Chương 1

Tôi sanh ra ở Tuy Hòa nhưng đến năm lên bảy thì theo gia đình dọn vô Nha-trang, miền quê hương cát trắng. Năm đó, tôi học đệ tam, ban Văn chương, nên tha hồ xả hơi giữa hai kỳ thi trung học và tú tài một. Trong lớp tôi có nhiều nhân vật kỳ khôi lắm, một phần do các học sinh trường Collège francais bên cạnh đậu “brevet” xong chuyển sang, một phần do truyền thống cố hữu của các lớp đệ tam C.

Phá nhất là thằng Ngọc, vác cả kèn saxo vô lớp, đợi cô giáo quay lưng lại là lôi ra thổi toe toe mấy tiếng vang dội khiến cô giáo giật bắn cả người, may mà không tè ra lớp! Hiền lành thì cỡ thằng Hiệp, con nuôi thầy Cung Giũ Nguyên, lúc nào cũng sẵn sàng bị nhảy cửa sổ, cúp cua... Nhưng cự phách nhất phải là thằng Kim xóm chợ cá Phương Sài.

Đúng là dân chợ cá. Cả trường ai cũng sợ nó. Thành tích của nó là bẻ gãy tay một thằng lớp đệ nhất khi có chuyện xô xát ngoài đường. Tính tình nó dữ dằn đến nỗi nó không có một thằng bạn nào, trừ... tôi.

Chuyện tôi kết bạn với thằng Kim chợ cá cũng khá ly kỳ.

Hôm đó, tình cờ dun rủi, tôi gây lộn với một tay anh chị trong trường. Thằng này còn kéo thêm ba tay anh chị khác lảng-vảng trước cổng trường chờ tôi. Cả lớp xanh mặt, xì xào dữ lắm, nhưng không ai dám can thiệp hay có ý định can thiệp. Phần tôi ngồi học nhưng cứ nhấp nha nhấp nhổm, chưa biết tính sao. Bốn đánh một không chột cũng què. Phen này chắc tôi bỏ mạng sa tràng, khó thoát cảnh bị làm nhục giữa ban ngày! Thì giờ lại cứ ác nghiệt, càng qua mau.

Chuông tan học hôm nay reo to hơn mọi khị Chuông vừa reo, cả lớp không giấu vẻ ái ngại quay lại nhìn tôi. Mặt tôi lúc đó không biết màu gì, tay chân luống cuống thu xếp sách vở, chuẩn-bị ra đấu trường. Trong hoàn-cảnh thập tử nhất sinh ấy, chợt thằng Kim bước lại, ném cho tôi chiếc khóa dây xe đạp, hất hàm.

- Mày đi với tao

Tôi lẳng lặng nhìn Kim, bỡ ngỡ, nhưng cũng hơi an tâm. Hai đứa song

song bước ra khỏi cổng trường, mắt không rời kẻ địch. Hôm ấy, lạy trời, có thầy giám học tình cờ đi cùng nên dưới thế vẫn bình-an, hai người thiện tâm thơ thới ra về còn nguyên một miếng.

Mấy hôm sau tôi với Kim luôn luôn về chung, trong cặp thủ sẵn bộ khóa dây làm vũ khí phòng thân. Thầy giám-học không về chung, nhưng mấy tay anh chị cũng không còn ngăn đường đón ngõ nữa.

Dần dà, Kim và tôi thân nhau. Kim rủ tôi về nhà chơi. Nhà Kim nghèo, cách chợ cá Phương Sài chỉ vài trăm thước. Mẹ Kim thấy tôi hiền, chăm học, không lêu lổng hoang đàng như con bà nên bằng lòng lắm.

- Bác có mình nó là con trai. Con lên đây học với nó cho có bạn. Để nó một mình, cứ đi chơi hoài, bác nói không nổi

Nhà tôi lúc đó khách khứa ra vô suốt ngày vì ba mẹ tôi là nhà buôn, học ở nhà cũng bị chia trí nên tôi đồng ý ngaỵ Thế là ngày nghỉ và cuối tuần, tôi hay đến nhà Kim để ôn bài, làm bài, ăn dầm nằm dề như nhà mình, thật thoải máị Vui thì học, học chán lăn ra đi-văng mà ngủ, chẳng ai quở mắng rầy la gì cả.

Một hôm, Kim và tôi ngủ trưa dậy, tôi thấy bóng một ni cô thấp-thoáng sau nhà. Kim bảo:

- Chị Phương đó. Chị tao đi tu.

Chị Phương học lớp đệ nhất, ban A Vạn Vật, trường Bồ Đề, trên tôi và Kim hai lớp. Dáng người chị tầm thước, trắng trẻo phúc hậu chứ không đen đúa bặm trợn như Kim. Nụ cười chị thật nhẹ nhàng, tia mắt của chị thật hiền dịụ Khi chị cười, hỏi chào “Vĩnh phải không?”, tôi cứ đứng trân trối nhìn chị như nhìn một bà tiên trong truyện cổ-tích.

Chị tôi đi lấy chồng sớm. Mẹ tôi không thân với tôi. Tôi chưa bao giờ được hưởng sự ngọt ngào đằm thằm từ một người đàn bà. Chị Phương là hoa thơm, mật ngọt. Dòng suối tình thương mát mẻ đã khơi nguồn chảy thẳng vào tâm hồn của một đứa trẻ thiếu tình thương của mẹ, của chị, là tôi. Ba tôi bệnh liên miên, nên mẹ tôi nắm quyền lãnh đạo gia đình, nghĩa là làm những việc mà người đàn ông thường làm: lo cái ăn cái mặc cho gia đình, dạy dỗ con cáị Thương cho roi cho vọt. Trong nhà hình như tôi được mẹ... thương nhiều nhất, nên tôi không hề biết đến sự dịu dàng của một người đàn bà Việt nam như trong sách vở vẫn mô tả. Chưa bao giờ mẹ tôi ôm tôi vào lòng, vuốt ve: con ngoan của mẹ, ngủ đi, mai mẹ làm bánh cho ăn. Muốn tôi đi ngủ, bà tay cầm chiếc roi, mắt nhìn tôi nghiêm khắc:

- Đi ngủ! Mai còn đi học sớm

Thường thì tôi riu ríu leo lên giường ngay để tránh cảnh leo thang chiến cuộc và những đường roi vun vút lạnh mình.

Tôi thương chị Phương ngay khi vừa nghe tiếng chị. Không có âm thanh nào thân ái bằng tên mình, nhất là khi nó được cất lên với một giọng nhu hòa, từ ái từ một cái miệng xinh xinh tươi tắn, với đôi môi đỏ hồng khỏe mạnh. Tôi nhớ mãi những câu chị nói, và thỉnh thoảng khi nhớ chị, tôi lặp lại nho nhỏ chỉ vừa đủ cho mình nghe: “Vĩnh rán học cho xong bài đi, chị làm bánh su cho ăn!”, “Vĩnh có thích đi lên đồi học bài với chị không?”, “Vĩnh đi với chị có mắc cỡ không? Thiệt hả chị? Vĩnh mê bánh su của chị lắm đó! Có, chị ơi! Vĩnh thích lên đồi học bài với chị lắm. Chẳng những lên đồi, mà lên núi, hay đi năm châu bốn biển với chị, đi suốt đời Vĩnh, Vĩnh cũng thích. Không, chị ơi! Không bao giờ Vĩnh mắc cỡ khi đi chung với chị ngoài đường. Đừng nói chị là ni cô, cho dù chị là bà la sát thì em vẫn luôn luôn sung sướng được đi bên chị.

Tôi thường trả lời như vậy, và nhìn sâu vào mắt chị, với nụ cười ấm áp trẻ thơ của tôi. Những lúc ấy chị hay quay mặt nghiêng đi chỗ khác, tránh ánh mắt tôi. Tôi đoán là chị Phương có tâm sự gì u-ẩn, và chị chưa muốn chia sẻ với tôi, một người bạn nhỏ của chị.

Từ nhà chị Phương đi vô phía trong, qua chợ cá Phương Sài chừng nửa cây số là gặp con sông Vĩnh Xương. Phía bên kia bờ sông là quận Vĩnh Xương nơi có nhiều ngọn đồi cao thấp không đều, cảnh trí rất yên-tĩnh.

Chùa Hải Đức nằm trên một ngọn đồi ở đây. Trong những ngày hè, chị Phương thường rủ tôi lên một ngọn đồi nhỏ, ngồi dưới bóng cây râm mát để học bài.

Chị chăm học hơn tôi. Trong khi chị ngồi học, tôi trải khăn lên cỏ nằm ngủ. Thật ra thì tôi đâu ngủ liền. Tôi chỉ làm bộ ngủ để xem chị làm sao. Khi tôi nằm lăn ra ngoài nắng, chị đỡ đầu tôi, kéo vô trong mát. Mắt chị không rời trang sách, nhưng một con muỗi bay qua mặt tôi chị cũng biết, lấy tay quạt đi.