“Xa anh em tiếc chay vay Không biết làm răng đặng, cắn ngón tay đứng nhìn” (Ca dao) Bây giờ người đàn bà ấy đã xuất hiện trong căn phòng sáu mươi tư mét vuông của vợ chồng anh. Một người đàn bà nghèo, áo quần tuềnh toàng, cũ kỹ cùng với đứa con trai chừng mười tuổi đã gõ cửa đúng phòng anh sau sáu năm gõ cửa nhầm hàng trăm người khác. Người đàn bà ngước lên nhìn anh với gương mặt đầy mệt mỏi nhưng không hề giấu niềm hân hoan, vui sướng… Tựa như một người chạy đua đường trường, nhiều lần tính bỏ cuộc nhưng cứ gắng gỏi gắng đến kiệt sức và đã chạm đích cuối cùng… Không cần thắng cuộc, đúng hơn, biết trước mình rất khó có khả năng thắng cuộc, chị chỉ cần chạm đích. Đích đó là anh, nhưng người chạm “đích” đầu tiên không phải là chị, hạnh phúc đã thuộc về chị ấy. Anh đến ngồi sát bên chị, khẽ nâng cằm chị lên rồi áp sát má mình lên vai chị. Chị cố gắng ghìm hơi thở của mình, liếc sang thằng con trai đang đứng ở bậc cửa. Nó đang ngó ngơ khắp căn phòng. Tất cả đều lạ lẫm đối với nó. Sáu năm nay nó luôn bấu vào một tay gióng, lon ton chạy theo nồi cháo miến canh của mẹ đi khắp mọi đường ngang ngõ dọc thành phố Quy Nhơn, bao giờ nó cũng dừng lại trước ngõ nhà người ta, chỉ vậy thôi để rồi lại dừng lại trước ngõ nhà khác… Nó không hề thấy một người thân thuộc nào trong “ thành phố cháo miến canh” của mẹ nó. Hình như cách đó rất lâu, thời nó còn bé tẹo, nó cũng được sống trong một ngôi nhà rộng như thế này, đồ đạc cũng giống như thế này nhưng cũ hơn, xấu hơn, thứ gì cũng cũ và xấu hơn. Mẹ nó bảo đó là nhà ông bà ngoại. Ông ngoại đã mất, hình ảnh nó biết ông là bộ đội. Thế thì nhất định ông là một người tốt. Còn bà ngoại của nó chẳng tốt gì cả, suốt ngày nheo nhéo mắng nó. Đối với nó, bà ngoại chỉ là một cái roi biết nói, biết cựa quậy, chỉ vậy thôi. Rồi một ngày nào đó, cũng đã rất lâu, mẹ vừa khóc vừa dắt nó ra bến xe. Nó mang máng nhớ đó là một ngày mưa, nhìn mặt người nào cũng buồn rười rượi. Nó lên xe. Đi mãi… Đi mãi… tối rồi vẫn chẳng đến nơi. Đôi khi xe dừng lại, nó mừng quá, tưởng thế là thoát nạn, ai dè được một lúc xe lại rú máy đi tiếp. Cuối cùng, vào lúc nó ngủ say nhất thì bị mẹ nó thức dậy, dắt xuống xe. Nhác thấy mẹ mang theo tay nải, nó biết thế là đến nơi, mừng rú. Hai mẹ con lang thang suốt đêm trong thành phố và ghé vào một ngôi nhà thật tọ Nó tưởng là nhà của nó, thích quá nhảy tâng tâng, té ra không phải, chẳng ai mở cửa cho nó vào cả. Lần đầu tiên nó biết thế nào là ngủ nhờ. Ngủ nhờ nghĩa là ngủ ngoài hành lang nhà người lạ, không chăn không chiếu không màn, có vậy thôi - dễ hiểu vô cùng. Nhưng chỉ được phép ngủ nhờ một lát thôi nhé, sau đó sẽ bị gọi dậy và đuổi đi. Nó và mẹ nó đi ngủ nhờ nhà một người khác, lại chỉ được một lát… Suốt mươi ngày ở Quy Nhơn, mẹ nó phải ngủ nhờ như thế. Sau đó mẹ nó tậu được một ngôi nhà, mà chẳng phải ngôi nhà, nhà gì mà có các ô, các ô... phải đập tường ngăn đi mới leo vào được, phải kỳ cọ mãi mới ở được? Khi nó hỏi: “Có phải cái chuồng lợn không?” thì mẹ nó ngồi ôm mặt khóc: “Không phải con ạ, không phải... ”. Nó ở cùng mẹ nó trong ngôi nhà bé tẹo này suốt sáu năm. Bỗng hôm nọ mẹ trở dậy rất sớm, bán tống bán tháo tất cả, vội vã dắt nó ra bến xe. Mường tượng có một chuyện gì đó thật kinh khủng đang xảy ra, nó định hỏi nhưng sợ mẹ khóc, bốn năm nay, hễ nó buột miệng hỏi câu gì là mẹ nó lại nước mắt hai hàng. Nhưng đây là một đột biến ghê gớm, nó chịu không nổi, nó hỏi… Mẹ Ôm nó chặt khư: “Mẹ đã biết tin ba, mẹ con ta sẽ đi gặp ba”. Nó lạnh người: “Ba, trời đất ơi, ba…!”. Nó chạy đi chạy lại, chạy đi chạy lại, nó thẳng cẳng đá cái nồi đất bay vù. Ba! Nó sẽ được gặp ba nó, trên đời này chỉ có điều đó là quan trọng nhất. Nó đã gặp. Ba đó kia, đang ngồi cạnh mẹ đấy. Nó nhìn sang hai người và bắt gặp cái nhìn của mẹ. Nó thừa biết mẹ muốn gì, thế là nó vù ra vườn chơi một mình. Lâu nay nó vẫn chơi một mình, chơi một mình vẫn cứ thú như thường. Bây giờ chỉ có hai người. Chị ngồi bẻ bẻ ngón tay, thỉnh thoảng liếc sang anh, miệng cười mỉm cười mắt dấn nước. Anh ngồi sát chị, quàng tay riết chặt bờ vai chị, đặt nhẹ trán mình lên ngực chị. Họ im lặng. Sau gần một giờ khóc cười, tranh nhau nói, giờ đã đến lúc im lặng. Ngờ khi gặp nhau, chị sẽ nói cười cùng anh, suốt mấy ngày đêm, chẳng dè chỉ ngần ấy thôi là chẳng biết nói gì thêm nữa. “Chị ấy sắp về…”, một tiếng chuông dội vang trong ngực chị. Chị muốn khóc quá… Thế mà anh hình như chẳng chú ý gì đến điều đó. Anh đang muốn ngọt ngào với chị. Đàn ông dù lứa tuổi nào cũng không hết ngô nghê, ngốc nghếch kiểu trẻ con. Anh cũng thế thôi. Giờ anh đang hiền lành ngoan ngoãn như một đứa bé bên chị. Anh dụi dụi trán mình lên ngực chị, lẫn trong mùi mồ hôi hương phảng phất bay lên. Có cái gì vừa nồng lại vừa ngọt lây lan trong ngực anh làm cho anh thấy mình nhẹ hẳn, nhẹ hẳn… Thoang thoảng một mùi hương dịu ngọt… Anh thấy mình nhẹ hẳn, muốn bay lên. Muốn bay lên… thoang thoáng một mùi hương dịu ngọt… Anh vẫn nhớ, làm sao anh có thể quên được. Đó là một đêm lạc rừng. Một mình anh với bếp lửa. Anh không còn nhớ anh đã ngồi đăm đăm nhìn ngọn lửa bao lâu… Anh ngước lên… hình như vậy… một người đàn bà đứng lặng trước ngọn lửa… một người lạc rừng đã nhìn thấy ngọn lửa của anh… rồi chị nhai rau ráu mấy thanh lương khộ Chị ngủ, lịm đi như một người bất tỉnh. Rồi mưa. Mưa tát tạt vào hai người, lửa tắt. Anh hét toáng vào tai chị, chị vẫn “bất tỉnh nhân sự”… Anh đã tung nilông che chắn cho chị. Chỉ mỗi mình chị khô ráo, còn tất cả đều ướt sũng. “Tại sao thế này?” chị tỉnh dậy ngơ ngác. “Mưa”, anh trả lời - “à”, chị thở dài - “Ôi”, anh kêu lên,toàn thân run bắn- “Ôi, anh run quá… sao anh run bắn thế này? Chị hốt hoảng cầm tay anh “Tôi lạnh quá…” anh rên lên ư ư - Anh bị sốt rét! Chết!”, chị cuống lên bắt anh thay ngay quần áo- “Còn gì nữa… đâu… ướt hết rộ. rồi…”, anh vừa rên vừa càu nhau - “ờ nhỉ…”, chị thở dài. Chị thấy buồn, buồn quá, vì chị mà anh đã lên cơn sốt này đây. Dấy lên trong chị một niềm thương. Chị bắt anh cởi hết áo quần. Anh ngoan ngoãn làm theo, chị trùm hết chăn lên người anh, quấn thật chặt. Anh vẫn run, run quá. Chị ngồi ngẫm nghĩ, ngẫm nghĩ, ngẫm nghĩ… và khẽ thở dài, chui vào chăn, ôm thật chặt anh vào lòng… Hình như vậy… Anh tỉnh dậy. Trời đã rạng sáng. Thoảng thoảng một mùi hương… hình như vậy… anh muốn bay lên… hình như vậy… mà anh áp sát má chị từ lúc nào. Anh hôn. Chị mở mắt… Hình như vậy… đôi mắt ấy không ngủ, đôi mắt ấy vẫn thức và chờ đợi… hình như vậy… Anh hôn… hôn… hôn… một người lính lạc rừng với một người lính lạc rừng… - Ba! Anh giật mình ngước lên, chị ra hiệu anh dịch ra. Thằng con trai đang đứng trước mắt họ, nó chìa ra một quả trứng chim. - Ô - anh nó - Con nhặt ở đâu đấy? - Ô trên đọt cây ổi, ba à - Nó hý hửng đưa quả trứng cho anh. - Con đừng leo trèo linh tinh - chị nói. - Chắc là còn hai quả nữa - anh nói. - Con không thấy ba à, hình như nó nở thành chim mất rồi - nó nói. - Chưa đâu - anh nói - chắc là con tìm chưa kỹ. - Đừng có leo trèo linh tinh - chị nói. -Thế thì con sẽ tìm tiếp- nó nói. - Ừ - cố lên, con… - anh nói. - Đừng có leo trèo linh tinh - chị nói. Chị nói và rơm rớm nước mắt, “ôi giá như thế này mãi nhỉ…” Giá không có chị ấy, không, giá mẹ con chị đừng chậm chân thì nhất định sẽ như thế này mãi thôi, chứ không phải chỉ một giây lát, một giây lát vụng trộm khi vắng bóng chị ấy… Bên anh vẫn là Mai, vợ anh, người đàn bà trắng mềm đang nằm sấp, hai tay choãi lên phía trước, mớ tóc dầy xoã ra phủ kín mặt gối. Vẫn là đêm… Một quả mít non đứt cuống. Mấy con chuột nhắt ở góc bếp. Ngoài đường những người đàn bà đi chợ sớm. Tàu “Thống nhất ba” đang vào… Tại sao mình lại ghen với người đàn bà tội nghiệp ấy. Chị ấy còn gì nữa đâu mà ghen. Một thân hình tiều tuỵ, một đứa con… Chồng mình đã bỏ rơi chị ấy. Chồng mình vẫn cứ bình thản nhởn nhơ với hạnh phúc với con mình, còn chị ấy cứ tất tưởi ngược xuôi đi tìm… tội nghiệp thằng bé, nó giống anh như tạc… anh nằm yên, cố gắng không cựa mình - “Phải để cho cô ấy ngủ một chút, thức suốt đêm rồi còn gì…”. Anh không ngủ được, không cách gì ngủ được. Đã hơn một tháng từ ngày Liên mang con về đây, anh như người rối loạn tâm thần. Đầu tiên là mừng rỡ, mừng đến phát cuồng. Anh xiết chặt hai mẹ con vào lòng. Ba lồng ngực, sáu đôi mắt… cứ rối rít, rối rít… Tóc Liên, má Liên, mắt Liên và những tiếng kêu tắc nghẹn vì tủi hờn của chị đã vang lên trong căn phòng sáu năm bình lặng này. Tất cả như đang vỡ ra, đang chụm lại và bay lên… - Ba! ba! Ông bà nội đâu rồi?” - “Ba! ba! Sao ba không vào Quy Nhơn? Mẹ bảo chỉ ít nữa là ba vào thế mà ba chẳng vào gì cả” - Ba! ba! Mẹ nói xấu ba đấy, mẹ nói: “ Ba mày là tệ bạc lắm!” - Ba! ba! Con không đi học mà con biết chữ đấy. Mẹ dạy cho con. Mẹ bảo phải học để viết thư cho bạ Mẹ vừa dạy vừa khóc… Mẹ hay khóc lắm ba ơi! Bây giờ gặp ba rồi, mẹ chẳng phải khóc nữa, con cũng chẳng phải học nữa ba hí! Tiếng của thằng con anh đó! Nó như là không qua chín tháng mười ngày, nó vốn vậy, đã từ lâu lắm rồi… Anh hôn nó, dúi đầu vào bụng nó, cắn nó… rồi lại quay sang ôm quàng lấy chị, cắn vào cúc áo chị day daỵ Nó cười, thằng con anh thấy thế ôm bụng cười như nắc nẻ… Sau đó là những phút sượng sùng. Sượng sùng và bối rối khi anh báo với chị rằng anh đã có vợ. Vợ anh là một phụ nữ tốt, rất tốt, đã sống cùng anh sáu năm trong căn phòng này. Anh có yêu vợ không? Có, anh rất yêu… Chị cố gắng giữ một nét mặt thật bình thản để đón nhận điều này. Chị không bị bất ngờ, tám năm nay - từ ngày giải phóng miền Nam, chị từ giã đời quân ngũ, đưa con về quê nhà, thấp thỏm đợi chờ anh. Chờ mãi… rồi cũng đến lúc chị chua xót nhận ra: Anh sẽ mãi không thuộc về chị nữa, hạnh phúc đã tuột khỏi vòng tay của chị. Nhưng trong mọi sự thất vọng, cay đắng… người ta đều cố níu kéo một hy vọng nào đó, dù nó mỏng manh như sợi tơ thì vẫn cứ phải níu kéo. Biết làm sao… Nếu đã là người. Biết làm sao, chị cứ phải đi tìm… Đến lúc này thì hy vọng ấy tắt ngấm… Anh ngồi, mặt thuỗn ra. “Đừng khóc đừng khóc đừng khóc” - chị âu yếm nhìn anh, mỉm cười với anh, nhổ một sợi tóc sâu trao cho anh. “Em… có thể… chửi mắng anh!” - Anh lắp bắp. Chị cười, ẩy mạnh vào vai anh: “Chửi hoài cũng chán… Từ trước đến giờ, ngày nào, tháng nào, năm nào chả chửi mắng anh. Anh ngốc lắm…” Anh biết chị đã gắng gỏi đến mức nào để có một thái độ như thế. Chỉ thằng con trai tội nghiệp của anh nó không biết gì hết, không hiểu gì hết. Khi mẹ nó dặn: “Lát nữa dì Mai về, con không được gọi ba bằng ba nghe…!”. Thì nó trố mắt: “Thế con gọi ba bằng…gì?” “Bằng… bác!” - “Không! Không! Không! Con thèm vào! Con không cần!… Nó rú lên, nhào đến ôm chặt lấy anh giật giật. Anh rung lên bần bật… “Mẹ kiếp! Mình là thằng ngu!” - Đang ở thế nằm bất động, anh bật dậy. Chợt thấy Mai vẫn nằm im lìm, thở khó nhọc, anh từ từ nằm xuống. Mai không ngủ, hai thái dương đau buốt. Chị muốn đổi tư thế nằm nhưng dường như chị đã kiệt sức… có một giọt nước mắt còn sót lại ở lúm đồng tiền từ từ lẵn xuống môi chị - Tám năm qua từ ngày anh chuyển ngành, tại sao anh không đi tìm chị ấy? Từ ngày tôi làm vợ anh, tai sao anh không hề nói với tôi một câu nào về chuyện ấy? “Anh yêu em, anh sợ…” có đúng thế không,hay cũng vẫn là dối trá, dối trá như anh từng nói với chị ấy, rằng anh có đi tìm nhưng tìm lệch hướng và sau đó, vì đảm trách ngày mỗi nhiều các công việc quan trọng của huyện nên anh đã không còn thời gian nữa? Không đúng, thời gian là ở ngay chính sự say mê của anh. Tám năm qua… hình như anh chỉ say mê công việc đã làm cho anh thay đổi uy tín và vị trí xã hội theo chiều có lợi cho anh, nhanh nhơ chong chóng. Đến lỗi cả tôi anh cũng lãng quên mặc dù rất dễ thấy anh luôn luôn quấn quít lấy tôi, hình như anh chỉ sống với tôi,vì tôi… Rốt cuộc,trước mắt mọi người tôi chỉ là con hèn.Tôi đã nghĩ ngờ ngay cái nhìn đầu tiên chị ấy liếc sang anh. Thằng bé thì sợ tôi ra mặt, tại sao nó lại sợ tôi như thế nếu như nó đúng là “ con của cô em họ ?” Từ khi tôi xuất hiện, nó không nói gì, làm gì, cứ bám riết lấy mẹ nó, len lén nhìn tôi. Nó ăn cơm mặt cúi gằm. Tôi đã dần dần nhận ra khuôn mặt nó chính là hình bóng của anh - nó rướn lên, ghé vào tai anh thì thầm: “Ba gắp cho con khúc cá!”. Đáng lẽ tôi phải hiểu nó đâu thèm khúc cá, nó thèm được gọi anh bằng ba đó thôi. Nhưng khi đó, một cái gì rất nóng đặt vào miệng tôi, tan ra, chảy ào xuống ngực, và từ đáy ngực bốc lên ngùn ngụt một thứ hơi nóng làm nghẹt cổ họng tôi. Bỗng nhiên tôi ghét cay ghét đắng nó. Người tôi rực lên một ý muốn trừng phạt “Ăn cơm đi!”, tôi lườm lườm. Nó rụt bát lại khi anh sắp đặt khúc cá vào bát. Khúc cá rơi, anh nhìn tôi cười cười: “Nó thích gì cứ để cho nó ăn”. Nhưng nó không ăn, dứt khoát không nhận khúc cá. Anh vẫn cười cười, đưa mắt rất nhanh về phía mẹ nó. Mẹ nó cũng đã buông bát, chống đũa… “Ăn đi Liên, tiếp tục chiến đấu chớ!” - Anh nói cười nhạt nhẽo. “Anh… chị cứ mặc mẹ con em…” - mẹ nó nói xong thì buông rời đôi đũa. Mặt xanh xám vì sợ hãi, mẹ nó muốn khóc, tôi biết, “Tôi nhổ vào sự dối trá của các người”, tôi nghĩ vậy rồi nhìn thẳng vào thằng bé mát mẻ: “Ăn đi con, ăn đi đừng sợ…” Thằng bé đẩy bát ra xa, ngồi mếu máo. Mẹ nó bỗng thay đổi sắc mặt. Mặt chị cứng lại, tím lại, hai thái dương đỏ ửng, giật giật - “Ăn đi con, Nhơn! Cứ ăn đi…” Rõ ràng là chị không sợ nữa, có một sức mạnh nào đó trong con người yếu đuối kia đã dấy lên làm cho chị có thái độ chống trả. Tôi run lên, tôi sợ… có lẽ tôi sẽ mất anh, tôi thua mất, tôi thua mất, tôi thua mất… “Ăn đi! Ăn đi! Ăn đi rồi cu… út khỏi nhà này!”, tôi rít lên. “Câm ngay!” Anh gầm lên. “Choang!”, thế là vỡ vụn ra tất cả!… Cộc! Cộc! Cộc. - Anh Thạc ơi! - Ai đấy? - Anh ngẩng đầu, mở mắt, hỏi với ra. - Tôi đây - Thọ đây… - Thọ à… Anh nhổm hẳn dậy. Không có gì vội vã. Anh uể oải bước xuống, đi ra. - Thọ à… Có việc gì đấy? - Bên “Ngoại thương” có chuyện không hay lắm, thằng Tiến lại giở quẻ, tôi vừa nhận điện xong. - Đấy, tôi biết ngay mà. Tôi đã bảo phải xé ngay hợp đồng cũ. - Không kịp! Không kịp! “Thanh ra” nó về sớm quá, vừa toét mắt đã thấy năm thằng… - Làm với ăn… các anh là một lũ ngu! - Chậc… Xe vù máy. Anh đi. Khi tiếng xe chỉ còn rung nhẹ như tiếng giây “Mi” của cây đàn ghi ta khẽ buông hờ thì chị ngồi dậy hẳn. Thốt nhiên chị thấy lòng mình râm ran một niềm vui vô cớ. Hình như chị vừa rũ sạch được một cái gì vừa nãy hãy còn nặng trĩu trong ngực mình. Chị thấy mình linh động hẳn lên. Chị muốn hát? Không. Muốn nhảy? Không. Muốn ném một cái gì thật xả Không. Chị không muốn gì hết. Nhưng chị cảm thấy toàn thân đang bốc cháy… Chị chạy vụt đến trước tấm gương lớn. Một phụ nữ khoa? thân đang nhìn chị. Họ đang ngắm nhìn nhau, mắt không chớp, như đang có thẩm tra lại sự trinh trắng của nhau. Và họ cười. Những nụ cười đầy u sầu và chứa chan niềm thông cảm lẫn nhau…Bây giờ anh đã nhận ra nguyên nhân những biến đổi khác thường của vợ anh trong hai tháng quạ Thoạt tiên chỉ là phản ứng bản năng rất đàn bà của chị. Khi anh ném mạnh cái bát xuống mâm cơm thì tất cả đều co rúm lại. Thằng bé xiết chặt lấy cổ liên, mặt méo xệch. Anh trừng trừng nhìn mọi người. Câm lặng đến nghẹt thở. Mai khẽ nhếch mép cười, ném vào mặt anh một cái nhìn thách thức. “Choang!”, lại một cái bát nữa vỡ tan. Vỡ oà ra những tiếng khóc tức tưởi của mẹ con Liên. “Thôi đừng… trời đất ơi… tôi sẽ đi ngay giờ!… Trời đất ơi…” - Liên đứng dậy, bịt tai, hét rung nhà rồi lập cập đến xách tay nải… “Ngồi xuống” - Anh quát, lạc cả giọng - “Tôi cấm mẹ con cô không được bước ra khỏi nhà này!”. Tay nải rơi xuống nền đá hoa, cả thân hình của Liên cũng rơi xuống, mềm nhũn. Thằng bé hốt hoảng lùi sát vào một góc tường, mặt mày xanh xám, nó khóc không thành tiếng. Chỉ có Mai vẫn ngồi cứng ngắc, mắt đỏ rực. Chị vụt đứng dậy -“Các người, các người muốn …muốn gì ở tôi, hả?” - Chị nhào đến phía khung kính có lồng ảnh vợ chồng chị chụp sau ngày cưới một tuần. Anh sững người: Chị sẽ đập nát tấm kính kia. Anh muốn đứng lên, nhưng không được, có những quả tạ được gá vào các đốt xương sống tri kéo anh… Bỗng Liên ngẩng phắt đầu, nhào đến ôm chặt chân phải chị. Một cái đạp cực mạnh của chân trái dáng xuống vai Liên - “ối!…Tôi xin…” - Liên kêu lên đau đớn, hai tay vẫn níu chặt bàn chân chị - Từ góc tường vang lên tiếng thét kinh hoàng của thằng bé: “á…à… kính sẽ làm vỡ mặt ba!…”. Một mũi dùi đỏ lửa xuyên vào ngực trái chị, và sau đó là gió, gió rất mát thổi hùn hụt vào vết thương kia. Chị đổ nhào xuống người Liên. Họ Ôm nhau, vật vã trong một nỗi đau không tự phân tách được. Từ phút đó, Mai bỗng mềm lại. Chị cố tránh mặt mọi người. Những câu hỏi và trả lời rời rạc, gượng gạo của hai người đàn bà… dần dần họ đã nhìn thẳng vào mắt nhau. Đến chiều họ lại rủ nhau đi chợ, đã bắt đầu “chị chị, em em”. “Rõ khỉ, đúng là đàn bà” - anh ngạc nhiên trước “những biến đổi trông thấy được bằng mắt thường” của họ. Bữa cơm tối diễn ra thật ngọt ngào. Hai người đàn bà cố kéo dài bữa cơm bằng những câu chuyện linh tinh như kiểu: “Ở cái nước gì, có cái ông tổng thống gì vừa tuyên bố cái gì hay lắm!”. Anh ngồi săn sóc bữa cơm cho thằng Nhơn - cho đáng mặt một thằng bố - và nghe lỏm câu chuyện của hai người. Anh nhìn trộm họ, tủm tỉm: “Các bà đang tìm cách thương lượng với nhau trên cơ sở hiểu biết lẫn nhau và hai bên cùng có lợi…”. Nhưng anh đã nhầm, họ chẳng thương thuyết gì cả. Liên nói rõ ràng, hạnh phúc của chị là đã tìm được bố cho thằng Nhơn, ngoài ra chị chẳng có ý muốn gì khác. Mai không nói thêm gì, chỉ nhắc đi nhắc lại với anh phải kiếm việc làm thật gấp cho Liên và cho thằng cu Nhơn đi học. “Chuyện đã thế chị cũng đừng đi đâu nữa - Mai nói - Vợ chồng em có một cái nhà rất tốt vẫn để không ở thôn Hạ Hồi, xin chị cứ đến đó ở…” liên vui ra mặt: “Dạ…” - chị thở phào nhẹ nhõm. “ở đấy có một xí nghiệp chế biến hải sản, tôi sẽ xin cho Liên vào”. Anh nói và liếc sang Mai. “Dà…”. Liên vỗ vào đít thằng Nhơn: “Đấy nhé, mẹ con mình từ nay có ba, có dì Mai thế là chẳng phải đi bán cháo miến canh nữa…”. Thằng cu Nhơn gật đầu, nó có vẻ không vui gì hơn, lát sau nó lí nhí: “ Nhưng mà con chẳng thích đi học…” cả nhà cùng cười. Đây là tiếng cười đầu tiên rộ lên từ khi mẹ con Liên trở lại. Căn phòng anh lại lạnh ngắt sau khi mẹ con Liên trở về thôn Hạ Hồi. Không phải vì thiếu vắng thằng Nhơn (mạc dù nó đúng là lý do của các trận cười, các cuộc vui đạt đến độ tâm thần của gia đình anh), có những đột biến trong tâm tính của vợ anh làm cho anh lo lắng. Có lẽ đứa bé ấy xuất hiện đã đốt cháy thêm một lần nữa khát vọng có một đứa con của chị? Rất có thể. Sáu năm nay họ chưa có con. Một hai năm đầu họ chẳng thấy lo lắng gì, thậm chí chị còn vui ra mặt. Thấy anh tiến bộ nhanh, chị luôn luôn nói: “Đấy, anh thấy không, nếu có con mọn việc sẽ rối tinh lên, anh sẽ chúi mũi vào việc nhà tối mắt tối mũi, còn hơi sức đâu mà phấn đấu?'. Anh cắn vào tai chị: “Giỏi! Em giỏi lắm!”. Nhưng họ chẳng thể “lạc quan tếu” mãi như thế được. Đến lúc nhu cầu có một đứa con trở thành khát vọng cháy bỏng của hai người. Tất cả những gì họ muốn đều đã có, chỉ có đứa con là vẫn luôn luôn vượt quá tầm tay với của họ. Bởi vì tất cả có thể dành được bằng thủ đoạn, còn đứa con thì đừng hòng, nó vẫn bám chặt khư quy luật sinh tồn của nó… Hai năm gần đây, chị già đi rất nhanh, rất ít nói, dễ cau có. Chị lánh mặt những người đàn bà mắn con, đôi khi nói xấu họ với những lý do vớ vẩn. Nhiều đêm, vì công việc, anh bỏ nhà ra đi vào đầu hôm và trở về vào lúc rạng sáng, anh thấy chị hầu như suốt đêm không chợp mắt, thân rũ xuống như một cây chuối héo… Chỉ có một đêm cách đây hơn hai tháng, đêm trước ngày chị đi công tác, chị lật nghiêng người, kéo đầu anh áp sát má chị - “Anh có muốn nghe em kể một chuyện không?” – “Có, chuyện gì?” - “ Một chuyện vui…”- Anh nhỏm dậy nhìn vào mắt chị - “Chuyện vuỉ…Vui…gì thế ? Hay em sắp có con?” - Chị nhắm mắt, khẽ lắc đầu - “Rồi em sẽ kể anh cho anh nghe…” Hai giọt nước mắt chợt tứa ra lăn xuống kéo thành vệt hằn trên má chị. Anh phấp phỏng chờ đợi chị về để đón nhận tin vui ấy… Chị trở về… Liên và cu Nhơn… Những tia nhìn hằn học… những câu nói mỉa mai… và chửi bới… Những chuyện tầm phào, chị vẫn thủ thỉ với anh sau những ngày lao lực. Sau khi Liên về Hạ Hồi, chị lặng lẽ quan sát anh. Ở vị trí nào anh cũng thấy mắt chị. Các hành vi của anh bỗng mất hết snh lực, lúng túng và rời rạc… Rồi chị cáo ốm, bỏ việc mất mười ngày, luôn luôn kêu nhức đầu buồn nôn, chị rời khỏi buồng ngủ vào những giờ phải làm cơm cho anh. Mười ngày sau chị bỗng tươi tỉnh hẳn lên, nói nói cười cười, chiều chuộng anh đủ mọi thứ. Những lúc anh ở nhà, chị bám riết lấy anh như sợ anh bay mất. Chị nồng nhiệt với anh đến mức thái quá, đến nỗi làm cho anh sợ. Có cái gì bất ổn trong tâm thần chị đang phát triển. Anh lờ mờ nhận ra, anh lo sợ cái điều khủng khiếp ấy sẽ đến… và nó đến thật, thật không ngờ. Buổi sáng, anh theo Thọ đi giải quyết vụ “ngoại thương”, trở về nhà đã quá trưa với một tâm trạng bực dọc, khó chịu. Bước về nhà, anh sửng sốt thấy chị vẫn đứng lặng phắc trước tấm gương lớn tựa như một pho tượng thạch cao… Anh bước vào, chị quay lại ôm ghì lấy anh. Gần như chị xốc anh lên giường. Tất cả những gì rơi được đều rơi xuống đất. Anh chóng mặt trong những đảo lộn khủng khiếp. Cuối cùng là những giọt nước mắt nóng hổi rơi xuống ngực anh. Chị nhìn anh đắm đuối, tuyệt vọng. Buổi chiều, chị chìa ra một lá đơn ly dị đã nhàu nát được vuốt lại thật phẳng. - Chúng ta không thể như thế này được… Liên rất yêu anh còn em thì hình như chẳng bao giờ có con được nữa… Chị đặt lá đơn xin ly dị lên đùi anh. Anh chậc lưỡi, gạt đi. - Chà, không quan trọng… Anh tính đứng dậy, chị ghì anh trở lại, gí gí lá đơn trước mặt anh, hổn hển nói: - Tại sao lại không quan… trọng? Nếu anh không muốn “quan trọng” thì hãy để cho em “quan trọng” chớ… Anh đẩy chị ra, lên Honda vù thẳng đến cơ quan “Mẹ kiếp cuộc đời mình! Mẹ kiếp…”. Chiếc hon đa lao bất tử qua các ổ gà, các khúc ngoặt. Buổi tối người ta thấy anh nằm vật bên một rãnh nước lớn ở lề đường… Anh đã ký vào lá đơn ly dị. Sau nhiều đợt tấn công của Mai, không còn sức chịu đựng được nữa, anh nhắm mắt ký liều. Có lẽ mọi thứ vỡ nát đều do những lời nói dối của anh. Một lúc anh phải che đậy anh từ nhiều phía bằng những lời nói dối, đó là việc làm quá sức so với trí thông minh vốn có của anh. Lời nói dối nào cũng có khe hở, để bù vào những khe hở đó, anh buộc phải nhét vào một lời nói dối khác. Cứ thế, vô vàn những lời nói dối đã phát sinh đến độ anh không còn quản lý được chúng nữa. Anh không thể vì Liên mà nói xấu Mai, lại không thể vì Mai mà bỏ rơi Liên. Và thằng cu Nhơn, nó cần phải có bố, anh không thể trốn chạy đứa con thân yêu của anh. Để bảo vệ danh dự của mình, anh không thể bóc ra như một chiếc bánh. Lại còn công việc của anh, những cuộc chạy đua… anh không thể bỏ cuộc. Thế là rối tinh lên tất cả. Anh hốt hoảng trước những đột biến ghê gớm trong tâm tính của vợ anh rồi lại hoảng hốt nhận ra ngay tâm tính của anh cũng biến đổi vùn vụt… Một đêm, lần đầu tiên trong đời anh đã khóc, khóc lu loa như đàn bà như con nít. ấy là khi chị ngồi dậy, với tay bật đèn ngủ, một màu tím hồng từ chân giường ùa ra làm cho anh thấy lạnh. Chị ngồi thư thả bới lại tóc, hỏi một câu như chẳng để làm gì: - Thế rồi sau những đêm lạc rừng, anh không bao giờ gặp lại Liên nữa à? Anh nằm, mắt nhắm nghiền, uể oải trả lời: - Không. Sau đó anh đi thẳng vào Nam… Anh mở mắt nhìn chị. Chị đang nhìn xoáy vào anh. Có cái gì như là sự khinh bỉ và giễu cợt đang che khuất dưới lớp mi dày kia… Thế cuối “bảy hai” anh bị thương rồi đi ra…? - Cũng không… Anh cảm thấy vợ anh đang cố tiếp tục bóc thêm một “lớp vỏ bánh” nữa. Mặc kệ… mẹ kiếp! - Anh cứ nằm thẳng đuột, gác tay lên trán. - Thế… khi anh ra bến phà Gianh…? - Thế thì sao - Anh chồm dậy như sắp chồm vào chị - thế thì tôi là thằng khốn nạn, hả? Anh đổ vật xuống, lật sấp, nằm bất động, tỏ rõ cho chị hay: anh đã quá mệt mỏi vì những câu hỏi ấy… Có một trục trặc gì đấy mà con phà đáng lẽ đã sang bờ bên này rồi, vẫn lần chần giữa dòng sông. Anh nhảy xuống xe, ngồi tựa vào một hòn đá lớn ngóng sang bờ bên kia. Cũng chẳng để làm gì, cho đỡ buồn… “Anh Thạc! Có người gặp…”. Một bóng đen chạy ào về chỗ anh: Liên. Ối! Liên…” - “Anh, anh ơi…anh, anh ơi…” - Liên cào cấu tấm lưng của anh. Người Liên ướt đẫm mồ hôi, có lẽ Liên chạy từ một nơi rất xạ Đoạn Liên đẩy anh ra, gạt nước mắt, luống cuống dặn dò anh: “Anh đứng đấy nhé… đứng đấy nhé!”. Và bỏ chạy. Liên chạy như điên dại về phía dãy đồi đen sẫm phía xạ Anh đứng hẳn lên hòn đá to ngóng đợi. Đợi mãi. Hơn nửa giờ sau vẫn không thấy Liên tới. Tại sao Liên bảo anh đợi và bỏ chạy? Anh phát điên lên vì câu hỏi ấy… “Anh Thạc! Ơ kìa, lên phà đi chớ…”. Thế là xong. Thế là anh lại không bao giờ gặp Liên nữa. Anh lảo đảo bước lên phà, rũ rượi như một kẻ chết đuối vừa được vớt lên. Phà chạy. Anh ngoảnh mặt về bờ Nam mong ngóng, hy vọng được thấy Liên một lần nữa để anh hoặc nói hoặc gào thét lên một điều gì đó cho Liên hiêu? rằng anh đâu phải là kẻ bạc tình… Phà cách một quãng xa thì Liên tới. Trời đã mờ mờ sáng. Có năm sáu cô gái đang đứng vòng quanh Liên. Liên giơ cao một bọc trắng, không phải, một đứa bé! Trời ơi, một đứa bé… - Anh Thạc ơi… con anh đây… này! Liên gào to rồi sau đó năm sáu phụ nữ cũng gào lên. - Anh Thạc ơi… con anh đây… nà-ày! Lồng ngực anh muốn vỡ ra. Lần đầu tiên trong đời anh được nghe hai tiếng này đây: con anh! Con anh đó kìa… nó đang được 5-6 phụ nữ chụm lại cùng mẹ nó đưa lên thật cao cho anh thấy. Anh quay cuồng trên bến phà… - Anh… Thạc… ơ- Ơi… Con anh… đâ-ây… nà-ày. Anh lao xuống nước trong một trạng thái bị kích động dữ dội. Người lái xe đã túm cổ áo anh lôi lên, anh tát cho anh ta một cái tát rồi nằm vật xuống sàn phà, thở dốc… Anh bàng hoàng choàng dậy. Chị vẫn nhìn xoáy vào anh. Vẫn có cái gì như là sự khinh bỉ và giễu cợt đang che khuất dưới lớp mi dày kia… - Có! Có! Có! Anh có gặp… để anh kể… anh có gặp… Ký ức tưởng có thể đóng gói cẩn thận, dấu kín vào hốc tối tâm hồn anh bỗng vỡ ra, tuôn chảy ào ào. Anh khóc lóc, kể lể, thỉnh thoảng lại rú lên. Không ai hiểu anh đang nói gì, trừ chị. Thực ra chị đã biết rồi, biết tất cả rồi… Sáng ra anh thấy ngượng vì cái “sự lu loa” của anh tối quạ Anh tránh nhìn chị suốt một ngày… Vì tất cả những chuyện đó, và không rõ còn lý do quái quỷ nào nữa không mà chị đã ra đi. Buổi sáng chị ra đi cũng nhẹ nhàng như mọi chuyến đi công tác xa của chị. Anh ngồi lừ lừ nhìn chị sắp xếp các thứ vào vali và túi xách. Chị vừa lúi húi soạn sửa vừa căn dặn một vài điều về việc giữ gìn sức khoẻ, về một vài thứ chị cất mà anh không biết. Mọi thứ rồi cũng phải xong… Chị đến ngồi bên anh: - Em đi đây - Chị nói. - Em đi đây - Chị lại nói. - Chẳng qua là cái số cả… Anh gắng yêu Liên, thương Liên. Tội nghiệp… - Nhớ luôn uống thuốc dạ dày - vẫn tiếng của chị. Chừng nào hết thì nói với… Liên? Anh đứng bật dậy, cầm hai bả vai chị lắc mạnh, gầm lên: - Không đi đâu hết! Không đi! Tôi bảo… Anh ném vali và túi xách của chị vào xó buồng, lại gầm lên: - Tôi ba-ao?… Không đi đâu hê-ết! Chị nhìn anh mỉm cười, quỳ xuống dụi đầu vào hai đầu gối của anh, rồi bất thần đứng bật dậy, lẹ làng xách đồ bước nhanh ra khỏi nhà… Thế là xong. Anh tìm về làng Hạ Hồi thăm mẹ con Liên, sau khi Mai bỏ về nhà mẹ đẻ một ngày. Làng Hạ Hồi ở sát biển. Anh phóng xe ngược chiều gió thổi. Bên tai anh hùn hụt gió… như có một kẻ nào đó đang lên cơn sốt rét đang úp mặt vào ngực anh rên lên “hừ hừ…”. Anh thấy rờn rợn… Thằng cu Nhơn chạy ù ra đón anh từ ngoài ngõ: - Bờ…a…ba…ba! Bơ…a…ba…ba! Nó bám riết lấy cổ anh, cười toe toét. Lập tức nó lôi ra đủ loại chong chóng đem bày ra trước mặt anh, khoẹ Lần đầu tiên trong đời nó có bạn. Bạn có nhiều lắm, nó phải làm đủ loại chong chóng. Lâu nay nó chỉ biết chơi một mình, vì thế nó nghĩ ra biết bao trò chơi. Để trổ tài, và để có thêm nhiều bạn mới, nó tích cực sáng chế đồ chơi. Nó quả là một đứa bé khéo tay, làm các đồ vật tí hon rất nhanh và đẹp. Lũ trẻ con xúm quanh nó ngày càng đông, phục nó sát đất. Nó thích lắm. Từ nay nó không phải chơi một mình nữa. Không bao giờ nữa, mãi mãi… Anh hôn nó, dúi vào tay nó một gói kẹo to tướng - “Nhớ chia đều cho các bạn của con!”- rồi anh rời nó đến bên Liên. Anh kể cho Liên nghe những gì đã xảy ra hai tháng qua… - Chao ôi, sao chị Mai lại thế! Liên ngơ ngác. Chị buồn. Vì mẹ con chị tìm về với anh mà gia đình anh đã tan nát, có đúng thế không nhỉ? Hình như chị đã có tội với Mai… - Không nên làm thế - Chị nhìn anh lo lắng - Vẫn còn kịp… Chưa ra toà nghĩa là vẫn còn kịp! Đừng nên như thế, anh… Có tội với chị Mai lắm! Anh nhìn chị ,thở dài. Anh thấy chán quá. Chán và bực bội. Anh đấm vào cái gì đó thật rắn cho nó vỡ ra! - Anh về đi. Về với chị ấy… Liên cúi mặt nói lí nhí khi biết anh muốn “đặt vấn đề” trở lại với chị. Chị không muốn, thâm tâm chị không muốn một chút nào… - Vẫn còn kịp… chưa ra toà… -Thôi đừng nói nữa! - Anh càu nhàu và đứng lên. Anh bước ra cửa, lúi húi đi. Thằng cu Nhơn chạy đuổi theo kêu toáng lên “Ba ơi, con đây này! Con trốn mà ba chẳng biết gì cả!”. Tự nhiên anh thấy xót quá… Chị nhìn theo bóng anh. Lát sau chị úp mặt xuống giường. Miên man những ý nghĩ. Có những giọt gì man mát chảy vào ngực chị. Cả gió nữa, gió cũng râm ran khắp người chị. Biển cách chỗ chị nằm không xa, không đầy sáu trăm mét. Gió thổi ào ào. Và tiếng sóng, nghe dội đến từng chập… Hình như chị được quyền sống với anh, được quyền yêu anh cho đến khi đầu bạc răng long, bởi vì, từ trước tới nay luôn luôn trong ngực chị vẫn là anh. Hay có khi thế này: anh phải đền bù những năm tháng đau khổ của mẹ con chị, giá cuộc đời chị đã phải trả giá quá đắt, chỉ có anh mới đền bù nổi. Một người lính bỗng nhiên có thai, bị kỷ luật, buộc phải rời quân ngũ và rồi rũ bỏ tất cả để lang thang tìm anh, cái giá ấy không quá đắt hay sao? Cũng không đúng. Cũng có thể thế này chăng: chị dắt con về nhà, nói dối rằng ít lâu nữa “ba nó”sẽ về. Mẹ chị là một người đàn bà ích kỷ, bà ra rả chửi chị suốt ngày đêm. bà nói, thà chị là giáo viên, sinh viên, là công nhân, là giáo sư mà vấp phải chuyện này thì bà cũng nuốt nước bọt làm thinh… Đằng này, chị là lính, khổ thân cho chị… “Cha tiên sư con mẹ đẻ nhà mày nó vô phúc, nó đẻ ra mày, nó tưởng mày đi bộ đội thì mày làm cái gì, té ra mày làm đĩ! Nỡm ạ…”. Chị đã bỏ nhà ra đi, đến thẳng quê anh sinh sống. Quê hương anh chẳng còn ai thân thích. Chị cắn răng chịu đựng, làm nghề bán cháo miến canh, cái nghề mà thời thiếu nữ cứ nghĩ đến là chị rùng mình, đỏ mặt… Chị vùng dậy. Rừng rực trong chị một niềm tin; Chị phải có anh, tại sao chị lại không được quyền có anh, vô lý… Anh không biết những gì chị đang nghĩ. Dọc đường về, ê chề một nỗi chán chường. Liên chẳng yêu anh đâu, chẳng bao giờ. Có khi Liên còn căm thù anh nữa là đằng khác. Anh là cái thằng gì mà mọi người đều bỏ rơi anh? Có lẽ anh chỉ còn thằng bé, đó là mối quan hệ cuối cùng của đời anh chăng? Dọc đường về, bao nhiêu người chào anh, anh chẳng nhớ… Anh đứng trước ngưỡng cửa nhà anh. Cửa không khoá trái như ngày xưa để anh gõ cửa vang lên và huýt sáo. Mai sẽ hiện ra cười: “E! lại say rồi nhá…”. Anh sẽ quàng lấy vai chị, huýt sáo vang vang. Cánh cửa được khoá bằng một cái khoá Mỹ. “Tách”, anh bước vào. Một lá thư được nhét qua khe cửa. Anh nhặt lên… “Vấn đề mấy cái thư tố tụng tôi đã giải quyết xong. Vụ thằng Q đang rắc rối. Xin anh tối nay đến nhà tôi…”. Anh nghiến răng vò nát lá thư ném mạnh vào xó nhà: “mẹ kiếp”. Anh uống rượu một mình trong căn phòng rộng thênh thang của anh. Lần đầu tiên anh ngồi một mình với chai rượu trắng. Không ai ép anh, không ai chạm cốc anh, cũng chẳng rộ lên những tràng cười, những tràng vỗ tay, những lời tâng bốc anh. Bốn xung quanh là bóng đêm. Chỉ có anh với bóng đêm và chai rượu. Anh uống. Những giọt rượu rơi xuống bàn bỗng nhoè… Anh khó chịu quá, có một con rắn đang vặn mình trong ngực anh. Anh không say, còn lâu anh mới say, nhưng anh cảm thấy khó chịu ghê gớm. Tất cả đã đến và dồn anh tới giới hạn cuối cùng. Chiều nay Liên đã báo cho anh một tin làm anh choáng váng… … Anh bước vào ngõ, thằng cu Nhơn chạy vụt ra - nó luôn luôn cố gắng chứng minh cho anh: nó phát hiện ra anh trước mẹ nó - Nó khoa chân múa tay rối rít: - Ba! Con đã nói mà… chiều nay thế nào ba cũng đến… mẹ cứ nhắc ba hoài… Ba! Ba cõng con một tẹo… Anh búng vào mũi nó: - Sắp lấy vợ đến nơi rồi, nghe chưa! Nó nhăn răng cười, hở một dãy răng sún. Nó bấu áo anh nhảy lò cò, kéo anh vào nhà. Liên đang cắt dây khoai, thoáng thấy bóng anh, hớt hải chạy đến lật đật kéo anh vào một góc nhà thì thầm: - Anh đã biết chuyện chị Mai chưa? - Chưa… Liên kể, lưỡi ríu lại: - Chao ôi, em vừa xuống thăm chị, thấy chị ấy gầy rộc đi, lại thấy ở thái dương, có một gân xanh nổi đậm. Em nghi nghi, hỏi: “Hay là chị có nghén?” Chị cười sằng sặc: “Thôi đi, sáu năm nay nếu nghén được đã nghén chán chê ra rồi…”. Em không tin, lật áo chị ra xem. Chị giữ tay em lại: “Thôi thôi… tôi dột lắm!”. Em vẫn cương quyết: “Chị để em xem một chút thôi”; và em lật áo lên: Trời, hai núm vú đen sì! Chị Mai nghén rồi anh ơi, ít nhất là hai tháng. Anh rú lên. Tức tốc lao ra ngõ. “Ba ơi! Ba chạy đâu đấy!” Thằng cu Nhơn chạy đuổi theo anh, gọi toáng lên. Anh ngoái lại: “Ba có việc… ba về nhé!”. Nó phụng phịu: “Dào, lúc nào ba cũng có việc!”. Anh lúng túng nhìn nó, nhìn sang Liên, chợt bắt gặp đôi mắt của Liên đang nhìn anh, có cái gì đó rất lạ, rất xa xôi… Mai tiếp anh với một thái độ lạnh nhạt không chịu nổi. Một hai chị nói rằng đó là Liên nhìn nhầm, chị không hề thai nghén gì cả và luôn mồm đuổi anh về. Anh ngồi bần thần, gần giống một kẻ mất trí. Rồi anh uể oải đứng dậy, không chào chị, cứ thế lầm lũi đi ra. Mai nằm nghiêng nhìn theo tấm lưng gù gù của anh đang chuyển động. Một giọt nước mắt, lại một giọt nữa… “Anh Thạc ơi… con anh đây… này”, bỗng vang vang trong chị tiếng kêu ấy. Tất cả đều đảo lộn: cái giường, cái bàn, cái chổi… đang chuyển động theo những vòng xoáy… Anh không hề hay biết, làm sao anh biết được, bóng anh đã khuất rồi. Chỉ còn tiếng xe của anh đang rung nhẹ như tiếng dây “Mì” của cây đàn ghi ta khẽ buông hờ… Lại vẫn một mớ bòng bong. Anh nâng chén rượu đổ sạch vào cuống họng. Những giọt rượu nóng như nước mắt chạy vòng vèo trong ngực anh. Hình như khuya lắm rồi. Hình như anh đang chuyển sang một đêm khác với một chai rượu khác… Anh lờ mờ nhớ ra, có một lần nào đó Mai nói là sẽ báo cho anh một tin vui, có một lần nào đó Mai kêu chóng mặt, buồn nôn mấy ngày liền. Tất cả trong anh chỉ còn lơ mơ… Anh say, gục đầu trên bàn, thiếp đi một lúc. Lại ngẩng lên… uống, uống, uống… hình như anh chuyển sang một đêm khác với một chai rượu khác… anh lảo đảo tiến vào buồng. Anh vùi vào chăn… thoang thoảng một mùi hương quen thuộc. Anh nhớ quá, nhớ đến phát khóc lên được. Anh thiếp đi. Đến gần sáng anh lơ mơ nhận thấy ngực anh đã khô nước. “Phải uống nước…”, anh nghĩ thế nhưng không trở mình, rồi lại thiếp đi. Cộc! Cộc! Cộc! - Anh Thạc ơi! Cộc! Cộc! - Anh Thạc! Anh choàng tỉnh. Trời đã lờ mờ sáng. Anh biết có một người đang gọi anh - “Mặc kệ họ” – Anh không dậy, thật sự anh đã chán ngấy tất cả… Cộc! Cộc! Cộc! - Anh Thạc ơi! Nghe như tiếng của Mai? Tiếng của Mai chứ không phải tiếng của một thằng vô lại nào đó. Rõ rồi. Anh nhào ra mở cửa: Mai! - Em… Mai bước vào nhà, chụp lấy tay anh, lắp bắp: - Liên đi rồi! Mẹ con Liên đi rồi! - Cái gì! Cái gì? Mai sà hẳn vào ngực anh, nấc lên: - Mẹ con Liên đi rồi… anh ơi… có một người vừa báo cho em… “Á…a… a”- Anh ú ớ, mắt trợn ngược. Mai và anh tức tốc lên hon đa phóng nhanh về phía biển. Làng Hạ Hồi kéo một vệt xanh thẫm tiếp giáp với đường chân trời. Họ đến. Căn nhà vắng hoẹ Mẹ con Liên đi từ lúc nào… có lẽ vào lúc nửa đêm. Hàng xóm kéo đến rất đông. Những đứa bé bằng tuổi Nhơn đứng chụm lại, ngơ ngác nhìn anh… Rồi họ theo anh chị dò theo những dấu chân giẫm trên cát… Một vệt chân hai người, một lớn, một bé xiêu vẹo chạy ra biển. Anh đứng ngẩn ngơ trước dấu chân cuối cùng. Trước mặt anh là biển. Xa hơn là sa mù, sa mù lãng đãng dọc chân trời. Anh cào vào ngực, cào mãi. Bỗng Mai kéo anh đến mép sóng. Một hàng chữ ngoằn ngoeo viết vội trên cát ướt, đang bị sóng liếm dần đi: “Con đi ba hỉ. Nhơn". 
Hết