Trước khi từ giã cõi đời ông ngoại đưa cho bà ngoại tôi một bức thư đã cũ và dặn sau khi ông mất bà mới được mở ra xem nếu không ông sẽ chịu tội bị đày xuống địa ngục.
Sau khi ông qua đời, bà ngoại không hề xem qua bức thư mà trịnh trọng đặt nó xuống dưới lọ tro hài cốt của ông. Và bà cứ để nó đấy suốt ba năm dài. Ba năm ấy ngoại đã già, răng đã rụng, mắt đã hoa và vẫn luôn nhắc đi nhắc lại : " Ông mất rồi tôi còn xem nó làm gì nữa?".
Trong một đêm trời đầy sao, trăng sáng vằng vặc, nằm trên giường thở khó nhọc, ngoại kêu tôi lấy bức thư ra đọc cho ngoại nghe.
" Nha Nhi
Anh về rồi nhưng phải đi ngay, lần này ra đi có lẽ sẽ không bao giờ quay trở lại nữa. Cuối cùng thì anh cũng được đánh nhau bằng dao thật, súng thật với bọn phát xít rồi. Trước khi lên tiền tuyến họ cho mỗi người được nghỉ phép 4, 5 ngày để về thăm người thân. Anh đâu còn người thân nào ngoài em. Nha Nhi !
Anh vẫn còn nhớ 3 năm trước, khi những người lính hành quân qua đây, anh muốn đi cùng họ, em gói 1 bọc lương khô và tiễn anh đến tận cuối thôn, trên đường đi em chỉ cúi đầu rơi lệ. Mãi đến khi anh cùng họ đã đi được khá xa rồi em mới chạy đuổi theo, kéo vạt áo anh, nói với anh :" Em chờ anh!".
Ba năm ở trong lính anh vừa đánh giặc, vừa nhớ em. Ngày anh nhớ em, đêm mơ thấy em, chỉ mong thắng giặc để cưới em làm vợ. Khi về đến đầu thôn, anh gặp ngay Duyệt Tử, anh ấy nhìn anh kinh ngạc hỏi, anh vẫn còn sống sao. Một lúc sau anh ấy mới nói rằng em đã kết hôn với anh ấy rồi. Anh thật sự rất muốn đánh em, nhưng anh còn có thể trách ai đây, đây là do bọn giặc hại chúng tạ Anh không trách em, Nha Nhi, thật đấy, một chút cũng không, anh chỉ muốn nhìn em 1 lần nữa rồi chết cũng không ân hận !
Duyệt Tử là người tốt, anh ấy dẫn anh đến nhà hai người. Ngôi nhà rất sạch sẽ, ngoài cổng có trồng một cây dành dành, đúng là em trồng rồi. Chăn màn trong nhà được gấp rất gọn gàng, bếp núc cũng rất sạch sẽ. Duyệt Tử nói, em đi làm ngoài đồng. Anh nhìn mọi thứ trong nhà em mà anh muốn rơi nước mắt, tất cả giống 1 gia đình anh đã tưởng tượng cùng em xây dựng sau khi thắng giặc.
Anh phải đi rồi, Duyệt Tử bảo anh nên ngồi thêm một chút nữa, anh nói không có thời gian, thực ra, anh sợ em nhìn thấy anh, khiến em đau lòng. Khi đến cuối thôn, anh đã nhìn thấy em ở rất xa, anh nhìn mãi, nhìn mãi, lệ tràn hai bờ mi.
Nha Nhi, anh phải đi rồi nhưng anh muốn cho em biết rằng anh vẫn còn sống, vẫn yêu em. Anh viết thư này ở cuối thôn, chuẩn bị gởi cho em, nhưng nếu anh không về nữa thì chẳng phải là anh đã hại em rồi sao? Nếu anh biết cuộc sống của em không hạnh phúc thì dù dưới địa ngục anh cũng không thể yên lòng. Anh đưa bức thư này cho Duyệt Tử và dặn anh ấy chỉ khi nào nghe tin anh chết mới được giao thư cho em. Duyệt Tử là người tốt, anh ấy đã đồng ý.
Nha Nhi, anh chỉ mong một ngày nào đó, khi anh đã vĩnh viễn ra đi, em được biết rằng anh vẫi mãi nhớ em, yêu em, muốn cưới em.
Anh đi đây. Đừng trách Duyệt Tử vì anh đã ép anh ấy.
Mùa thu 1940
Anh Sơn của em"
Đọc xong bức thư, nhìn ngoại đang thở khó nhọc, tôi nghẹn ngào không nói lên lời. Ngoại chỉ lẩm nhẩm với chút sức lực cuối cùng :" Anh ấy không chết, anh ấy không chết... "
Tôi định bỏ thư vào phong bì thì bỗng nhìn thấy hàng chữ nhỏ đằng sau :" Mẹ nó đừng trách tôi, tôi đã thề rồi. Hiện giờ anh Sơn ở Bắc Kinh, vẫn còn độc thân, anh ấy vẫn còn sống. Tôi muốn nói cho mình biết nhưng anh ấy không chọ Mình ! Tôi xin lỗi".
Ngoại ra đi rất thanh thản, trước khi ra đi ngoại còn nói với chúng tôi :" Cháu có hai ông ngoại đấy !".
