Chương 1

- Chú Hai à, rồi cái vụ Nông hội biểu mình nạp đất vô tập đoàn, chú mới tính sao đây?

Hai Phòng, vừa nghe cái giọng lo lắng, rầu rầu của Sáu Minh, vừa ngó cái mặt bí xị của y, rung đùi, trả lời tỉnh khô:

- Thì cứ nạp đất vô tập đoàn, rồi vác cuốc đi làm mỗi ngày. Người ta sẽ tính điểm cho mình. Cuối mùa, người ta sẽ chia hoa màu cho mình...

Sáu Minh, hình như bị chưng hửng trước thái độ và lời lẽ của Hai Phòng, y tròn mắt:

- Bộ chú tính làm như vậy thiệt sao? Bộ chú hổng thắc mắc gì hết sao?

Hai Phòng cười tươi, lắc đầu. Cái miệng của lão móm xọm, răng cỏ rụng sạch trơn, không cười còn dễ coi, cười tươi chừng nào, cái lợi đen xì nhe ra chừng nấy, thiệt khó coi hết sức. Đã vậy, cặp mắt của lão còn lúng liếng đong đưa một cách tinh ngịch.

Sáu Minh hậm hực nói thêm:

- Chú cũng biết mà, chú Hai. Hồi tui với chú về đây khẩn hoang, đất này toàn là rừng chồi. Mình đã bỏ công bỏ của, đổ mồ hôi, sôi máu mắt mới trồng trọt được. Thím Hai cũng vì dọn rẫy mà bị rắn hổ mây cắn chết. Còn thằng Tài của tui thì đạp nhằm lựu đạn mà banh thây. Xương máu mình cũng đổ ra cho đất đai nầy đâu phải ít. Sao khi khổng khi không lại nạp cho người ta?

Sáu Minh nói luôn một hơi dài. Cái mặt lưỡi cày của y tái mét. Cặp mắt của y long lanh. Y ngưng nói rồi mà cặp môi của y vẫn còn giựt giựt liên hồi.

Hai Phòng đảo mắt liếc quanh một vòng. Trong quán vắng ngắt vắng ngợ Thằng Xương, chủ quán, đang ngồi khoanh tay rế ở gần cửa, ngó mông ra đường. Khách trong quán chỉ có mình lão và Sáu Minh.

Ngó bộ tịch của Sáu Minh, lão lại cười. Lão hỏi ngược lại:

- Mầy hổng chịu rồi mầy làm cái gì được sao? Bộ mầy tưởng mầy làm "ông Hoành, ông Trấm" gì ở đây sao?

Lão vươn hai tay lên trời, vặn vẹo thân mình một cách thoải mái:

- Tao thì dễ ợt. Ai biểu sao thì tao nghe vậy. Ai làm sao thì tao làm vậy.

Sáu Minh vùng vằng:

- Chuyện bằng trời mà chú nói sao nghe khỏe rẹ Hổng làm gì được thì ít nhất mình cũng phải tìm Nông hội mà hỏi cho ra lẽ chớ.

Hai Phòng lắc đầu:

- Hỏi cái gì nữa bây giờ? Nông hội đã họp hết đồng bào để nói rồi, giải thích rồi. Mầy có thắc mắc, sao bữa đó mầy không hỏi?

Tự nhiên, lão xuống giọng buồn buồ n:

- Mà mầy hỏi ai đây? Nông hội là ai? Thằng B?ay Mạnh ném ra, nó cũng như mầy với tao. Nó cũng phá rừng, cuốc gốc thấy ông bà vải mới có được hai mẫu đất như bây giờ. Nhờ chút hơi hướm giao liên, tiếp tế gì đó của ông già vợ nó, nó được đề bạt làm trưởng ban Nông hội, chớ còn bổn thân nó, nó có biết "nhân dân làm chủ" là cái gì đâu. Nó cũng đứt ruột đứt gan, nghiến răng mà nộp đất vậy.

Lão vói tay vỗ nhẹ lên vai Sáu Minh:

- Mầy tính so đo, kèn cựa với nó làm gì. Chẳng qua nó cũng chỉ là cái thứ thiên lôi. Trên xã, trên huyện bảo sao thì nó về, nó phải nói y với mình như vậy, theo kiểu "dùi đánh đục, đục đánh săng". Nó còn khổ hơn mình mà. Mình sướng hơn nó, vì buồn buồn mình còn kêu nó ra mà chửi được.

Càng nghe Hai Phòng nói, mặt mũi của Sáu Minh càng khó coi. Y rít lên:

- Rồi để y đó mà chịu được sao?

Hai Phòng thở dài, lão biết quá rành tánh tình của Sáu Minh. Bộ tịch của y bặm trợn,ô dề, tánh của y bộc trực, nóng nảy, nhưng y rất tốt bụng. Ngay từ hồi mới quen biết, mặc dầu lúc nào Sáu Minh cũng kêu lão bằng "chú Hai" nhưng riêng về phần lão, lão coi Sáu Minh như bạn.

Nhà Hai Phòng với nhà Sáu Minh cùng chung một cái hàng rào. Cuộc đất của lão và cuộc đất của Sáu Minh cũng nằm sát ranh. Nhiều lần lão nói với Sáu Minh, "đông có mầy, tây có tao". Nhiều lần, lão với Sáu Minh "tối lữa tắt đèn" có nhau. Vợ lão bị rắn cán chết, một tay Sáu Minh lo lắng hết chớ ai, đi mua vải liệm cũng y, tháo bộ ván ra đóng hòm cũng y, đào huyệt cũng có tay y, di quan hạ rộng gì cũng không thiếu mặt ỵ Còn khi con y bị lụ.u đạn nổ banh xác, thì chính lão đi lượm từng miếng thịt văng tứ tung lung tàng chớ ai... Có món ngon, vật lạ gì, lão với Sáu Minh cũng chia sớt cho nhau.

Cây mít bên sàn nước lão trổ trái chiếng, tới chừng chín, lão ăn chưa được một góc tư, còn bao nhiêu, vợ chồng con cái nhà Sáu Minh ních hết. Trái mãng cầu xiêm đầu mùa mà vợ Sáu Minh săm soi mỗi ngày, Sáu Minh cũng hái đem qua cúng vợ lão.

Hai Phòng liếc Sáu Minh, mặt lão buồn thiu bồn chảy. Sáu Minh chán nản ngó thấy:

- Tui cũng đâu có dè tới chú mà cũng cúi mặt xuôi taỵ Mồ hôi nước mắt của mình mà sao để cho mất đi một cách dễ dàng như vậy?

Hai Phòng liếc chừng thằng Xương, chủ quán. Thằng nầy, thiệt ra, không tới nỗi nào. Khách tới quán, ai bàn tán chuyện chánh sách nhà nước, ai phê bình chánh quyền cách mạng, nó đều nghe đủ hết, nhưng nó không có tật bép xép. Nó kin miệng một cách khôn ngoan. Nhờ vậy mà quán nó mỗi ngày số khách ruột mỗi đông đúc hơn.

Hai Phòng lại vói tay vỗ lên vai Sáu Minh. Giọng lão buồn buồn:

- Sáu à, mầy cũng biết tao rành quá rồi. Chyệ n không nên, không phải, không dễ gì mà tao nhịn. Mạng tao bây giờ là mạng cùi mà. Vợ chồng tao ăn ở với nhau mấy chục năm như hai con cá trê đực. Cho tới chết, bả cũng không đẻ đái cho tao được một đứa con nào. Nhiều khi ngó bầy con của mầy mà tao rưng rưng nước mắt. Mặc dầu mầy trẻ hơn tao, nhưng cả tao lẫn mầy đều kể như bỏ rồi. Có nghĩ cái gì, có tính cái gì, là tính cho sắp nhỏ. Tao với mầy, cho dầu có ngoéo tay nhau mà làm tới, cũng là đơn phương độc mã mà thôi. Lỡ khi thất bại rồi, con cái mầy ai lỏ Con vợ mầy nó bịnh cà rề tháng nầy qua tháng nọ...