Hai người đàn ông, cùng bị bệnh nặng, được xếp nằm chung một phòng trong bệnh viện. Một người được phép ngồi dậy trên giường một giờ mỗi ngày để xả những chất dãi từ trong phổi ra. Giường của ông ấy nằm kế cái cửa cửa sổ duy nhất trong phòng. Còn người đàn ông phía bên kia, trái lại, cứ phải nằm suốt ngày trên lưng.

Họ thường tâm tình với nhau hàng giờ. Hai người kể cho nhau nghe về vợ con, nhà cửa, việc làm, thời đi lính, và cả những nơi họ đã từng đi nghỉ mát. Cứ mỗi buổi trưa, khi người đàn ông nằm kế cửa sổ ngồi dậy, ông ấy lại tiêu khiển bằng cách mô tả cho người đàn ông bên kia tất cả những gì ông quan sát dược từ cánh cửa sổ con.

Người đàn ông bên kia cảm thấy cuộc đời rộng mở và vui vẻ hẳn lên trong những giờ phút ấy. Thế giới bên ngoài kia có biết bao nhiêu là biến động và sắc màu. Cánh cửa sổ này trông ra một cái hồ thật dễ thương, người đàn ông phía bên cửa sổ bảo thế. Những chú vịt và những con thiên nga vui đùa với nhau trên mặt nước tựa như trẻ con đang đẩy lướt đi những chiếc tàu đồ chơi của chúng vậy. Bên những đóa hoa rực rỡ như sắc cầu vồng, những người tình đang tay trong taỵ Xa xa, đường chân trời ẩn hiện qua rặng cây già...

Những lúc người đàn ông phía bên cửa sổ diễn tả một cách chi tiết cảnh vật bên ngoài như vậy, người đàn ông phía bên kia lại khép đôi mắt lại và hình dung về tất cả hình ảnh đẹp đẽ ấy. Buổi trưa nọ, người đàn ông phía bên cửa sổ bảo rằng có một đoàn diễu hành đang đi quạ Mặc dù không nghe được tiếng kèn trống bên ngoài, người đàn ông phía bên kia cũng tưởng tượng được cảnh ban nhạc đang trình diễn qua lời kể cẩn thận từ người đàn ông bên cửa sổ.

Đột nhiên, một ý nghĩ lạ lùng nảy ra trong đầu ông: tại sao người đàn ông phía bên cửa sổ được diễm phúc nhìn hết mọi sự mà ta lại chẳng thấy được gì? Thật là không công bằng. Thoạt đầu ông cảm thấy ý nghĩ của mình thật kỳ cục. Nhưng ngày này qua ngày khác, ông cứ tiếp tục không nhìn thấy được gì bên ngoài cả. Sự ghen tị cứ ngấm ngầm mãi trong tâm trí ông và khiến ông trở nên chua chát. Ông bắt đầu trằn trọc không ngủ. Ông phải tìm cách nằm kế bên cái cửa sổ ấy mới được. Cái ý nghĩ đó chiếm ngự cả đầu óc ông.

Một đêm tối nọ, khi ông đang dõi mắt nhìn lên trần nhà thì người đàn ông phía bên cửa sổ trở ho mạnh. Đờm dãi trong phổi làm ông ấy bị nghẹt thở. Ông chăm chú nhìn người đàn ông phía bên cửa sổ với tay cố tìm cái nút cầu cứu trong ánh đèn lờ mờ. Nghe ngóng từ phía bên này, ông không hề cử động, không hề nhấn cái nút cầu cứu riêng của mình để kêu người y tá tới. Chỉ chừng năm phút sau, tiếng thở, tiếng ho khản từ phía bên kia ngưng hẳn. Tất cả chìm vào một sự im lặng chết người.

Sáng hôm sau khi cô y tá đem nước rửa mặt đến cho hai người, cô buồn rầu nhận ra người đàn ông phía bên cửa sổ đã chết và gọi người đến đưa xác ông ấy đi... Sự việc diễn ra nhẹ nhàng và êm thấm.

Ngay sau khi mọi chuyện đã đâu vào đó, ông yêu cầu bệnh viện cho ông đến nằm cạnh cánh cửa sổ. Cô y tá vui vẻ đáp ứng nguyện vọng của ông và sau khi chăm sóc cho ông xong cô để ông nằm lại một mình. Chậm rãi và đau đớn, ông cố vươn vai dậy bằng một bên khuỷu tay để nhìn cho được cảnh vật bên ngoài kia. Cuối cùng, ông đã có thể hưởng thụ tất cả niềm vui sướng dành cho ông. Ông rán hết sức, cố quay đầu nhìn ra cánh cửa sổ bên cạnh giường.

Bên kia cánh cửa sổ chỉ là một bức tường tro trọi.

(Phỏng dịch từ The Wall, tác giả khuyết danh)

Hết