Chương 1

Nguyên tác: La Bicyclette Bleue

Môngtiac những ngày cuối tháng Tám tươi đẹp, với những cánh đồng nho, những khu rừng và tòa lâu đài lấp lánh dưới ánh nắng mặt trời. Lêa nằm dài lười biếng trên cỏ, và mơ mộng về một tình yêu mãnh liệt mà nàng tin, người vinh dự được nhận nó nhất định phải là Lôrăng...

Tiếng đại bác của chiến tranh đã làm vỡ tan những mơ mộng. Không cố ý, Lêa bước vào cuộc chiến cùng với một sự gắn bó như định mệnh của nàng với Phrăngxoa Tavecniê - tình yêu thật sự của đời nàng mà chính nàng không nhận ra. Mỗi sự kiện của cuộc chiến được Régine Deforges kể lại qua những cảm xúc, những câu chuyện, những cuộc gặp gỡ của Lêa. Ngay cả giữa những lúc khốc liệt nhất của chiến tranh vẫn có những giây phút ngọt ngào...

Chiếc xe đạp màu xanh" - tiểu thuyết của nhà văn Pháp Régine Deforges, đã được dựng thành phim và được rất nhiều khán giả Việt Nam yêu thích. Bản dịch tiếng Việt của dịch giả Nguyễn Trọng Định, NXB Phụ nữ ấn hành.

Không ai nghĩ rằng Lêa Denmax có thể sống qua những năm tháng chiến tranh khốc liệt. Bởi vì nàng còn quá trẻ - nàng 17 tuổi, nàng xinh đẹp, hồn nhiên, tâm hồn thơ mộng, luôn khao khát yêu đương. Một Lêa mãnh liệt trong tình yêu và mạnh mẽ, cương quyết trong cuộc sống. Bất chấp chiến tranh, nàng vẫn sống, vẫn yêu, và có thể nói, càng sống càng yêu mãnh liệt hơn.

Cũng không ai nghĩ rằng nàng Lêa xinh đẹp, đầy sức quyến rũ, ghét máu và chiến tranh là thế lại dứt khoát chọn con đường kháng chiến. Nàng đã vượt qua tất cả bởi nàng yêu tha thiết mảnh đất quê hương Môngtiac, bởi mỗi khi tưởng như nàng sắp ngã gục thì chàng Phrăngxoa Tavecniê lại trở về. Và khi ấy chẳng còn chiến tranh, chẳng còn đổ máu, chỉ còn lại tình yêu, sự khao khát được hòa nhập...

Chiếc xe đạp màu xanh của Lêa, với chiếc giỏ đựng truyền đơn, báo chí, tài liệu mật... đã len lõi nhiều nơi, băng qua các chiến tuyến dày đặc quân thù, góp phần nhỏ bé vào cuộc kháng chiến chống phát xít Đức của nhân dân Pháp.

Chiếc xe đạp màu xanh còn là bức tranh toàn cảnh nước Pháp trong những năm 1941 - 1945, với hết thảy vinh và nhục, cao cả và hèn mạt, tin tưởng và thất vọng... cùng những giây phút thử thách khắc nghiệt nhất.

Ở phương Tây, người ta gọi Chiếc xe đạp màu xanh là Cuốn Theo Chiều Gió của nước Pháp.

Dịch từ nguyên bản tiếng Pháp của NXB Delmas-Paris năm 1977, đây là lần tái bản của cuốn sách này. Dịch giả Nguyễn Trọng Định dường như đã thể hiện trọn vẹn cảm xúc của mình trước những câu chuyện của nàng Lêa xinh đẹp, mạnh mẽ vào bản dịch, nên văn phong rất mượt mà, truyền cảm. Cảm xúc ấy đã truyền sang người đọc, để gấp trang sách lại, người ta lại muốn đọc nó lần thứ hai, đó là sự lãng mạn rất lôi cuốn của Chiếc xe đạp màu xanh.

TẬP 1

Đoạn mở đầu

Thức dậy trước mọi người, Pie Đenmax uống một tách cà phê chẳng lấy gì làm ngon lành, vừa được người đầy tớ gái hâm lại trong gian bếp cũ kỹ. Rồi huýt chó đi theo, ông bước ra khỏi nhà, mùa đông thì trong đêm tối, mùa hạ thì trước lúc có ánh bình minh. Ông thích được thở hít hương vị của đất khi tất cả còn đang thiếp ngủ. Lúc những tia mặt trời đột ngột chiếu lên thềm nhà, ông thường đứng đấy, mắt hướng tới đường chân trời mờ tối, được tạo nên bởi các trảng cát về phía biển. Trong gia đình ông, mọi người thường nói rằng nỗi ân hận duy nhất của ông là không được làm thủy thủ. Lúc nhỏ, ông đứng hàng giờ trên bến cảng Sactrông ở Boócđô (Các địa danh trong tác phẩm này, chủ yếu nằm trên đất Pháp) , ngắm nhìn những con tàu biển ra vào tấp nập. Cậu bé tưởng tượng mình là thuyền trưởng, con tàu xuyên qua đại dương, đương đầu với bão tố, là người chỉ huy duy nhất trên tàu, sau Thượng đế. Một hôm, người ta tìm thấy cậu bé trốn trong hầm người đốt lò trên một con tàu sắp nhổ neo đi châu Phi. Mặc cho mọi người đe dọa, dụ dỗ, cậu bé vẫn khăng khăng không nói nửa lời là cậu ta đã trốn lên tàu bằng cách nào, và vì sao lại từ giã người mẹ mà cậu ta rất mực yêu thương. Từ đấy, Pie không còn bao giờ lảng vảng trên bến cảng đầy ắp hàng hóa phảng phất hương vị những chân trời xa lạ, mùi nhựa đường và vani nữa.

Cũng như ông bố, Pie Đenmax trở thành người trồng nho. Phải chăng vì lòng yêu biển không được thỏa mãn mà năm này qua năm khác, ông ta tậu vô số đất đai với những rặng thông xào xạc trong ngọn gió tây? Đến tuổi ba mươi nhăm, Pie thấy phải lập gia đình nhưng lại không muốn kết hôn với bất cứ ai ở Boocđô, mặc dù đã được giới thiệu với những cô gái giàu có. Ở Pari, anh gặp Idaben đờ Môngplâynet, tại nhà một người bạn kinh doanh rượu nho.

Anh yêu cô gái ngay từ khi mới gặp nàng. Nàng vừa đến tuổi mười chín nhưng có vẻ già hơn tuổi vì búi tóc dày đen nhánh trĩu nặng phía sau đầu và cặp mắt đẹp màu xanh thoáng chút u buồn. Nàng tỏ ra ân cần với anh tuy thỉnh thoảng có chút rầu rĩ và xa xăm. Để xua tan vẻ rầu rĩ ấy, anh tỏ ra vui nhộn nhưng không thô kệch. Khi tiếng cười Idaben bật lên, anh cảm thấy mình là người đàn ông sung sướng nhất trên đời. Anh cũng thấy là nàng không nên bỏ đi mái tóc lộng lẫy như phần lớn các bà các cô chạy theo mốt ở Boocđô.

Idaben Môngplâynet là con gái duy nhất của một điền chủ giàu có ở Mactinich (Một quần đảo thuộc Pháp nằm giữa Bắc và Nam Mỹ) . Sống trên đảo cho tới năm lên mười, cô gái có giọng nói du dương như hát và những cử chỉ uyển chuyển của người địa phương. Dáng vẻ uể oải bề ngoài của nàng che dấu một tính cách kiên nghị và kiêu hãnh mà năm tháng còn làm rõ nét thêm. Sau lúc bà mẹ, một người đàn bà lai, nhan sắc tuyệt vời, qua đời, bố nàng gửi nàng cho hai bà em gái là Anbectin và Lida đờ Môngplâynet. Hai bà già độc thân sống ở Pari. Sáu tháng sau, đến lượt ông bố mất, để lại cho cô gái những khu đồn điền rộng mênh mông. Tuy không mấy hy vọng, Pie Đenmax vẫn thổ lộ tình yêu và nguyện vọng muốn cưới Idaben. Anh ngạc nhiên và sung sướng được cô gái nhận lời. Một tháng sau, lễ cưới được tổ chức hết sức long trọng ở Xanh-Tôma-Đacanh (Một hòn đảo trong quần đảo Mactinich) . Họ ở lại Mactinich một thời gian rồi cùng với bà Ruýt, người lão bộc mà Idaben không muốn chia tay, quay về lập nghiệp ở Môngtiac.

Tuy xa lạ đối với nơi tỉnh lẻ này, nàng vẫn thích ứng rất nhanh với gia đình nhà chồng và hàng xóm láng giềng. Lúc lấy chồng, được hưởng một khoản hồi môn rất lớn, nàng đem dùng vào việc trang hoàng nơi ở mới của mình. Trước kia là một chàng trai độc thân đã luống tuổi, Pie chỉ sống trong hai ba phòng, còn những phòng khác thì bỏ không. Chưa đầy một năm sau, mọi cái đều đã đổi thay và đến khi Phrăngxoadơ, cô gái đầu lòng ra đời, thì không còn ai có thể nhận ra ngôi nhà cũ nữa. Hai năm sau, Lêa cất tiếng khóc chào đời và ba năm sau nữa, đến lượt Lôrơ.

Pie Đenmax, chủ nhân ông lãnh địa Môngtiac, được xem là người hạnh phúc nhất trong vùng. Từ La Rêôn đến Badax, từ Lănggông đến Cadiac, biết bao người ước ao niềm hạnh phúc êm đềm của ông với bà vợ và ba cô con gái xinh đẹp.

Từ tòa lâu đài Môngtiac nằm giữa những vùng đất phì nhiêu, những khu rừng và nhất là giữa những cánh đồng nho cung cấp một thứ vang trắng rất ngon có thể sánh với rượu vàng Xôtecnơ nổi tiếng và đã từng được thưởng nhiều huy chương vàng. Về sau lại thêm thứ vang đỏ rất thơm. Kể ra khu nhà rộng thênh thang được xây dựng vào đầu thế kỷ 19 này với những hầm rượu bao quanh và một trang ấp với đủ kho luac, chuồng ngựa, nhà xe, mà gọi là lâu đài thì cũng không thật đúng. Ông nội Pie trước kia đã cho thay những viên ngói tròn sản xuất trong vùng vốn từ màu hồng đã chuyển sang màu đen thẫm, bằng thứ ngói đá đen lạnh lùng mà người ta cho là sang trọng hơn. May sao nhà hầm rượu và các công trình phụ vẫn giữ nguyên mái ngói ban đầu. Mái ngói màu xám khu nhà chính khiến nó có dáng dấp trang trọng và hơi u sầu, thích hợp hơn với tư tưởng trưởng giả của người ông nội sinh trưởng ở Boocđô.

Dẫn vào tòa lâu đài tráng lệ xây trên ngọn đồi nhìn xuống hai nhánh sông Garon và Lăngon, giữa Vecđơle và Xanh-Mac là một con đường dài hai bên trồng tiêu huyền, cạnh một căn nhà nhỏ kiểu nhà sàn; tiếp đến là nhà cửa trong khu trang ấp. Ngay sau kho lúa đầu tiên là đường phố (người ta vẫn thường gọi như vậy con đường đi giữa trang ấp và khu nhà phụ của lâu đài, nơi có khu nhà bếp rộng thênh thang mà trên thực tế người ta dùng làm con đường chính vào nhà) . Chỉ có khách lạ mới đi qua tiền sảnh với những đồ đạ kỳ dị, lát những viên gạch vuông đen trắng và trải thảm màu sắc sặc sỡ. Trên các bức tường trắng, những chiếc đĩa cổ, những bức tranh thủy mặc xinh xinh, một tấm gương rất đẹp từ thời Đốc chính (Tổ chức chính quyền ở Pháp cuối năm 1795) làm thành những điểm sáng vui mắt. Bước qua tiền sảnh, khách vào một khoảng sân trồng hai cây điền ma cổ thụ, những buổi đẹp trời cả gia đình ngồi quây quần dưới gốc cây. Không thể ước mơ một nơi nghỉ ngơi yên tĩnh hơn: qua những bụi đinh hương và hàng rào thủy lạp, rồi qua hai trụ đá, khách bước tới một thảm cỏ thoai thoải về phía bậc thềm cao bao quát cả cảnh vật. Bên phải, một khu rừng nhỏ, một thửa vườn trồng hoa, rồi đến cánh đồng nho chạy dài đến tận Benlơvuy bao quanh lâu đài.

Pie Đenmax yêu quý vùng đất này cũng như yêu quý ba cô con gái. Ông là một con người dữ dội và nhạy cảm. Thân sinh ông chết sớm, để lại cho con việc trông coi Môngtiac mà các anh chị em ông không buồn ngó ngàng tới vì cách Boócđô quá xa và hoa lợi chẳng có bao nhiêu. Lập nghiệp ở Môngtiac, ông nhất quyết phải thành đạt. Để mua lại phần thừa kế của các anh em, ông vay nợ của một người bạn là Raymông đờ Acgila, một điền chủ giàu có ở gần Xanh-Emiliông. Và thế là, không có cơ hội làm người chỉ huy duy nhất sau Thượng đế trên một con tàu biển, ông trở thành người chủ duy nhất ở trang trại Môngtiac.

Chương 1

Đã gần cuối tháng tám, Lêa, cô gái thứ hai của Pie Đenmax vừa tròn mười bảy. Hai mắt lim dim, nàng ngồi trên mặt đá hãy còn nóng của bức tường nhỏ bao quanh sân thượng ở Môngtiac nhìn ra cánh đòng, nơi thỉnh thoảng phảng phất hương vị biển cả thổi qua rặng thông, đung đưa đôi chân trần rám nắng với bàn chân xỏ trong đôi giày có sọc. Hai tay chống lên bức tường nhỏ, nàng thưởng thức niềm khoái cảm thấy da thịt mình rạo rực dưới chiếc áo dài mỏng. Nàng hít thở khoan khoái, và nhẹ nhàng duỗi mình tựa chú mèo Môna khi nó thức dậy dưới ánh mặt trời.

Cũng như cha nàng, Lêa yêu mến cái lãnh địa này mà nàng biết rõ từng ngóc ngách như lòng bàn tay mình. Lúc còn bé, nàng núp sau những bó củi cành, những dãy thùng rượu, chơi trò đuổi bắt với những đứa bé anh chị em họ hay bọn con trai, con gái nhà láng giềng. Người bạn cố hữu trong các trò chơi này là Machiax Phaya, con trai người trông coi hầm rượu, hơn cô bé ba tuổi. Hoàn toàn tận tụy, cậu bé ngây ngất trước mỗi nụ cười của cô gái. Mái tóc Lêa thường xuyên xoắn lại thành từng lọn, hai đầu gối xây xát, cặp mắt màu tím mở to dưới hàng mi dài đen nhánh. Trò chơi ưa thích của nàng là thử thách Machiax. Một hôm, cô bé bảo cậu con trai.

- Cậu chỉ cho tớ xem người ta làm tình như thế nào đi.

Cậu ta ôm cô gái vào lòng, đặt từng nụ hôn nhè nhẹ lên khuôn mặt xinh đẹp đang rúc vào đống cỏ khô trong kho lúa. Lim dim đôi mắt màu tím, cô bé chăm chú nhìn theo mỗi cử chỉ của chàng trai.

Đâu đó, trong khu các căn nhà phụ, bỗng nghe tiếng Pie Đenmax, Machiax dừng tay vuốt ve cô gái.

- Cậu tiếp tục đi. - Lêa vừa thầm thì vừa áp chặt vào mái tóc loăn xoăn màu hung của người con trai.

- Có tiếng bố cậu đấy...

- Thì đã sao, cậu sợ hả?

- Không, nhưng nếu ông thấy, sẽ xấu hổ.

- Xấu hổ? Vì sao? Chúng ta có làm điều gì xấu?

- Cậu biết rõ chứ. Bố mẹ cậu luôn luôn đối xử tốt với bố mẹ tớ và với cả tớ nữa.

- Nhưng vì cậu yêu tớ kia mà.

Người con trai ngắm nhìn cô gái hồi lâu. Cô bé xinh đẹp biết chừng nào với mái tóc vàng rực dính những cánh hoa khô nhỏ và những cuộng cỏ, đôi mắt long lanh, miệng hé mở với hai hàm răng nhỏ trắng bóng và ham hố, với cặp vú non tơ vừa mới nhú.

Bàn tay Machiax chìa ra rồi thụt lại. Cậu ta bảo như nói với chính mình:

- Không, như thế không tốt. Không nên như thế..., - Rồi nói thêm, giọng cương quyết hơn - Đúng, tớ yêu cậu và chính vì yêu cậu nên tớ không muốn..., cậu... Cậu là cô tiểu thư trong lâu đài, còn tớ...

Cậu ta bước đi và xuống cầu thang.

- Machiax...

Cậu ta không trả lời và cô bé nghe tiếng cửa kho lúa đóng sập lại.

- Rõ là ngốc...

Cô bé ngủ cho tới chiều tối khi tiếng chuông thứ hai báo hiệu bữa ăn tối đánh thức dậy.

Xa xa, tháp chuông nhà thờ điểm năm tiếng, không rõ ở Lănggông hay Xanh-Mac. Con chó Xuyntăng vui vẻ sủa vang và chạy theo hai chàng trai đang từ trên sân cỏ chạy tới trong tiếng cười vui. Hai anh em Raun và Giăng Lơphevrơ đến trước bức tường Lêa đang ngồi. Hổn hển, cả hai đứng tựa vào tường, hai bên cô gái. Cô ta bĩu môi nhìn hai chàng trai.

- Sao đến muộn thế, tớ cứ tưởng các cậu thích cái con ngốc Nôen Vinlơnxvơ. Chắc nó chẳng biết làm gì cho các cậu thích thú chứ gì?

- Cô ta đâu có ngốc! - Raun lên tiếng.

Chú em vội đá nhẹ cậu anh một cái.

- Ông bố cô ta giữ bọn tớ lại. Ông Vinlơnxvơ cho là chiến tranh chẳng bao lâu nữa sẽ xảy ra.

- Chiến tranh, chiến tranh, người ta chỉ nói tới chiến tranh. Tớ đã chán ngấy ra rồi. Tớ chẳng quan tâm. - Lêa đột ngột nói và vắt chân lên bờ tường.

Cả Raun và Giăng đều ra vẻ sốt sắng cùng chạy bổ đến dưới chân Lêa.

- Hỡi nữ hoàng trong đêm tối của chúng tôi, hỡi ánh dương giữa ban ngày của chúng tôi, hãy thứ lỗi cho chúng tôi. Mặc cho chiến tranh làm xáo động các cô gái và giết chết các chàng trai. Nhan sắc mê ly của nàng không thể hạ cố tới những cái xấu xa ấy. Chúng tôi yêu nàng một tình yêu vô song. Trong hai chúng tôi, nàng thích ai, hỡi bà chúa? Nàng hãy chọn đi! Giăng à? Ôi! Con người hạnh phúc! Tôi chết ngay lúc này vì tuyệt vọng đây. - Raun thốt lên và ngã xuống, hai tay chắp lại thành hình giá chữ thập trước ngực.

Với ánh mắt tinh nghịch, Lêa đi vòng quanh anh chàng nằm sóng soài trên mặt đất và bước qua, vẻ khinh miệt, rồi đứng lại lấy chân khẽ hất và nói, giọng vừa bi vừa hài:

- Hắn có vẻ chết hơn là sống!

Khoác tay Giăng lúc này vẫn cố giữ vẻ nghiêm trang, nàng kéo cậu ta đi.

- Cứ mặc cái xác thối rữa ra đấy. Cậu bạn, cậu cứ lại đây tán tỉnh tớ đi.

Đôi trai gái bước đi dưới ánh mắt giả vờ tuyệt vọng của Raun, lúc đó đang ngẩng đầu nhìn họ đi xa dần.

Raun và Giăng là hai chàng trai có thể lực khác thường. Hai mươi mốt và hai mươi tuổi, hai người rất mực gắn bó với nhau, gần như hai anh em sinh đôi. Hễ Raun làm một điều gì dại dột là Giăng lập tức nhận lấy lỗi về mình. Hễ Giăng nhận được một món quà là đem tặng lại anh trai ngay. Hai anh em được nuôi dạy trong một trường trung học nhưng họ làm các giáo sư thất vọng vì thờ ơ với mọi môn học. Liên tục đứng cuối lớp, mãi về sau, mới thi đỗ tú tài. Và chỉ vì - theo lời họ - để làm vui lòng cha mẹ. Nhưng chính - theo lời người ta kể - để tránh những trận đòn mà bà mẹ dữ dằn sẵn sàng ban phát cho một lũ con đông đúc và nghịch ngợm. Góa bụa từ lúc còn rất trẻ với sáu đứa con mà đứa bé nhất mới lên hai, bà Amêli điều khiển một cách kiên nghị các cơ ngơi trồng nho của chồng để lại: trang trại Vecđơne.

Bà Amêli có phần không ưa Lêa, bà cho là cô trái tính trái nết và mất dạy. Ai ai cũng biết là Raun và Giăng Lơphevrơ say mê cô gái; đó là đề tài đùa cợt của bọn con trai trong vùng, còn các cô gái thì bực dọc, tức tối.

- Thật khó mà cưỡng nổi cô ta. Hễ cô ta lim dim đôi mắt nhìn mình là mình muốn ôm ngay vào lòng. - Các chàng trai bảo.

- Cô ả đến là lẳng lơ. - Các cô gái cãi lại - Hễ thấy một người đàn ông chú ý tới một cô gái là cô ả tìm cách tán tỉnh người ta cho kỳ được.

- Có thể như thế, nhưng với Lêa thì có thể nói mọi chuyện: về ngựa, về thông, về nho và vô số chuyện khác.

- Đấy là những sở thích của đám nông dân. Cô ả xử sự như một đứa con trai, chứ không phải như một cô gái thượng lưu. Đi xem bò đẻ, xem ngựa giao cấu, hoặc một mình hoặc cùng với đàn ông và lũ người hầu, thức dậy ban đêm để ngắm trăng cùng với con chóXuyntăng, tất cả cái đó liệu có ổn không? Bà mẹ cô ta thật sự tuyệt vọng. Cô ta đã bị đuổi khỏi ký túc xá vì vô kỷ luật. Nhẽ ra cô ả phải noi gương cô chị Phrăngxoadơ, một cô gái thật sự...

- Nhưng Phrăngxoadơ thì chán chết, chỉ chăm chăm chú chú tới âm nhạc và quần áo...

Thực tế, sức thu hút của Lêa đối với đàn ông là tuyệt đối. Không một ai cưỡng nổi. Dù trẻ dù già, dù tá điền hay chủ đất, đều bị cô gái chinh phục. Chỉ vì một nụ cười của nàng, không ít người sẵn sàng làm những điều dại dột nhất và trước tiên là ông bố.

Mỗi khi phạm một lầm lỗi là cô gái đi tìm ông bố trong văn phòng, ngồi lên đầu gối và rúc vào lòng ông. Những lúc đó, Pie Đenmax cảm thấy một niềm hạnh phúc mà ông ta phải lim dim đôi mắt để tận hưởng.

° ° °

Vùng dậy, Raun đuổi kịp Lêa và Giăng

- Cô em ơi, anh sống lại rồi. Hai người nói chuyện gì với nhau thế?

- Nói về buổi dạ hội tổ chức ngày mai ở nhà ông đờ Acgila, và về việc Lêa nên mặc áo gì để dự vũ hội.

- Áo gì thì tớ cũng tin chắc rằng cậu sẽ là người đẹp số một. - Raun vừa nói vừa quàng tay vào ngang lưng Lêa.

Cô gái cười và tránh ra:

- Thôi đi nào, cậu đừng cù tớ như thế. Buổi dạ hội chắc sẽ tuyệt vời. Ở cái tuổi hai tư, Lôrăng sẽ là người hùng trong vũ hội. Sau cuộc đi chơi và ăn ngoài trời, sẽ có khiêu vũ, ăn khuya và đót pháo hoa. Chỉ có thế thôi!

- Lôrăng sẽ hai lần là người hùng của vũ hội. - Giăng nói.

- Sao? - Lêa hỏi và ngước lên về phía Giăng khuôn mặt xinh đẹp lấm chấm vài nốt tàn nhang.

- Tớ không thể nói với cậu, vì còn là điều bí mật.

- Thế nào, cậu mà cũng có những điều giấu tớ à? Còn cậu, Raun, cậu có biết gì không?

- Có, chút đỉnh...

- Thế mà tớ đinh ninh tớ là bạn các cậu, các cậu yêu mến tớ nên không có gì phải giấu giếm tớ cơ đấy. - Lêa nói và ngồi phịch xuống chiếc ghế đá áp sát vào tường hầm rượu trông thẳng ra cánh đồng nho, và vờ lấy gấu áo lau mắt.

Vừa giả vờ sụt sịt, Lêa vừa ghé mắt quan sát hai chàng trai đang nhìn nhau, bối rối. Thấy vẻ do dự của họ, cô gái quyết tấn công và ngẩng đôi mắt tưởng như đẫm lệ lên:

- Các cậu đi đi, các cậu làm tớ đau khổ quá chừng, tớ không muốn nhìn mặt các cậu nữa đâu.

Thế là Raun quyết định:

- Thế này này. Ngày mai, ông đờ Acgila sé báo tin cưới vợ cho con trai...

- Cưới vợ cho con trai? - Lêa cắt ngang lời cậu ta.

Cô gái thôi ngay trò giả đò và nói, giọng hết sức dữ dằn:

- Cậu hoàn toàn điên rồi. Lôrăng không hề có ý địng cưới vợ, nếu có thì anh ấy đã nói với tớ.

- Có lẽ hắn chưa có cơ hội, nhưng cậu biết rõ là từ nhỏ, hắn đã hứa hôn với cô em họ là Cami Acgila rồi chứ? - Raun nói tiếp.

- Với Cami Acgila ư? Nhưng anh ấy có yêu cô ta đâu! Chỉ là chuyện trẻ con để làm trò đùa cho bố mẹ thôi mà.

- Cậu nhầm rồi. Ngày mai sẽ thông báo lễ đính hôn chính thức của Lôrăng và Cami, và lễ cưới sẽ tổ chức rất sớm, vì chiến tranh...

Lêa không nghe gì nữa. Vừa vui đáy, giờ đã cảm thấy cực kỳ kinh hoàng. Nàng hết sốt lại lạnh, đau ngực, nhức đầu. Lôrăng cưới vợ ư? Vô lý... Con bé Cami mà ai nấy đều ca ngợi ấy, đâu có thể làm vợ anh, nó là một cô ả trí thức luôn luôn vùi đầu vào sách vở, là một cô gái thị thành. Anh không thể lấy cô gái ấy vì người anh yêu là mình kia mà... Mình thấy rõ điều đó qua cách hôm nọ anh cầm tay và nhìn mình... Mình biết, mình cảm nhận điều đó.

- Hítle cóc cần...

- Nhưng dẫu sao thì Ba Lan...

Say sưa tranh luận, hai chàng trai không chú ý tới sự đổi thay trong thái độ của Lêa.

- Tớ phải gặp anh ấy. - Nàng nói to.

- Cậu bảo gì? - Giăng hỏi.

- Không gì hết, tớ nói là đã đến lúc tớ phải trở về nhà.

- Đã về à? Chúng ta vừa mới đến.

- Tớ mệt, tớ đau đầu.

- Dù sao, ngày mai, ở Rôsơ-Blăngsơ, tớ cũng muốn cậu chỉ nhảy với Raun và tớ thôi.

- Đồng ý, đồng ý. - Lêa đáp, vẻ mệt mỏi, và đứng dậy.

- Hoan hô! - Cả hai chàng trai đồng thanh thốt lên.

- Cậu chuyển giúp lời bọn này kính chào mẹ cậu.

- Tớ sẽ chuyển. Hẹn ngày mai.

- Cậu chớ quên đấy nhé: cậu sẽ chỉ nhảy với bọn này thôi.

Trên đường về, Raun và Giăng chạy nhảy tung tăng (Nguyên văn: chạy nhảy như những chú chó con) .

"Bọn họ nghịch ngợm thật", Lêa nghĩ bụng.

Không quay về nhà, nàng đi về phía mô đất có cây thập tự, nơi nàng vẫn tới ẩn náu mỗi lúc trong lòng phiền muộn.

Trong tuổi ấy thơ, mỗi lúc cãi vã với chị em, bị bà Ruýt phạt vì xao nhãng công việc, nhất là khi bị mẹ la mắng, Lêa đến ẩn náu trong một ngôi nhà thờ nhỏ ở chốn này để quên đi nỗi đau buồn hay giận dỗi. Nàng tránh căn trại của bà cụ Xiđôni, người đầu bếp ngày trước trong lâu đài, nay đã nghỉ việc vì bệnh tật hơn là vì tuổi tác. Để đền đáp công lao, Pie Đenmax biếu bà cụ ngôi nhà ở chỗ xao nhất này trong vùng. Lêa thường tới chuyện gẫu với bà già, và mõi lần, bà cụ tha thiết mời nàng một ly rượu hắc bồn tử do tự tay cụ cất lấy. Cụ rất kiêu hãnh về món rượu và chờ một lời ngợi khen mà Lêa không bao giờ quên nói, tuy rất sợ rượu hắc bồn tử.

Nhưng hôm nay, nàng không sao đủ sức đến đấy nghe cụ Xiđôni chuyện gẫu và uống rượu của cụ.

Hổn hển, nàng dừng lại dưới chân giá chữ thập và ngồi phịch xuống bực tam cấp đầu tiên, hai bàn tay lạnh giá ôm lấy đầu. Nàng cảm thấy một nỗi đau khủng khiếp, hai thái dương giật giật, hai tai ù lên, miệng đắng ngắt; nàng ngẩng đầu và nhổ nước bọt:

- Không, không thể thế được! Không đúng!

Chắc hẳn hai anh em nhà Lơphevrơ nói như vậy là vì ghen tị. Người ta đâu có cưới nhau vì cái cớ đính hôn lúc còn nhỏ? Vả lại, Cami quả là quá vô duyên đối với Lôrăng. Với cái vẻ uyên bác và sầu não của cô ta, với thể trạng mà người ta bảo là mong manh và với những cung cách quá ẻo lả. Phải sống với một người đàn bà như vậy thì phiền muộn biết chừng nào! Không, Lôrăng không thể yêu cô ta: chính anh yêu nàng, chứ không phải yêu cái con bé gầy gò, đến không biết cả cách ngồi cho đàng hoàng trên lưng ngựa hoặc không khiêu vũ được suốt đêm... Anh yêu nàng, Lêa tin chắc như vậy. Nàng thấy rõ điều đó qua cách anh cầm tay nàng, qua ánh mắt anh tìm kiếm ánh mắt nàng... Mới hôm qua thôi, trên bãi biển... nàng đã ngửa đầu ra sau... Nàng cảm thấy rõ rệt anh thèm khát hôn nàng đến chừng nào. Dĩ nhiên, anh không làm gì cả... Các chàng trai trong xã hội thượng lưu thật đến khó chịu vì bị gò bó bởi nền giáo dục của họ! Không, Lôrăng không thể yêu Cami.

Niềm tin ấy khiến Lêa lại trở nên can đảm. Nàng đứng vụt dậy, quyết tâm tìm hiểu thực chất câu chuyện đùa ấy và bắt hai anh em Lơphevrơ phải trả giá đắt cho lối cười cợt khiếm nhã của họ. Nàng ngẩng đầu nhìn giá chữ thập và thì thầm:

- Cầu xin Người giúp con!

Ba nàng đã ở suốt ngày ở Rôsơ-Blăngsơ, chắc hẳn sắp trở về. Nàng quyết đi gặp ông. Qua ông, nàng sẽ biết rõ tình hình.

Dọc đường, nàng bắt gặp ông đi về phía mình.

- Ba thấy con chạy như bị ma đuổi. Mấy chị em lại cãi nhau hả? Mặt con đỏ rực và tóc tai rói bù lên thế kia.

Gặp bố, Lêa cố lấy lại nét mặt bình tĩnh giống như kiểu đàn bà thoa vội một lớp phấn mỏng khi có người tới thăm bất ngờ: kết quả không mấy mỹ mãn. Nàng cố nở nụ cười và khoác tay bố, ngả đầu lên vai ông, nàng nói, giọng rất mực âu yếm:

- Ba ơi, gặp ba, con vui mừng quá chừng, chính con đi tìm ba mà. Hôm nay trời đẹp quá, phải không ba?

Có phần ngạc nhiên về lời lẽ ba hoa của Lêa, Pie Đenmax siết chặt con vào lòng trong lúc ngắm nhìn những sườn đồi trồng đầy nho trong cảnh hài hòa và thanh bình tuyệt mỹ. Ông thở dài:

- Đúng, một ngày đẹp, một ngày thanh bình; phải chăng là ngày thanh bình cuối cùng?

Lêa lơ đễnh hỏi:

- Ngày cuối cùng? Sao vậy ba? Mùa hè chưa kết thúc, và ở Môngtiac, mùa thu bao giờ cũng là mùa đẹp nhất cơ mà.

Pie Đenmax nới vòng tay và nói, giọng mơ màng:

- Đúng, mùa thu là mùa đẹp nhất, nhưng thái độ vô tư lự của con làm ba kinh ngạc; xung quanh con, tất cả đều báo hiệu chiến tranh, thế mà con...

- Chiến tranh!... Chiến tranh!... - Cô gái lạnh lùng cắt ngang lời cha - Con chán chiến tranh rồi... Hítle đâu có điên rồ tới mức tuyên chiến với Ba Lan... Vả lại, dù hắn có gây chiến ở đấy đi nữa, thì cái ấy có quan hệ gì đối với chúng ta? Bọn Ba Lan ấy, họ cứ tự lo liệu lấy!...

- Im đi, con chẳng hiểu gì về những điều con nói cả. - Ông bố thết lên và bóp mạnh cánh tay con gái - Con đừng bao giờ nói những điều như thế nữa: giữa Anh và Pháp có hiệp ước liên minh. Không bên nào được vi phạm.

- Thì người Nga cũng đã liên minh với Đức.

- Thật là nhục nhã cho họ và sẽ có ngày Xtalin thấy mình bị đánh lừa.

- Nhưng còn Sămbeclanh? (Thủ tướng Anh thời kỳ 1939-1940, người tuyên chiến với Đức quốc xã năm 1939) .

- Sămbeclanh sẽ làm theo danh dự, ông ta sẽ khẳng định cho Hítle thấy ý chí tôn trọng hiệp ước Anh - Ba Lan của mình.

- Thế thì sao hả ba?

- Thì sao à? Thì là chiến tranh chứ sao!

Một thoáng im lặng với hình ảnh chiến tranh sừng sững trước mặt hai cha con. Cuối cùng Lêa phá tan phút im lặng ấy.

- Thế nhưng Lôrăng đờ Acgila bảo chúng ta chưa sẵn sàng, vũ khí chúng ta sản xuất từ những năm 14 - 18, chỉ đang đưa vào bảo tàng quân đội; không quân của chúng ta là con số không, còn trọng pháo thì dễ bị tiêu hủy.

- Con bảo không muốn nghe nói về chiến tranh, thế mà ba thấy con còn thông thạo quân lực của chúng ta hơn cả ba nữa kia đấy. Thế còn dũng khí của binh sĩ ta thì con thấy thế nào?

- Lôrăng bảo người Pháp không muốn đánh nhau...

- Thế nhưng vẫn phải đánh...

- ... và tất cả sẽ bị giết sạch, chẳng vì một cái gì cả mà chỉ vì một cuộc chiến tranh không phải là chiến tranh của chính họ...

- Họ sẽ chết vì nền tự do...

Cô gái nói không thành lời và quay mặt đi để ông bố không nhìn thấy những giọt nước mắt.

Sửng sốt vì những lời nói của con gái, ông bố không nhận thấy gì hết.

- Giá con là con trai thì ba phải nói con là một kẻ hèn nhát, Lêa ạ.

- Con không biết, ba ơi, con xin lỗi ba, con làm ba phiền lòng, nhưng con sợ lắm...

- Tất cả chúng ta đều sợ...

- Lôrăng thì không, anh ấy bảo anh làm nghĩa vụ của mình tuy tin chắc chúng ta sẽ bị đánh bại.

- Ông bố cậu ta, chiều nay, cũng nói với ba những lời thất bại chủ nghĩa như vậy.

- A! Ba vừa ở Rôsơ-Blăngsơ phải không ba?

- Phải.

Lêa cầm tay bố và vừa kéo ông đi vừa mỉm cười hết sức âu yếm.

- Chúng ta về thôi, ba, không thì mẹ con lại lo vì đã muộn rồi.

- Con nói phải. - Ông bố đáp và cũng mỉm cười với con gái.

Hai bố con dừng chân ở Benlơvuy để chào bà cụ Xiđôni lúc đó vừa ăn tối xong và đang ngồi trên ghế hóng mát trước nhà.

- Thế nào, khỏe mạnh chứ, cụ Xiđôni?

- Ồ! Thưa ông, tình hình rồi có thể tồi tệ hơn kia đấy. Chừng nào còn đẹp trời thì bộ xương già này còn được sưởi ấm. Vả lại, thưa ông, làm sao ở chốn này mà lòng lại không thanh thản?

Khoát rộng tay, bà cụ chỉ cho họ cảnh quan tuyệt diệu, nơi có thể - theo lời cụ - đứng nhìn dãy Pirênê khi đẹp trời. Ánh chiều tà làm lấp lánh màu xanh tươi trên các cánh đồng nho, nhuộm vàng những con đường bụi bặm, tô nâu lớp ngói trên các nóc hầm rượu, bao phủ lên mọi vật một vẻ thanh bình giả dối.

- Mời ông vào nhấp một ly rượu nhạt...

Nhưng hai bố con nghe tiếng chuông báo giờ ăn tối nên không vào uống rượu hắc bồn tử của bà cụ.

Trên đường về nhà, tay khoác tay bố, Lêa hỏi ông:

- Ngoài chuyện chiến tranh, ba có còn nói chuyện gì khác với ông đờ Acgila không? Ba có nói về buổi vũ hội ngày mai không?

Muốn xóa trong trí cô gái câu chuyện lúc nãy, Pie Đenmax đáp:

- Đấy sẽ là một buổi vũ hội hết sức tưng bừng, chưa từng thấy đã lâu. Ba cũng có thể nói với con một điều bí mật, nếu con hứa với ba không nói lại với chị gái và em gái con, vì chúng không sao giữ kín được mồm miệng đâu.

Bất giác, Lêa đi chậm lại, hai chân bỗng nhiên nặng trĩu.

- Một điều bí mật hả ba?...

- Đúng. Ông đờ Acgila sẽ báo tin lễ đính hôn của con trai.

Lêa im lặng dừng bước.

- Con không hỏi cậu ta kết hôn với ai à?

- Với ai? - Cuối cùng cô gái ấp úng.

- Với Cami đờ Acgila, cô em họ. Không ai lạ gì chuyện đó, song vì nghe rục rịch chiến tranh nên Cami muốn tổ chức sớm hôn lễ... nhưng... con làm sao vậy?

Pie Đenmax vội giữ tay con gái vì cô suýt ngã.

- Con yêu quý, con tái mét đi rồi... có việc gì vậy? Chí ít con cũng không ốm đấy chứ? Hay vì đám cưới của Lôrăng?... Con không say mê cậu ta chứ?

- Có, con yêu anh ấy và anh ấy yêu con!

Sững sờ, ông dìu Lêa tới một chiếc ghế bên lề đường để con gái ngồi xuống và tự ông cũng ngồi phịch xuống bên cạnh.

- Con nói gì với ba vậy? Không bao giờ nó có thể bảo con là nó yêu con vì đã từ lâu nó vốn biết nó phải kết hôn với cô em họ kia mà. Do đâu mà con tin là nó yêu con?

- Con biết anh ấy yêu con, chỉ có thế thôi.

- Chỉ có thế thôi!...

- Con sẽ nói với anh ấy là con yêu anh, và như thế anh ấy không thhẻ cưới cái cô em họ ngốc nghếch kia nữa.

Pie Đenmax nhìn con, lúc đầu với vẻ buồn bã, về sau với thái độ nghiêm khắc.

- Trước hết, Cami đờ Acgila không phải là một cô bé ngốc nghếch, mà là một cô gái xinh đẹp, có giáo dục và học vấn cao, hoàn toàn thích hợp với Lôrăng...

- Con tin chắc là không.

- Lôrăng là một chàng trai sống theo những nguyên tắc cứng rắn; một cô gái như con sẽ rất nhanh chóng làm nó chán nản.

- Điều đó không quan trọng đối với con, dù anh ấy thế nào, con cũng vẫn yêu. Con sẽ bảo anh ấy...

- Con sẽ không nói gì với nó hết. Ba không muốn con gái mình đi tán tỉnh một chàng trai đã có người yêu.

- Không đúng, người yêu của anh ấy, chính là con.

Trước vẻ mặt sững sờ của con, Pie Đenmax lên tiếng sau một thoáng ngập ngừng:

- Nó không yêu con đâu. Chính bản thân nó vui mừng báo với ba cái tin nó cưới vợ.

Tiếng kêu phát ra từ cổ họng con gái làm ông đau nhói như một cú đánh. Mới cách đây ít lâu thôi, Lêa của ông còn là một con bé. Nó còn chạy vào giường ông khi nó sợ bầy sói trong truyện cổ tích của bà già Ruýt, thế mà nay nó đã đắm đuối yêu đương.

- Con gái xinh đẹp của ba, con cừu non của ba, ba van con.

- Ba... ba ơi!...

- Thôi nào, thôi nào! Ba đây này... con lau nước mắt đi... nếu thấy con thế này thì mẹ con sẽ đâm ốm mất thôi. Con hãy hứa với ba là con sẽ xử sự đúng mực. Con không được hạ mình xuống tới mức thú nhận tình yêu của con với Lôrăng. Con phải quên nó đi.

Lêa không nghe cha nói. Trong đầu óc hoang mang, đàn dà nảy sinh một ý nghĩ khiến cô gái lấy lại bình tĩnh. Nàng cầm lấy chiếc mùi xoa của bố, hỉ mũi ầm ĩ, "không phải như một cô gái hào hoa" - theo lối nói của Phrăngxoadơ - và ngẩng cao khuôn mặt còn ngấn lệ nhưng đã tươi cười.

- Ba ơi, ba nói đúng, con sẽ quên anh ấy.

Nét mặt sững sờ của Pie Đenmax chắc hẳn trông buồn cười lắm vì Lêa bỗng phả lên cười.

"Quả mình không hiểu tí gì về đàn bà hết". Ông nghĩ bụng, trong lòng như cất được một gánh nặng.

Nghe tiếng chuồng thứ hai bóa bữa ăn tối, hai bố con rảo bước.

Lêa chạy về phòng, hài lòng đã thoát khỏi cặp mắt luôn luôn chăm chú của bà Ruýt, vẩy nước mát lạnh lên mặt và chải lại tóc. Ngắm nhìn bóng mình trong gương, nàng không lấy gì buồn bã cho lắm. "Không đến nỗi nào". Nàng thầm nghĩ. Chỉ có ánh mắt là long lanh hơn thường ngày.