Không có lối nào khác, chỉ còn cách leo lên vách thẳng đứng. Chỉ có vài chục thước đá nứt trước mặt, với những cây ngải đắng thọc rễ vào kẽ, hút được chút sự sống nghèo nàn. Tiếp đến là vạt vách lổm chỏm những đầu đá sắc nhọn, lâu lắm mới gặp một lỗ đặt chân hay một cành xô thơm thân dầu, lâu lâu lại gặp một bửng đá chìa ra, muốn vượt qua phải nhờ vào sức đu bám của bắp thịt và thiên khiếu giữ thăng bằng.
Những cây ngải đắng cũng xanh xám như đất đá nâu xỉn, màu duy nhất có thể gặp được là vài cây xương rồng thân ống hồng hồng.
Hugh Tallant đu mình vắt trên mỏm đá cuối cùng, có hình dáng rõ nét như thành đá của người khổng lồ, như tảng hibralta với người Pigknies Phi châu. Tallant ngồi chênh vênh trên bờ thành, đưa ống nhòm lên.
Thung lũng sa mạc trải dài phía dưới, những cụm nhà nho nhỏ kia là ốc đảo. Bụi chà là hiếm hoi kia dùng để đặt tên cho thị xã, che chở cho cái lều của anh và căn nhà nhỏ anh đang làm. Con đường lớn cụt, dẫn ngay ra hoang mạc mênh mông. Những con đường đổ dầu hắc, chồng chéo như bàn cờ, chia thung lũng khô cằn thành những ô hy vọng có dầu. Tallant không quan sát những thứ này, mà nhắm kính sang phía trên thị xã Ốc Đảo quanh cái hồ cạn.
Những chiếc tàu lượn hiện ra rõ ràng và linh hoạt, những người mặc đồng phục làm việc với chúng cũng đầy đủ chi tiết như quan sát một tổ kiến dưới kính lúp. Trường huấn luyện lái tàu lượn hoạt động rộn rịp hơn bao giờ hết. Tallant lấy làm lạ, một chiếc tàu lượn đang được mọi người chú ý. Người nào cũng đến cạnh nó xem xét rồi liếc nhìn lại các tàu kiểu cũ hơn để so sánh.
Nhưng góc mắt trái của anh không tập trung vào cái tàu lượn mới, nó nhận ra một cái gì đang di chuyển, một vật nhỏ, gầy tong teo, nâu như màu đất. Nó lớn hơn một con thỏ nhưng nhỏ hơn một người. Vật đó chạy xẹt qua góc mắt trái, anh không còn tập trung vào các tàu lượn dễ dàng nữa.
Anh buông ống nhòm xuống và chú tâm quan sát chung quanh. Từ đỉnh cao này, anh có thể nhìn bao quát dải đất hẹp, tương đối bằng quanh đỉnh. Không có gì động đậy, chẳng có gì nhô lên khỏi vài bụi ngải đắng, trừ một bụi xương rồng ống hồng hồng. Anh lại đưa ống nhòm lên quan sát. Khi đã có những nhận xét rõ rệt, anh ghi chú có phương pháp ngay vào cuốn sổ đen.
Tay anh vẫn còn trắng bệch, sa mạc thì lạnh và ít khi mặt trời ló ra vào mùa đông. Nhưng đó là bàn tay vững chãi, cũng được huấn luyện thành thạo như đôi mắt, có khả năng ghi lại những kiểu dáng và kích thước chính xác. Khi anh trượt tay một nét, anh phải bôi đi và vẽ lại, để lại trên hình một vết tẩy thì anh rất buồn. Cái vật tong teo màu nâu lại hiện ra ở trước mắt anh. Anh xác định được là nó di chuyển về hướng Đông, nơi những chóp đá nhọn hoắt nhô ra lởm chởm như gai trên lưng giống thằn lằn mái.
Chỉ sau khi ghi xong các nhận xét khi quan sát được, anh mới chiều theo thị hiếu tò mò, dù sao anh cũng tự trách mình còn tầm phào.
Cơ thể anh thực sự mệt nhọc là điều bất thường ở anh, sau một ngày leo núi và dọn đất làm nhà, các bắp thịt mắt mệt mỏi tạo ra những ảo giác thần kinh. Có lẽ chẳng có gì sau lớp da vẩy của con thằn lằn mái.
Không, chẳng có sinh vật sống nào động đậy, chỉ có xác một con chim bị xé banh, trụi một nửa lông như thể nó đã bị một con thú nhỏ nhai dỡ.
Xuống đến lưng chừng đồi - đồi theo ý nghĩa của phương Tây nhưng ở đây, phía Đông rặng Rockies, đồi là một ngọn núi khá lớn - Tallant lại thoáng thấy một hình thù chuyển động. Lần này thì không còn là ảo giác thần kinh mắt nữa, nó không nhỏ và nâu nữa. Nó cao, to, mặc một cái áo thợ rừng sặc sỡ đỏ đen. Cái hình nhân gọi lớn: "Tallant" bằng một giọng vui vẻ, đầy sinh lực.
Tallant đến gần người đó, chào rồi ngập ngừng:
- Ông biết tôi mà tôi không biết ông.
Người ấy cười lớn:
- Anh không biết tôi sao? Cứ cho là mười năm là dài và hoang mạc Cali không hẳn là đồng ruộng ở Trung Quốc. Chuyện đó ra sao rồi? Vẫn có nhiều bí mật để bán chứ?
Tallant cố bình tĩnh hết sức không phản ứng với "chưởng" này, nhưng anh cũng hơi cứng người:
- Rất tiếc, cách tổ chức của ông thăm dò địa chất làm tôi lầm. Vui mừng gặp lại anh, Morgan.
Người đó nheo mắt lại cười:
- Giỡn chút thôi mà. Nhưng thực ra bây giờ anh đâu có lý do nào đáng để anh phải leo núi xung quanh trường dạy lượn, đúng không nào? Anh lại còn cầm ống nhòm để theo dõi những con chim xinh đó nữa chứ.
- Tôi đến đây để dưỡng sức thôi. - Chính Tallant cũng thấy giọng mình lạc hẳn.
- Vâng, anh làm việc gì cũng là để lo cho sức khỏe. Nói tới sức khỏe, gần đây tôi không được khá. Tôi có căn chòi nhỏ trên đường đi Địa ngục mai một gần đây và lâu lâu tôi cũng làm vài chuyến khảo sát địa chất. Lâu lâu tôi cũng ngáp phải ruồi Tallant ạ. Mới gần đây tôi trúng một mỏ kim loại khá lớn.
- Tầm phào. bạn cũ ạ. Anh phải thấy...
- Hiển nhiên tôi cũng đâu có thích nói cho đám quân nhân ở công trường này, những chuyện tôi biết về Trung Quốc và những nhân vật tôi gặp ở đó. Đừng phịa chuyện với bộ đội, họ không ưa. Nhưng khi quá chén tôi cũng nói linh tinh như...
- Thôi, để anh tự nói với anh ba hoa những gì. Cũng sắp tối rồi. Căn lều của tôi lạnh lẽo lắm không tiếp khách được. Sáng mai hãy ghé tôi, ta sẽ ôn lại chuyện xưa. Anh vẫn thích rum đấy chứ?
- Vẫn vậy. Thứ đó bây giờ mắc lắm đấy, anh biết rằng...
- Tôi sẽ mua vài chai. Tìm ra chỗ tôi dễ dàng - bên kia ốc đảo. Và ta... chúng ta có thể nói về chuyện đào mỏ của anh nữa.
Khi bước đi, môi Tallant đanh lại.
Người phục vụ quầy rượu mở chai bia rồi dựng đứng nó cạnh mép quầy có vành ngoài luôn ẩm ướt.
- Hai mươi lăm xu - rồi lại thêm - cần ly không? Vài khách du lịch uống bằng ly.
Tallant quan sát những người khách khác đang ngồi ở quầy: ông già mắt đỏ, không chịu cạo mặt; ông trung sĩ phi hành đang đau khổ vì phải uống co ca vì hết giờ quân nhân được uống bia; cậu thanh niên với cái áo mưa nhà binh, ngậm píp, có bộ ria nâu mới để. Chẳng ai dùng ly.
- Tôi tự coi mình không phải là du khách.
Tallant trả lời người phục vụ.
Đây là lần đầu tiên Tallant ghé "Tụ điểm Thể thao Sa mạc" và đi vòng vòng thăm thị xã. Nếu không người ta lại thắc mắc - cái ông ở phía ngoài ốc đảo ấy là ai? Tại sao chẳng thấy ông ấy đi đâu bao giờ?
Tụ điểm đêm nay vắng khách: bốn người ở quầy, hai lính trẻ thụt bi da, sáu, bảy người địa phương quây quần ở bàn xì phé, có một công nhân xây dựng rất tỉnh táo, chú ý uống bia hơn là đánh bài.
- Chắc ông chỉ đi chơi qua đây?
Người quản quầy rượu thình lình hỏi một cách thân hữu.
Tallant lắc đầu:
- Tôi mới dọn đến đây, sau khi quân đội chê hai lá phổi của tôi. Tôi định chăm sóc hai lá phổi ở đây. Tôi đã nghe nói nhiều, không khí vùng các ông rất tốt, bởi thế tôi cũng thử xem…
- Điều đó hẳn nhiên rồi, khỏi phải thử. Ông cứ tin là trước khi có trường tàu lượn, mọi người ông gặp trong hoang mạc này, phần lớn là người đến đây dưỡng sức. Trước đây tôi bị viêm xoang, nhưng bây giờ, ông nhìn tôi mà xem, Cũng nhờ không khí đó.
Tallant hít một hơi cái không khí đầy khói thuốc và bia bọt nhưng không cười được.
- Tôi cũng đang trông chờ một phép lạ cho tôi khỏi bệnh.
- Chỉ có vậy thì chắc ông sẽ được thôi. Ông đang ở khu nào?
- Đầu đường này, nơi nhân viên địa ốc gọi là Ngôi nhà xưa Carker."
Tallant cảm thấy được mọi người nghe im bặt và chau mày. Người quản lý quầy rượu đã định nói gì nhưng lại thôi, để nghĩ kỹ đã. Thanh niên trẻ có râu nhìn anh một cách khác lạ. Ông già cố nhướng đôi mắt đỏ nhòa nước, nhìn anh có vẻ thương hại. Tallant thấy ớn lạnh không do cái lạnh ở hoang mạc.
Ông già cố gắng uống liên tục vài hớp hia cho hết, rồi nhăn trán như cố nghĩ để nói một câu gì đó. Sau cùng ông lau bọt bia trên đôi môi đanh lại vì sợ, nói:
- Ông không tính ở trong nhà đó chứ?
- Không ạ, nhà đó hầu như sắp rã rồi. Tốt nhất là tôi sẽ làm một cái chòi tạm: rồi tu bổ dần dần thành một cãi nhà ở được. Tạm thời, tôi ở trong một lều bạt.
- Thế là tốt đấy, nhưng đừng có lò mò đến quanh nhà đó nghe.
- Tôi sẽ chẳng lò mò đến đó làm gì. Nhưng tại sao lại không được coi cho biết. Cụ dùng thêm chai bia nữa?
Cụ già miễn cưỡng lắc đầu và tụt xuống khỏi ghế xuống đất:
- Không, cám ơn ông. Tôi không biết chắc, vì tôi…
- Sao ạ?
- Không sao cả, dầu sao cũng cám ơn ông.
Cụ quay mình lết ra cửa.
Tallant cười:
- Nhưng tại sao tôi không được héo lánh tới căn nhà đó chứ? Tallant hỏi với theo cụ.
