Theo cái gậy tre dò đường, bà lão mù rờ rẫm từng bước về phiá cửa ga xe lữa.
Bà đi như người tập làm xiếc trên dây. Chiếc nón lá rách lướp tướp, từ bàn tay gầy guộc, run lẩy bẩy của bà hươ đi hươ lại, không lúc nào yên.
Dừng chân bên đống rác lớn, bà lão bắc đầu van xin:
- Cháu lạy các ông các bà... Cháu mù lòa gìa cả... Cháu xin các ông các bà nhóm tay làm phúc...
Không một hồi âm, ngoài tiếng vo ve của mấy con ruồi xanh đang tranh ăn trên một chiếc lá gói bánh. Một con chuột ngày trơ tráo bò lên bàn chân bà lão. Bà sững người. Khuôn mặt lóe lên một tia sáng mỏng. Bà đưa tay lần tìm từng tí trong lòng chiếc nón. Nhưng ngay sau đó, cặp mắt nặng trĩu, ầng ẫng nước mắt của bà tối sầm lại.
Bà lão tiếp tục van xin. Vẫn điệp khúc cũ. Nhưng càng về sau càng thống thiết, não nề. Những câu nói rời rạc, như tự chảy ra từ khuôn miệng dúm dó, xệch xạc của bà.
Cái nón vẫ trống huếch. Một tia nắng lọt qua cái chóp thủng của cái nóng, xiên thẳng xuống đất, như đóng đinh bà lão xuống nền đường.
*
Nằm dưới gốc cây sấu già, bé Chi thiu thiu ngủ. Nó gối đầu trên cái túi dúm dó, khâu bằng bốn, năm loại vải cũ sờn. Một cái lon sắt hoen gỉ, thủng đáy, nằm lăn lóc bên cạnh. Bộ ngực gầy trơ xương của con bé thắc thỏm đưới làn áo cáu bẩn, rách nát.
Từ sáng tới giờ chưa có chút gì trong bụng, nên con bé đói rũ người. Nó muốn ngủ để quên cái đói, nhưng không thể được.
Mọi ngày vào tầm này, ít ra nó cũng xin được đủ tiền để mua hai cái bánh mì không (#1). Hôm nay xúi quẩy thến nào, chỉ được tờ hai trăm (#2) mất góc. *
Bỗng bé Chi giật thót người. Có một bàn chân nào đó giẫm lên người nó. Đang lúc đói mệt, con bé hét lên:
- Đui à? Người ta nằm thế mà giẫm lên!
- Bà bị mù... Mù thật đấy cháu à! Thôi bà đã lỡ... Cho bà xin lỗi!
Lặng đi một lát, bé Chi đưa hai tay rờ mắt mình. Từ hai hốc mắt của nó, những giọt nước mắt mặn chát, rỉ ra. Nó ngập ngừng:
- Cháu... Cháu xin lỗi bà! Cháu không biết bà bị như thế...
Bà lão ngúc ngắc đầu như thể chấp nhận, rồi tiếp tục đi về phía có tiếng đông người. Miệng bà tiếp tục lẩm nhẩm:
- Cháu lạy các ông các bà... Cháu xin các ông các bà nhón tay làm phúc... Thương kẻ mù lòa già cả này!
Ngẫm nghĩ lung tung điều gì đó, bé Chi lấy trong túi áo ra tờ giấy bạc hai trăm đồng mất góc, quả quyết:
Bà ơi!... Cháu nói này nghe!
Bà lão dừng ngay lại. Bà nhận ra người gọi mình chính là con bé mà bà vừa nói chuyện. Linh cảm mách bảo bà sẽ gập chuyện mayï
- Bà ơi! Cháu... Cháu biếu bà!
Khuôn mặc lộ vẻ vui mừng, bà lão chậm chạp quay về hướng có tiếng nói của con bé, rồi chìa nón về phiá gốc cây, nơi con bé đang ngồi, chờ đợi.
Đúng khoảng khắc ấy, một cơn gió nhẹ ào quạ Từ trên cây sấu già, những chiếc lá khô, khẽ khàng, rơi đúng vào cái nón của bà lão.
Ngỡ con bé thả tiền vào nón, bà lão đưa tay quờ đi quờ lại với sự hớn hỡ... Một cái nhíu mày xéo ngang qua vừng trán nhăn nheo. Bà lão buồn và tiếp tục đi về phía cửa gạ Vừa đi bà vừa thầm rủa:
- Bố con nhà mất dạy... Lừa cả người già... Rồi trời sẽ bắt tội đấy con ạ!
Ngồi ở gốc cây, bé Chi vẫn chìa tờ bạc về phía trước, thành tâm chờ đợi... Chờ mãi, không thấy bà lão nhận tiền, nó đứng phắt dậy, thảng thốt gọi:
- Bà ơi! Cháu xin biếu bà! Thiệt đó mà!
Không nghe thấy tiếng bà lão trã lời, Con bé đưa tay quờ quạng quanh mình tìm cái lon hoen rỉ. Bàn tay nó chạm phải thân cây sấu già, thô nhám.
Nhét tờ bạc vào túi trong của cái áo vá đủ mầu, một tay cầm cái lon, tay kia đeo cái túi và chống gậy, con bé mù thập thững bước đi.
