Người đàn bà thầm nghĩ: “Tại sao mình đã yêu Nguyên đến thế?”…
Cô chăm chăm nhìn anh qua làn ánh sáng xanh tái của rạng đông. Anh còn đang ngủ say, vừa hiền vừa xa lạ, như một hình nhân bằng sáp. Gương mặt, gờ cong trên sống mũi, vành tai… Vẫn con người ấy, da thịt ấy, trước kia anh là vầng hào quang ở trong cô. Giờ, không còn toả ra hơi ấm của tình yêu và niềm vui sống.
Người chồng xoay mình nằm nghiêng, những sợi râu ở cằm anh khẽ cọ vào má vợ. Một cảm giác ghê tởm và cách biệt khiến người đàn bà ngồi nhổm lên:
“Quái lạ, sao râu anh ta thưa vậy?” Cô nhìn chồng lần nữa, tựa lưng vào tường, thờ thẫn.
Ngoài hành lang, có tiếng chân bước rồi ai đó đánh rơi chiếc xô loảng xoảng.
- Làm gì mà ầm ĩ lên thế, vừa mới bảnh mắt ra?...
Giọng đàn bà oang oang. Đó là tiếng quát của mụ Tòng, một người đáng khiếp sợ trong khu nhà. Đáp lại tiếng mụ, một giọng đàn ông nhỏ nhẹ, hốt hoảng:
- Xin lỗi chị, cái quai xô bị tuột lúc nào tôi không hay.
Không thấy mụ Tòng nói gì thêm. Giáo sư Lê, người đàn ông vừa đáp lời đã đi xuống cầu thang, tiếng dép lệt sệt vọng xa dần. Rồi không gian hoàn toàn yên tĩnh. Lúc ấy khoảng bốn giờ, thành phố còn chưa thức giấc nhưng ánh sáng đã lan toả trên vườn tược, phố xá và lọt qua khe cửa mỗi căn phòng. Đó là thứ ánh sáng độc địa, trộn lẫn sương mù với nắng ấm cuối xuân. Người đàn bà rùng mình, vì cô chợt thấy cái đầu chồng nhô trên tấm chăn giống như đầu tượng gỗ trong phòng bảo tàng, xa lạ làm sao, dưới làn ánh sáng xanh tái đang chuyển dần sang màu thiếc loãng. Một tiếng kêu vụt dậy trong cô:
“Kẻ dối trá ti tiện… đã có thời mình yêu anh ta như một kẻ cuồng si”.
Ngày đầu tiên cô gặp anh là một sớm oi nồng tháng sáu. Lúc đó, Linh là nữ sinh trường đại học năm thứ hai. Giáo viên bộ môn phái Nguyên xuống phụ đạo cho lớp học văn của cô. Đa số học viên là nữ. Các cô gái sớm hiểu biết, giàu mộng mơ và biết giá trị của mình. Các cô tò mò phỏng đoán về anh chàng giáo sinh trẻ tuổi, nổi tiếng là thần đồng, cô nào cô nấy nuôi hy vọng về một mối thiện cảm sẽ nảy sinh. Và Nguyên xuất hiện, trong bộ quần áo xoàng xĩnh bằng vải thô không se sợi, người tầm thước, mắt sáng, tóc đen nhánh, giọng nói đầy tự tin. Khiêm nhường nhưng lạnh lẽo, anh không nhìn tới bất cứ cô gái nào trong lớp - một lớp nổi tiếng về các cô gái xinh đẹp nhiều tài lẻ trong toàn trường. Những bụi phấn trứng bám trên ngón tay anh, và những hạt gầu rơi xuống vạt áo. Chiếc khuy áo cổ bị đứt và vết mực dây trên cửa tay… Anh hấp dẫn mọi người bằng vẻ say mê nồng nhiệt những cao vọng tinh thần. Anh nói về văn hoá Phục hưng, các nhân tố tiến bộ của xã hội tư bản mới, những dao động thời đại và điểm xung yếu của nền móng xã hội cũ, lòng khát sống và sức mạnh của cá nhân đòi phát triển - động lực vĩ đại đã đẩy lùi bóng tối Trung cổ, đưa con người bước lên những bậc thang rực rỡ của nhân văn… Kiến thức sắc bén và toàn diện của anh khiến cô kinh ngạc. Vẻ ơ hờ của anh như một thứ etxăng mầu nhiệm tưới lên ngọn lửa si mê của cô ngay từ phút đầu tiên. Hồi đó, cô mười chín tuổi. Xinh đẹp và dịu dàng, cô khiến cho đám thanh niên nghiêng ngửa ở bất cứ nơi nào cô đặt chân tới. Trước đó một năm, cô hứa hôn với anh chàng hàng xóm, theo gợi ý của bà dì ruột, người đã nuôi cô thuở còn thơ tới lúc trưởng thành. Anh chàng này mê mẩn Linh từ năm cô mười sáu, một mối tình cuồng nhiệt và ngưỡng vọng. Anh ta đẹp trai, ăn nói ngọt ngào, biết chiều chuộng cô và biíet mọi nhẽ lo toan cho đời sống. Giá không gặp Nguyên, mọi sự sẽ xuôi dòng… Nhưng cô đã gặp anh, và cô đã gánh chịu sự ruồng bỏ của cả gia đình, những lời đàm tiếu mỉa mai khinh miệt của dân phố, sự căm ghét và những nhục mạ của người yêu cũ…
“Trời ơi, mình đã yêu Nguyên hơn cả cuộc sống của mình…”
Giá như cô không yêu anh đến thế? Một cuộc sống dừa thừa đã chờ đợi cô. Vị hôn phu của Linh chỉ còn mong tới ngày cô ra trường để làm lễ cưới. Gia đình lo cho anh ta một ngôi nhà khang trang, các thứ đồ gỗ đắt tiền và những tiện nghi sang trọg mà người đương thời mơ ước. Chiếc xe máy anh ta đưa đón Linh luôn luôn thay đổi và bao giờ nó cũng là loại đắt tiền nhất. Áo quần anh ta mặc và may sắm cho người yêu là trang phục thời thượng. Hấp lực của đời sống vật chất không phải không mạnh mẽ đối với con người. Sau khi từ hôn, Linh đã thức đêm hàng năm ròng máy quần áo thuê kiếm tiền cho bà dì giả lễ. Cô đã ngủ gục trên giảng đường, giữa hai giờ học hoặc trong cuộc chuyện trò của đám bạn gái. Cô thèm một bát vằn thắn hay một miếng bánh mì kẹp chả vào những buổi tối mùa đông cóng rét, khi bài học chưa xong. Cô đã chờ đợi anh, thay vì được đưa đón. Và cô đã nhẫn nại chịu dựng cảnh sống tùng tiệm rau muối trong những năm chung sống đầu tiên…
“Phải, mình đã yêu anh ấy với tất cả tình yêu mà người đàn bà có thể có…”
Những hàng ghế trống vắng nơi giảng đường, buổi chiều nào đó họ đã hò hẹn nhau. Một vòm cây giữa trưa hè, toả bóng xuống sân cỏ, anh đã giảng cho cô nghe “Thần khúc” của Đăng tơ, với một âm điều thâm trầm phía sau giọng nói:
- Sao em cứ luôn ngạc nhiên trước các dữ kiện của đời sống và những biến cố của các cá nhân trong xã hội?... Đừng nhìn họ như những vị thánh. Thần thánh chỉ sống trong trí tượng của loài người thuở sơ khai. Bây giờ, con người đã đủ khôn để hiểu rằng vĩ nhân nào cũng có ba mươi phần trăm sự siêu phàm còn bảy mươi phần trăm kia dành cho kiếp sống trần tục. Bởi lẽ đó họ cũng sẽ giật mình khi gió dông sấm sét, sẽ đau đớn dày vò khi mất mát quyền lợi riêng, sẽ có những ngộ nhận và lầm lẫn…
Anh đã ném ra khỏi bệ thờ những thàn tượng ở trong cô nhưng chính anh lại biến thành một thần tượng mới. Anh thường mỉm cười nhẹ nhàng ẩn chút giễu cợt ở khoé môi anh Linh tìm thấy sự vững vàng. Trong ánh mắt diệu vợi của anh cô thấy những kinh nghiệm sống và một tâm hồn trắc ẩn. Người đàn bà run lên vì những hồi ức yêu đương cuồn cuộn chảy trong tim. Buổi tối ấy, trong bóng tối rạp chiếu bóng, anh đã vuốt ve những ngón tay cô. Họ đang xem cuối phim màu “Rôbinxơn”. Cô bị cuốn hút vào các giai điệu, còn anh anh ghé sát bên cô thì thầm:
“Âm nhạc là thứ nghệ thuật dễ lôi cuốn hơn cả. Vì thế nó dễ lừa mị con người. Em biết không, Rôbinxon là hình ảnh con người hùng của thời trước. Làm người hùng thời nay khó hơn nhiều. Không cuộc đấu tranh nào phức tạm và hiểm nguy hơn cuộc đấu tranh của con người với chính con người…”
Lúc ấy, cô đã sửng sốt nhìn anh. Và trong bóng tối đôi mắt anh rực lên, vừa dịu dàng vừa xa vắng. Vẻ đẹp trí tuệ nở bừng trong đôi mắt đó, những những đoá hoa thần bí trồi lên trên sóng nước. Cô xiết chặt tay anh, muốn hôn lên bàn tay ấy, muốn nói với anh ngay tức khắc, rằng cô mãi mãi yêu thương và tôn thờ anh…
Họ đã sống những tháng năm tuyệt đẹp. Cho đến lúc cô phát hiện được những bài báo dối trá của anh, vẻ khinh khi của đồng nghiệp, những lời đàm tiếu sau mỗi chuyến đi, mỗi lần thăng lương, thăng chức. “Không cuộc đấu tranh nào phức tạp và hiểm nguye hơn cuộc đấu tranh của con người với chính con người…” Kẻ nói lời nói đó đã thoả hiệp. Con người có đôi mắt rực sáng và vẻ ưu tư dịu dàng kia đã cúi nhìn xuống đất… Anh đã tước bỏ mọi niềm tin của cô. Như thế, anh cũng tiêu diệt luôn tình yêu đi cùng với nó…
“Tại sao, tại sao…”
Linh không thể cắt nghĩa. Tâm trạng cô rối loạn vì hối tiếc tình yêu đã mất, vì hoảng hốt trước những đổ vỡ đe doạ tương lai, vì một hy vọng âm thầm và mãnh liệt níu kéo đời sống yêm ấm cũ, nhưng đồng thời con người tỉnh táo của lý trí lại mỉm cười chế giễu và chỉ cho cô biết rằng trái tim cô đã lìa bỏ Nguyên, rằng đôi mắt cô đang nhìn anh với cái nhìn lạnh lẽo và sự khinh khi, căm ghét đã khiến những sợi râu anh chạm vào da thịt cô cũng gợi nên sự nhờm tởm.
Người đàn bà nghĩ:
“Kẻ dối trá ti tiện. Lẽ ra, mình không thể nằm chung với anh ta trên một chiếc giường...”
Lúc đó, Nguyên lại trở mình, anh vươn vai, ngáp. Linh trân trân nhìn chòng: Thật kinh sợ cái giây phút người ta chợt nhận thấy ngôi nhà mình trú ngụ tồi tàn, dơ dáy, cây hoa trướ cửa chìa đám lá bụi bặm, một thần tượng từ bóng tốiliêng thiêng của đền đài bị ném ra dưới anh mặt trời chang chói, hiện nguyên hình là khúc gỗ mốc meo...
- Phương Linh, trời sáng chưa em?
Nguyên cất tiếng hỏi, giọng ngái ngủ.
- Có lẽ trời sáng rồi.
Linh đáp.
Nguyên mở mắt, mỉm cười.
- Lại định gây sự phải không, cô bé rắc rồi?
Đôi tay ấm nóng của anh vươn rộng ra, ghì đầu vợ vào ngực mình:
- Bỏ em ra nào.
- Sao thế?
- Không sao cả, nhưng em muốn trở lại câu chuyện tối qua.
- Lại chuyện tối qua?...
Nguyên mở mắt, nhìn vợ với nụ cười độ lượng: đừng trở lại câu chuyện ấy làm gì. Thời cuộc, chiến thắng, chiến bại, chân lý, nguỵ lý... Tất cả những thứ ấy hãy đặt ngoài cánh cửa căn phòng này. Ở đây chỉ có em và bé Hương Ly là tồn tại với anh.
Nguyên ôm choàng lấy Linh, dụi đầu vào ngực cô. Tóc anh đã có sợi bạc.
“Tại sao người ta có thể bạc tóc ở tuổi ba mươi hai?...”
Linh băn khoăn nghĩ. Bố mẹ Nguyên đã về hưu vài ba năm nay, sống ở một ngôi nhà khá đẹp với khu vườn rộng ngoại ô. Cả hai cụ đều chưa bạc tóc. Hồi Linh yêu Nguyên tóc anh đén có ánh xanh như lông một loài chim. Mỗi khi có món tóc xoà xuống trán, Nguyên đưa tay chậm rãi vuốt ngược lên. Linh yêu cử chỉ ấy của anh. Biết bao lần chờ cô trước cổng trường, anh đã đưa tay vuốt mái tóc đẹp đẽ ấy...
Nguyên vẫn ôm vợ nồng nàn. Tình yêu của anh nhân lên với quãng thời gian chung sống. Đó không phải là một thông lệ.
- Con người cần gia đình như con thú cần hang ổ - Anh nói – Em có nhớ đời sống của loài gấu không?... Suốt mùa đông, nó trốn rét trong hang, chỉ gặm mỡ lòng bàn tay mà sống. Chúng ta cũng chỉ là một loài gấu. Chúng ta cần nơi trú ngụ, nơi trốn tránh mùa đông với những bão dông. Chỉ cần khép cửa phòng lại, ôm em với Hương Ly trong vòng tay, anh quên hết mọi khắc nghiệt của cuộc đời...
Nguyên ngừng lại, áp tay lên môi vợ. Lúc đó, Linh thấy thương anh, nhưng đồng thời cô cũng nhăn mặt vì ghê tởm. Gương mặt anh cũ kỹ, thảm hại làm sao?...
Người đàn bà vội nhắm mắt để xua đuổi ý tưởng ấy. Cô vội vã hỏi:
- Sao anh nóng thế, sốt à?
Nguyên đáp:
- Không. Anh khoẻ như một con gấu và anh yêu em.
Linh gạt tay chồng, nhưng anh đã ghì lấy cô, cuồng nhiệt.
- Thôi đi anh, trời sáng rồi kìa.
- Không có sáng và cũng không có tối. Căn phòng này là thế giới riêng biệt của chúng ta.
- Không.
Người đàn bà bật lên một tiếng kêu ngoài ý muốn vì những sợi râu thưa thớt của anh lại đâm vào má cô một lần nữa, và lần này, cảm giác xa lạ, nhờm tởm gia tăng tới mức cô không sao chịu nổi. Tiếng kêu đó khiến Nguyên bừng tỉnh. Anh ngẩng lên nhìn gương mặt nhợt nhạt của vợ, hỏi:
- Có chuyện gì thế em?
Linh không đáp, nhưng bỗng dưng nước mắt ứa quanh bờ mi chảy ròng rờng trên má. Từ ngày họ yêu nhau chưa bao giờ cô khóc. Nguyên nghĩ:
“Không ngờ cơ sự đến nỗi này”
Anh tung chăn, đứng đậy mặc áo và kéo tấm màn che cửa sổ. Bầu trời mùa xuân lồng lộng hiện ra.
- Đừng dẫm chân xuống đất thế, anh lại viêm họng mất thôi. Đôi dép cói em để dưới gầm bàn kia kìa
Dù đang khóc, Linh vẫn kêu theo thói quen. Nguyên quay lại nhìn vợ: Gương mặt cô tràn ngập tâm hồn anh. Ngày cưới, gương mặt ấy cũng trẻ trung xinh đẹp như bây giờ. Một gương mặt không chịu khuất phục thời gian.
Anh ngồi xuống ghế, tìm bao thuốc:
- Nói đi em.
- Em ghê sợ anh, sau câu chuyện ấy.
Nguyên châm thuốc, Linh nhìn anh, rồi nhắc lại:
- Em ghê sợ, anh hiểu không?
- Anh hiểu.
- Nhưng chính em, em không hiểu. Chưa bao giờ em rơi vào trạng thái này. Anh làm em sợ hãi.
Nguyên gạt tàn vào chiếc vỏ ốc, chậm rãi nói:
- Nói đúng hơn là em khinh bỉ anh.
- Không.
- Anh biêt
- Không. Không...
Linh kêu to, nhưng cô hiểu rằng anh nói đúng và cô oà khóc. Nguyên ném mẩu thuốc, định an ủi vợ nhưng anh sực nhớ rằng cử chỉ đó giờ đây không có ý nghĩa gì. Anh lại ngồi xuống, châm điếu thuốc thứ hai:
- Nín đi em, cần bình tĩnh chuyện trò. Anh đã phấp phỏng từ lâu tai hoạ này. Đối với một người nhe em, không chóng thì chầy cái ngày hôm nay cũng sẽ đến…
- Anh đổ lỗi cho em?...
Linh cao giọng. Nguyên lắc đầu, nhưng anh chưa kịp nói, cô đã tiếp:
- Không, không… đừng đổ lỗi… Anh hãy nghe đay, từ khoảng mùa hè năm ngoái trở lại, người ta đã nói đến tai em những lời to nhỏ về anh. Không phải anh Trọng, không phải anh Nam, cô Tâm hay anh Phúc… Những người anh không ngờ tới, do những mối liên quan bên ngoài mà em biết được. Họ đàm tiếu về những bài báo anh viết, về mối thân tình giữa anh và tổng biên tập, về những chuếyn đi Châu Âu và Đông Âu của hai người, về những buổi tiệc tùng đón rước linh đình ở khắp các thành phố và tỉnh lỵ các anh đặt chân tới. Em không phải là một cô bé đeo khăn quàng, em cũng hiểu lòng đó kỵ và sự độc ác của con người đối với nhau, em đã dò hỏi nhiều nguồn tin và đôi lúc trò chuyện với anh để tìm hiểu sự thực hoặc có lúc anh im lặng để biểu lộ lòng khinh thị… Chỉ cần một cái lắc đầu của anh, chỉ cần anh xua tay hay nhíu tràng mày, em sẵn lòng quên hết mọi lời đồn thởi. Chỉ cần nhìn khoé môi anh nhếch lên, em tin rằng đám đông kia thấp hèn, nhảm nhí, và con người chính trực như anh thật khốn khổ khi phai chịu đựng họ… Em đã tin anh đến thế…
Linh ngừng lại, cô nấc lên và nước mắt chan hoà chảy trên gương mặt. Nguyên cúi đầu, gạt tàn vào chiếc vỏ ốc. Những ngón tay run run. Anh nói:
- Anh xin em bình tĩnh. Anh biết mình có lỗi. Nhưng nói cho công bằng hơn, có một phần lỗi của cuộc đời.
- Anh đừng đổ lỗi cho cuộc đời. Đó là lối thoát hèn kém nhất. Anh hãy nói đi, tại sao anh đã hành động như một… - Người đàn bà ngừng lại, khoé mép hằn sâu xuống, cô chưa tìm được lời diễn đạt. Nguyên vẫn rít thuốc, anh cúi nhìn một con bọ rùa bị lật ngửa đang quay tròn trên nền đá hoa:
- Linh này, anh sẽ nói hết mọi chuyện. Không phải để tìm sự tha thứ của em, nhưng để em khách quan hơn trong việc nhìn nhận con người…
Người đàn ông ném mẩu thuốc cuối cùng vào cái gạt tàn, ngẩng lên. Vợ anh nhìn anh chăm chú, chờ đợi. Cặp mắt nâu rọi những tia sáng trong và lạnh như thuỷ tinh. Dưới đôi mắt ấy, hai gò má mịn hồng. Một vẻ đẹp nghiệt ngã và thơ ngây. Nguyên rùng mình, anh khẽ dẫm chân lên con bọ rùa vài giây rồi nói:
- Anh sẽ không bào chữa như tối hôm qua. Xưa nay, anh vẫn yêu cầu đám bạn đồng nghiệp không được nói chuyện công việc trước mặt em, vì anh không muốn em làm quen với những thứ em không quen được. Nhưng bây giờ, điều ấy không cần nữa…
Con bọ rùa ngọ nguậy. Nguyên bỏ chân ra, nó lại quay tròn, cố lật bụng xuống:
- Em có hiểu được tâm lý của một người đàn ông, kẻ chèo lái con thuyền đời sống trong gia đình?
- Tâm lý học không dính líu gì tới những bài báo dối trá cả.
- Trước ngày cưới, anh là một chàng sinh viên tự do, ngoài những giờ ở bên em, anh có thể gặm bánh mì suông tuần này qua tuần khác mà đọc sách..., nhưng, có em rồi có Hương Ly, đời sống vui thú hơn nhưng cũng nặng nề hơn. Anh, kẻ chèo lái con thuyền gia đình, đã kinh hãi nhìn những con thuyền khác chìm dần xuống đáy nước.
Anh ngừng lại, trán hằn rõ nếp nhăn.
- Anh không muốn em thiếu một tấm áo mới, anh không muốn con thèm một đôi giày.
Vẻ đau đớn hiện trong khoé mắt anh khiến cô phải quay đi. Sống mũi cô cay xè. Nguyên nói tiếp:
- Hồi mới ra trường, anh đã hăm hở như chàng kỵ mã vừa lên lưng ngựa. Không quá bòng bột như em, nhưng anh cũng bị thiêu đốt bởi ước muốn làm một con người chính trực. Con người ấy dùng ngòi bút để đấu tranh cho cách mạng, giành quyền năng cho công lý, ca ngợi tiến bộ, phanh phui những xấu xa, ti tiện còn tồn tại trong đời sống... Không riêng anh, nhiều đồng nghiệp của anh cũng chung ý tưởng đó. Nhưng dần dà, anh hiểu rằng ước muốn của con người luôn cách biệt bởi một khoảng thời gian và không gian quá dài rộng so với lòng kiên nhẫn của chính họ. Anh được phân công đi nhiều nơi. Nơi nào, người ta cũng được dặn dò trước để cư xử với phóng viên thật tốt, để trình bày những báo cáo tuyệt hay. Ở đâu, họ cũng thích thổi phồng thành tích và giấu diếm những khiếm khuyết. Đó là căn bệnh phổ biến. Chủ nghĩa thành tích khoả lấp những mối hiểm nguy và tô vẽ lên hiện trạng thật của xã hội. Nó tạo cho con người niềm vui mù loà cũng như trạng thái bình an giả tạo, một mặt đất phẳng che đậy những rạn vỡ âm thầm dưới đáy sâu... Cố nhiên, mọi người đều hiểu rõ điều ấy sẽ đưa đời sống chung của cộng đồng tới đâu. Nhưng ai có can đảm để chống lại mọi thói quen đã ngự trị ở mọi nơi, mọi lúc?... Ở một xã hội mà quyền năng của mỗi cá nhân chưa được xác quyết, tất thảy hành động của chúng ta tuỳ thuộc vào dòng chảy chung.
Nguyên dừng lại, đốt tiếp điếu thuốc. Bé Hương Ly trở mình lầm bầm nói mê. Linh cúi xuống vỗ con cho nó ngủ tiếp. Trong khoảng thời gian ấy, tiếng chim bên ngoài lảnh lót vọng vào.
- Những năm đầu, anh day dứt, băn khoăn, đã bất bình, phản kháng. Sau anh hiểu rằng chỉ nghĩa thành tích kia không chỉ là một thói quen vô thức của người đời. Nó gắn liền với lợi ích của một số cá nhân và vì thế nó sẽ được nuôi dưỡng trong thói giả dối, tàn nhẫn và sự vô liêm sỉ... Người ta gặt thêm cho mình một món lợi tức, nghĩa là đẩy tình trạng chung của xã hội thêm một bước tới bờ vực hiểm nguy. Nhưng để tiêu diệt những dục vọng xấu xa ấy, phải là một viên tướng có tên lửa và thiết giáp trong tay. Nhưng anh, anh chỉ là một tên lính bộ binh quèn với khẩu CKC và vài viên đạn bắn lẻ...
Nguyên nhếch môi, hình như anh định cười nhưng nụ cười không tới. Linh vẫn im lặng nhìn chồng. Nguyên nói tiếp:
- Sau rồi, anh cũng quen dần với tình trạng ấy. Còn gì hơn thế được?... Mình là một trí thức, nhưng đồng thời cũng là một viên chức của nhà nước. Là viên chức, anh hoàn thành cái phần việc cơ quan đã giao để tháng tháng có quyền lĩnh đồng lương. Vả chăng, đời sống có bao giờ hoàn thiện? Cái hôm nay ta thấy đúng ngày mai đã lại sai. Con sông hôm nay, mai hoá những bãi bồi. Người đời cũng vậy, ai dám xác nhận giá trị thật của họ? Tốt hơn hét, hãy nói những lời người ta muốn nói.
Linh ngắt lời chồng:
- Anh tự an ủi tài tình thật. Nhưng xưa nay em có nghe giọng điệu đó đâu?
- Đúng thế, chính vì em!...
- A, lỗi lại thuộc về kẻ khác?
- Đừng nói to đi Linh – Nguyên cau mày - Người ta nghe thấy đấy. Xưa nay, gia đình mình vẫn êm ấm nhất trong khu nhà này... Anh không ngoa đâu, Anh yêu em và muốn chiều chuộng em. Mà em lại là một cô bé học trò, không chịu chấp thuận bất cứ sự thực nào ngoài những dòng chữ tím, không tha thứ ch bất cứ ngoại lệ nào. Em thơ ngây như đứa trẻ nhưng lại ương bướng như bà hoàng. Bởi lẽ đó, anh không muốn cho em biết...
- Những sự thực thế thói gian dối của anh?
- Có hai sự thực: Một sự thực trần trụi và một sự thực con người mong muốn.
- Cái gì tồn tại trong lòng mong muốn thì được gọi là ước mơ. Một người làm báo chân chính không thể chơi cái trò phù thuỷ đánh tráo ước mơ với hiện tại.
- Nhưng nếu cái trò ấy làm đẹp lòng cả hai phía?
- Đừng sống vì muốn làm đẹp lòng người này hay kẻ khác. Anh phải giữ niềm tin và lòng chính trực của anh.
- Nhưng anh không phải là ông chủ báo, và Linh quên rằng... Linh nhìn chồng chằm chặp, không lời, hai má đỏ bừng vị giận giữ. Nguyên bóp vụn mẩu thuốc trong tay hạ giọng:
- Ngay trong đời thường, đã mấy ai dám nói lên những sự thực khắc nghiệt. Cả khu nhà này, ai cũng biết con chị Hồng là một đứa trẻ dị hình, xấu xí. Vừa sứt môi vừa thừa ngón tay, cái đầu lại qúa to trên cái cần cổ vặn vẹo. Nhưng đối với chị ấy, nó là tất cả vàng bạc trên thế gian. Một người trung thực đến tàn nhẫn như em, em có can đảm bảo chị ấy rằng: Con chị là một thằng tàn tật?...
- Nhưng đứa con không phải là một thành phần công nghiệp hay nông nghiệp. Cũng không phải là kết quả của một phương thức sản xuất hay cách làm ăn.
- Đối với người đàn ông, cái gì họ đã đặt vào niềm tin, danh dự và khát vọng, nó sẽ ngang bằng với cuộc sống của chính họ. Đôi khi nó còn cao giá hơn những đứa con.
- Anh nói dối… Điều ấy ghê tởm quá…
Linh gần như hét lên. Nguyên định nói điều gì đó nhưng lại thôi vì đứa con choàng dậy, ngơ ngác nhìn bố mẹ. Và sau đó vài giây, một giọng nói thô lỗ vọng vào:
- Hôm nay đến phiên nhà anh Nguyên quét cầu thang. Quét xong nhớ trả bảng trực nhật cho cô Hồng.
