanh ông.

Tưởng cũng nên lưu ý ở đây là ngân hàng dường như cực kỳ quan tâm tới thái độ nghiêm túc của công chúng. Vàng, tiền và giấy bạc đã được bày ra một cách thoải mái như vậy trên bàn của các thủ quỹ..Dầu sao, ngày hôm đó, một bó bạc đã biến mất vào lúc đóng cửa các phòng làm việc.

Nhưng trong ngày 19 tháng chín, một con người hào hoa phong nhã ăn mặc lịch sự, dáng vẻ thanh tú đã được để ý, đang đi đi lại lại trong phòng chi trả. Đặc điểm nhận dạng của ông ta được gởi ngay tới tất cả cảnh sát và thám tử của nước anh. Như người ta nghĩ, sự kiện vặt này làm say mê cả Luân Đôn, người ta bàn tán về nó khắp nơi, và đương nhiên cả ở Câu lạc bộ Cải Cách. Trong lúc chơi bài, người chơi ai nấy không nói gì, nhưng giữa những ván bài, câu chuyện lại tiếp tục càng sôi nổi hơn.

- Tôi quả quyết, - Andrew Stuart nói - rằng tên trộm có nhiều cơ may thoát được.

- Coi nào, - Ralph đáp, - hắn không thể lánh nạn tại một đất nước nào cả.

- Trái đất rộng lớn chán.

- Xưa kia quả nó như vậy... - Phileas Fogg nói khe khẽ.

- Sao? Trái đất tự nhiên mà nhỏ đi à? - Anđrew Stuart tiếp lời.

- Tất nhiên rồi, - Gauthier Ralph đáp, bởi người ta đi khắp trái đất nhanh hơn mười lần cách đây một trăm năm.

- Chỉ trong tám mươi ngày. - Phileas Fogg nói.

- Quả nhiên rồi, các ông à, - John Sullivan xen vào. - Đây là tính toán do tờ Thời sự buổi sáng lập ra.

Từ Douvres tới Suez ngang qua Mont - Cenis và Brindisi, tàu hỏa và tàu thủy... 7 ngày Từ Suez tới Bombay, tàu thủy... 13 ngày Từ Bombay tới Calcutta, tàu hỏa... 3 ngày Từ Calcutta tới Hong Kong, tàu thủy... 13 ngày Từ Hong Kong tới Yokohama, tàu thủy...

6 ngày Từ Yokohama tới San Francisco, tàu thủy...

22 ngày Từ San Francisco tới New York, tàu hỏa...

7 ngày Từ New York tới Douvres, tàu hỏa... 9 ngày Tổng cộng 80 ngày - Đúng, tám mươi ngày, - Andrew Stuart đồng tình, - nhưng không tính tới thời tiết xấu, những vụ đắm tàu, v.v... - Tính hết mọi thứ, - Phileas Fogg vừa đáp vừa tiếp tục chơi.

- Về mặt lý thuyết, ông có lý, ông Fogg à, nhưng trong thực hành... tôi muốn thấy ông ở đây cơ.

- Tùy ông thôi. Chúng ta cùng lên đường vậy.

- Lạy trời tránh cho tôi chuyện này. - Stuart kêu lên. - Nhưng tôi sẵn sàng đánh cuộc bốn ngàn bảng rằng chuyện đó không thể được.

- Rất có thể là trái lại. - Ông Fogg đáp.

- Tôi đánh cuộc bốn ngàn bảng. - Andrew Stuart lập lại.

- Xong rồi. - Ông Fogg nói. - Tôi liều hai mươi ngàn bảng vậy.

- Hai mươi ngàn bảng! - John Sullivan kêu lên. - Ông nói đùa!

- Một người Anh chân chính không nói đùa bao giờ. Tôi đánh cuộc hai mươi ngàn bảng rằng tôi sẽ đi vòng quanh thế giới trong tám mươi ngày hoặc ít hơn, tức là một ngàn chín trăm hai mươi phút. Các ông có chấp nhận không?

- Chúng tôi chấp nhận, - mọi người đồng thanh đáp.

- Được lắm, - Ông Fogg nói. - Chuyến xe lửa từ Douvres khởi hành vào lúc tám giờ bốn mươi lăm. Tôi sẽ đáp chuyến đó.

- Ngay tối nay à?

- Ngay tối naỵ - Phileas Fogg đáp. - Vậy thì, - Ông vừa trả lời vừa tham khảo một cuốn lịch bỏ túi, - tôi sẽ phải trở về Luân Đôn trong phòng khách Câu lạc bộ Cải cách vào ngày thứ bảy 21 tháng chạp, lúc tám giờ bốn mươi lăm phút tối, nếu không hai mươi ngàn bảng gởi anh em nhà Baring đương nhiên thuộc về các ông, thưa các ông. Đây là tấm ngân phiếu ghi số tiền đó.

Một biên bản đánh cuộc được viết và ký ngay tức khắc bởi sáu đương sự. Bấy giờ đồng hồ điểm bảy giờ. Người ta đề nghị Phileas Fogg ngừng chơi bài uýt để ông có thể chuẩn bị công việc của mình.

- Tôi luôn sẵn sàng! - Con người hào hoa phong nhã không bao giờ chịu thoái lui đó dõng dạc đáp.

Bảy giờ hai mươi lăm, Phileas Fogg chào tạm biệt các bạn đồng sự và về nhà..- Passepartout! - Ông gọi. - Trong mười phút nữa chúng ta sẽ lên đường tới Douvres. Chúng ta sẽ đi vòng quanh thế giới.

- Vòng quanh thế giới? - Chàng trai thì thầm trong sự sững sờ.

- Trong tám mươi ngày. - Ông Fogg đáp. -Chúng ta không được phí phút nào.

- Nhưng còn rương?

- Không cần rương... Chỉ cần một túi xách.

Trong đó có hai cái áo sơ mi len, ba đôi vớ. Anh cũng vậy. Anh nên có đôi giày cho tốt. Hãy lo chuẩn bị đi.

Passepartout rời khỏi phòng.

- ái chà, cái vụ này mệt rồi đây. Vậy mà mình chỉ muốn yên thân!

Có phải anh đang dây vào một lão điên đấy không? Chuyến đi vòng quanh thế giới! Tuy nhiên như cái máy, anh vẫn lo chuẩn bị để lên đường.

Dầu sao, anh cũng thích thú lại được thấy nước Pháp. Tám giờ, chuẩn bị xong cái túi xách khiêm tốn chứa các thứ cần thiết cho ông chủ và chính mình, Passepartout trở lại chỗ ông Fogg lúc này đã sẵn sàng. Ông kẹp trong tay cuốn sách Hướng dẫn của hãng Bradshaw. Ông đón cái túi xách từ tay Passepartout, nhét vào đó một bó giấy bạc dày cộm và trao lại cho anh.

- Hãy cẩn thận đấy, có hai mươi ngàn bảng trong ấy. - Ông nói.

Cái túi xách suýt rời khỏi tay chàng trai như thể hai mươi ngàn bảng được làm bằng vàng và rất nặng.

Vậy là chủ tớ bước xuống và cánh cửa ngôi nhà được khóa hai vòng. Một chiếc xe độc mã đưa họ ra nhà ga Charing - Cross nơi họ phải có mặt vào lúc tám giờ hai mươi.

Ông Fogg và Passepartout bước vào phòng khách nhà gạ Năm người ở Câu lạc bộ Cải cách đã có mặt ở đó để chúc họ thượng lộ bình an.

Tại đây Phileas Fogg sai Passepartout lấy hai vé hạng nhất đi Paris. Tám giờ bốn mươi, hai hành khách đã ngồi vào ngăn của họ và năm phút sau đoàn tàu lên đường.

Đêm đen kịt, mưa lất phất. Đoàn xe lửa chưa qua khỏi Sydenham thì Passepartout đã kêu lên tuyệt vọng.

- Chuyện gì vậy? - Ông Fogg hỏi.

- Vì hấp tấp, tôi đã quên tắt ngọn đèn khí trong phòng tôi..- Vậy thì, chàng trai ạ, - Ông Fogg lạnh lùng đáp, - nó sẽ cháy bằng tiền lương của anh đấy.

Rời Luân Đôn, Phileas Fogg không ngờ đến tiếng vang ầm ĩ mà chuyến đi của ông sẽ gây ra.

Tin tức về vụ đánh cuộc lan khắp nước Anh. Nói chung người ta cho Phileas Fogg là kẻ gàn dở hoặc điên khùng. Một bài báo xuất hiện trong Tập san hội Địa lý chứng minh một cách rõ ràng tính điên rồ của việc làm. Muốn thành công trong dự định đó, người ta phải chấp nhận một sự khớp nhau thần diệu của giờ đi và đến. Trên những con tàu khách, người ta đã không phó mặc cho sóng gió và sương mù là gì? Vậy mà chỉ cần một sự chậm trễ cũng đủ cho chuỗi giao thông bị gãy đổ không sao chữa được. Bài báo gây tiếng vang ầm ĩ và cổ phiếu của Phileas Fogg xuống thấp thảm hại. Người ta biến ông Fogg thành một trị giá chứng khoán đã được định giá tức thì trong giới doanh thương thành phố Luân Đôn. Nhưng năm ngày sau ngày lên đường của ông, tiếp theo bài báo đó, thị giá chứng khoán của ông tuột giảm.